Behiç Alp AYTEKİN

Türkiye’deki Kitle Fonlama Web Sitelerinin Kullanılabilirlik ve Görsel Estetik Kavramları Bağlamında Görsel İletişim Tasarımı Değerlendirmesi

Kitle fonlama ekosistemini; girişimciler, melek yatırımcılar, sponsorlar, kitle fonlama web siteleri, teknoparklar, hobiciler ve çevrimiçi teknoloji takipçileri arasında şekillenen bir üretim-iletişim-tüketim ağı yapısı olarak tanımlamak mümkündür. Çok sayıda paydaşın aynı etkileşim kurgusu dahilinde etkilenmesi söz konusu olduğu için, ekosistemin doğal olarak demokratik bir iletişim ve etkileşim ortamı yarattığı düşünülmektedir. Ekosistem sayesinde; girişimciler herhangi bir etkin sermayenin yönlendirmesine maruz kalmadan, projelerini üretim ve dağıtım düzeyine, kurumsal bir ölçeğe sahip bir marka değerine ulaştırabilmeleri mümkün olmaktadır. Böylelikle oldukça demokratik ve açık bir üretim döngüsü ortamı yaratılmaktadır. Bu yapısal özellikler bağlamında, kitle fonlama projelerinin bütçesel anlamda kaynaklanması için ilgili paydaşlara sunulduğu ve bu paydaşlar ile etkileşimli bir iletişim ortamının yaratıldığı web siteleri de özel bir önem kazanmaktadır. Bu nedenle, Türkiye’de varlık gösteren kitle fonlama web siteleri (buluşum, crowdfon, fongogo ve arıkovanı) sistem kullanılabilirlik ölçeğinden (System Usability Scale) adapte edilen web kullanılabilirlik ölçeği (Web Usability Scale) ile kullanıcı etkileşimi ve kullanılabilirlik düzeyinde ölçümlenmekte ve çalışma özelinde yaratılan tasarım değerlendirme şablonu (TDŞ) ile görsel iletişim tasarımı özellikleri üzerinden değerlendirilmektedir (n=10). Böylelikle kitle fonlama projelerinin ilgili paydaşlara sunulabildiği tek kanal olan bu iletişim köprülerinin, üzerlerine düşen etkileşim sorumluluğunu ne ölçüde yerine getirebildikleri, kullanılabilirlik fonksiyonu ile görsel iletişim tasarımı standartları bağlamı ilk kez bir araya getirilerek tartışmaya sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Etkileşim Tasarımı, Kamusal Alan, Kitle Fonlama Ekosistemi, Kullanıcı Deneyimi, Kullanılabilirlik, Paylaşım Ekonomisi, Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği, Tasarım Değerlendirme Şablonu, Web Kullanılabilirlik Ölçeği

Visual Communication Design Evaluation of the Crowdfunding Websites in Turkey in the Context of Usability And Visual Aesthetic Concepts

It is possible to define crowdfunding ecosystem as a production - communication - consumption network structure that is shaped between entrepreneurs, angel investors, sponsors, crowdfunding websites, technoparks, hobbyists and online technology followers. Since many stakeholders are affected by the same interaction, the ecosystem is thought to naturally create a democratic environment of communication and interaction. Thanks to the ecosystem; entrepreneurs are able to deliver their projects to the level of production, distribution and to a brand value with an institutional scale, without being subject to the orientation of any effective capital. Thus, democratic and open production cycle environment is created. In the context of these structural features, the websites have a special importance where the crowdfunding projects are presented to the relevant stakeholders and an interactive communication environment with these stakeholders are created. Therefore, the presence of showing audiences funding websites in Turkey (bulusum, crowdfon, fongogo and arıkovanı) are measured at the level of user interaction and usability with the web usability scale (Web Usability Scale) where adapted from the system usability scale (System Usability Scale) and visual communication design properties are evaluated (n = 10) with design evaluation template (DET) which created especially for this research. Thus, the extent to which these communication bridges, which are the only channels in which crowdfunding projects can be presented to the relevant stakeholders, are able to fulfill their responsibility for interaction, the context of usability function and visual communication design standards are put together for the first time.

Keywords:

Crowdfunding Ecosystem, Design Evaluation Template, Interaction Design, Public Sphere, Sharing Economy, System Usability Scale, User Experience, Usability, Web Usability Scale,

PDF

___

Atay, H. (2017). Melek Yatırımcı Gelir Vergisi İndirimi Uygulaması ile Kitle Fonlaması Kanun Tasarısı Üzerine Bir Tartışma. Vergi Raporu Dergisi, 3, 9–19.
Aytekin, B. A. (2018). Kitle Fonlama Ekosisteminin Siyasal İletişim Rolü ve Etkileşim Deneyimi için Metodolojik Bir Önerme. Political Communication in Theory and Practice: Non-Western Approaches Proceeding Book, 1, 357-362. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Türkiye. Erişim Adresi: http://akademik.adu.edu.tr/ fakulte/iletisim/webfolders/PICS2018_Proceeding_Book_YENI_small(1).pdf
Brooke, J. (1996). SUS-A Quick and Dirty Usability Scale. Usability Evaluation in Industry, 189(194), 4–7.
Budak, H. (2016). Kamusal Alanda Dönüşen Yapılar: Agoradan Sanal Uzama. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 0(36), 507–507.
Bufe, A. (2018). The key to intuitive UX — Gestalt Principles. Erişim: 12.01.2018, Medium Ağ Sitesi: https://medium.com/uxcam/the-key-to-intuitive-uxgestalt-principles-bluespace-371345b077cf
Dahlgren, P. ve Olsson, T. (2007). From public sphere to civic culture: Young citizens’ internet use. Media and Public Spheres. Erişim: 11.03.2018, Springer Ağ Sitesi: https://link.springer.com/chapter/10.1057/9780230206359_16
Dijk, J. V. (2016). Ağ Toplumu. İstanbul: Kafka Yayınevi.
Galbreth, M. R., Ghosh, B. ve Shor, M. (2012). Social Sharing of Information Goods: Implications for Pricing and Profits. Marketing Science, 31(4), 603–620.
Graham, L. (2008). Gestalt theory in interactive media design. Journal of Humanities & Social Sciences, 2(1), 1-12
Habermas, J. (2018). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. (15. Basım) (T. Bora ve M. Sancar, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Hamari, J., Sjöklint, M. ve Ukkonen, A. (2015). The sharing economy: Why people participate in collaborative consumption. Journal of the Association for Information Science And Technology. 67(9), 2047-2059
Hassenzahl, M. (2004). The interplay of beauty, goodness, and usability in interactive products. Human-Computer Interaction, 19(4), 319–349.
Hemer, J. (2011). A Snapshot on Crowdfunding, Working Papers Firmes and Region. Germany: Fraunhofer ISI.
İcil Tuncer, A., Tuncer, M. U. (2016). Kişilerarası İletişimin Dijitalleşmesi: E-Forum Etkileşiminin Tüketici Davranışına Etkisi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 42(Bahar), 322–339.
Interaction Design Foundation. (2015). Gestalt Principles. Erişim: 15.09.2018, Interaction-design Ağ Sitesi: https://www.interaction-design.org/literature/ topics/gestalt-principles
Kadirhan, Z., Gül, A. ve Battal, A. (2015). Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 14(28), 149–167.
Kaplan, A. M. ve Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53(1), 59–68.
Karvonen, K., Cardholm, L. ve Karlsson, S. (2000). Cultures of trust: A cross-cultural study on the formation of trust in an electronic environment. Proceedings of the nordic workshop on secure IT systems (s. 89–100), Reykjavik: DBLP.
Kim, J., Lee, J. ve Choi, D. (2003). Designing emotionally evocative homepages: an empirical study of the quantitative relations between design factors and emotional dimensions. International Journal of Human-Computer Studies, 59(6), 899–940.
Kırel, S. ve Aktaş, S. (2016). Seyirci ve Film Üretim İlişkisinde Yeni Yaklaşımlar: Kitlesel Fonlama Uygulamaları ve Türkiye’deki Deneyimler. Sinecine Sinema Araştırmaları Dergisi, 7(1), 103–137.
Kuzuloğlu, S. (2016). Kickstarter’ın İstikrarlı Ekonomisi. Erişim: 21.10.2016, Dünyahalleri Ağ Sitesi: http://www.dunyahalleri.com/ kickstarterin-istikrarli-ekonomisi
Lavie, T. ve Tractinsky, N. (2004). Assessing dimensions of perceived visual aesthetics of web sites. International Journal of Human-Computer Studies, 60(3), 269– 298.
Lindgaard, G., Fernandes, G., Dudek, C. ve Brown, J. (2006). Attention web designers: You have 50 milliseconds to make a good first impression! Behaviour & Information Technology, 25(2), 115–126.
Meiret, J. O. (2009). SUS: How to Easily Grade Your Site’s Usability. Erişim: 09.10.2018, Meiert Ağ Sitesi: https://meiert.com/en/blog/sus-how-to-grade/
Mollick, E. (2014). The dynamics of crowdfunding: An exploratory study. Journal of Business Venturing, 29(1), 1–16.
Mollick, E. R. (2016). Containing Multitudes: The Many Impacts of Kickstarter Funding. Erişim: 12.05.2018, Papers SSRN Ağ Sitesi: https://papers.ssrn.com/sol3/ papers.cfm?abstract_id=2808000
Moshagen, M. ve Thielsch, M. T. (2010). Facets of visual aesthetics. International Journal of Human-Computer Studies, 68 (10),689-709.
Moshagen, M. ve Thielsch, M. T. (2013). A short version of the visual aesthetics of websites inventory. Behaviour & Information Technology, 32 (12), 1305-1311.
Nov, O., Naaman, M. ve Ye, C. (2010). Analysis of participation in an online photosharing community: A multidimensional perspective. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 61(3), 555–566.
Öztürk, Ş. (2017). Kitap Değerlendirme: Ağ Toplumu. Erişim: 15.08. 2017, Yenimedya Ağ Sitesi: https://yenimedya.wordpress.com/2017/08/09/kitapdegerlendirme-ag-toplumu/
Rani, P. (2014). Factors influencing consumer behaviour. International Journal of Current Research and Academic Review, 2(9), 52–61.
Rheingold, H. (1993). The Virtual Community. MA: Addison-Wesley Reading.
Sauro, J. (2016). Measuring Usability With The System Usability Scale (SUS). Erişim: 20.06.2018, Userfocus Ağ Sitesi: https://www.userfocus.co.uk/articles/ measuring-usability-with-the-SUS.html
Schalken, K. (1998). Internet As A New Public Sphere For Democracy?. W. B. H. J. Van De Donk ve I. T. M., Snellen (Ed.). Public Administration in An Information Age (s. 159–175). Amsterdam: IOS Press.
Schwienbacher, A. ve Larralde, B. (2010). Crowdfunding of Small Entrepreneurial Ventures. Douglas Cumming (Ed.) Handbook of Entrepreneurıal Fınance. (14. Bölüm) Oxford: Oxford University Press.
Topbaş, H. ve Doğan, A. (2016). Toplumsalın Yeni Agorası Olarak Sosyal Medya: Eleştirel Yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), 124–148.
Tuch, A. N., Roth, S. P., Hornbæk, K., Opwis, K. ve Bargas-Avila, J. A. (2012). Is beautiful really usable? Toward understanding the relation between usability, aesthetics, and affect in HCI. Computers in Human Behavior, 28(5), 1596–1607.
Tuncer, M. U. (2016). Ağ Toplumunun Çocukları: Z Kuşağının Kişilerarası İletişim Becerilerinin Çok Boyutlu Analizi. Atatürk İletişim Dergisi, 10, 33–45.
Ural, H. Ş. (1999). Demokrasi Kavramı, Toplumsal Değerler Ve Birey. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XL(40). Erişim: 15.09.2018, https://www.safakural.com/makaleler/ demokrasi-kavrami-toplumsal-degerler-ve-birey
Yegen, C. (2015). İletişim teknolojileriyle gelişen crowdsourced bir sistem olarak crowdfunding ve “FonlaBeni” örneği. E. Saka, A. Sayan ve V. Görgülü (Ed.), Yenimedya Çalışmaları III (87–111). İstanbul: Taşmektep Yayınları.
Yılmaz, K. (2015). Agora Nedir? Erişim: 8.10.2018, Arkeolojihakkindakihersey Ağ Sitesi: https://arkeolojihakkindahersey.blogspot.com/2015/03/agora-nedir. html