TÜRK ÜNİVERSİTELERİN PAYDAŞ ANALİZİ

Üniversitelerde yaşanan rekabet; stratejik yönetim, stratejik planlama ve paydaş yönetimi gibi kavramları yükseköğretimin gündemine getirmiştir. Stratejik planlamanın temel unsurları olarak bilinen katılımcılığın sağlanması konusunun gerçekleşebilmesi için paydaş analizinin yapılması elzemdir. Böylece çeşitli paydaş gruplarının görüşleri ve destekleri, alınan kararlarda dikkate alınabilir ve yükseköğretim kurumları çeşitli menfaat sahipleriyle daha yararlı ilişkiler kurarak çeşitli grupların beklentilerini kendi yönetim uygulamalarına dahil edebilir. Nitel araştırma geleneği çerçevesinde oluşturulan bu çalışmanın amacı Türk üniversiteleriyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgili olan tüm kişi, kurum ve kuruluşların tanımlanmasıyla üniversiteler için en önemli paydaşları belirlemektir. Araştırma bulgularına göre Üniversiteler tarafından hazırlanan paydaş listelerinin çeşitlilik arz ettiği ve niceliğinin zor olduğu bulgulanmıştır. Üniversiteler tarafından 118 paydaş tanımlanmıştır. Ancak bütün paydaşların ifade edilmesi yerine paydaşları kategorilere ve bu kategorilere ait alt gruplara ayırmak paydaş analizinde ekonomik bir yöntemi oluşturmuştur. Paydaş kategorilerinin merkezinde kurumdan etkilenen ve kurumu etkileyen kurum içindeki öğrenciler, akademik ve idari birimlerde çalışan kişiler bulunmaktadır. Bu grupta yer alan paydaşlar dahili paydaşlardır. Harici paydaşların tanımlandığı kategoriler arasında ise devlet birimleri, uluslararası kuruluşlar, özel sektör, sivil toplum kuruluşları, düzenleyici kurumlar, medya kuruluşları ve araştırma merkezleri tanımlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

üniversiteler, stratejik planlama, paydaş teorisi, Paydaşlar

STAKEHOLDER ANALYSIS OF TURKISH UNIVERSITIES

The competition between Universities brought concepts such as strategic management, strategic planning and stakeholder management into the agenda of higher education. Stakeholder analysis which is known as the key element of strategic planning is essential to ensure participation. Thus, the views and supports of various stakeholder groups can be taken into account in the decision taken process. Higher education institutions can incorporate the expectations of various groups into their management practices by establishing more useful relationships with various stakeholders. The purpose of this study, created within the framework of the qualitative research tradition, is to identify the most important strategic stakeholder of universities by defining all persons, institutions and organizations directly or indirectly related to Turkish Universities. The research findings indicate that the stakeholder lists prepared by the universities show a variety and are difficult to quantify. 118 stakeholders are identified by the universities. However, instead of expressing all stakeholders, stakeholders were divided into categories and sub-groups belonging to these categories which constituted an economic method in stakeholder analysis. At the center of the stakeholder categories there are the students and the people working in the academic and administrative units who are affecting and also affected by the institution. Stakeholders involved in this group are internal stakeholders. Among the categories defined for the external stakeholders there are the governmental departments, international organizations, private sector, non-governmental organizations, regulatory agencies, media organizations and research centers.

Keywords:

universities, strategic planning, stakeholder theory, Stakeholder,

PDF

___

Akdeniz Üniversitesi. (2012). 2013 - 2017 Akdeniz Üniversitesi Stratejik Planı. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://proje.akdeniz.edu.tr/otomasyon/web/strateji/plan/1978.pdf
Aktan, C.C. ve Börü, D. (2007). Kurumsal sosyal sorumluluk. Coşkun Can Aktan (Edt.). Kurumsal Sosyal Sorumluluk, İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (11-36). İstanbul: İgiad Yayınları.
Atılım Üniversitesi. (2014). Stratejik Plan (2015-2019). Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://m.atilim.edu.tr/shares/atilim/files/2015-2019_Stratejik_Plan.pdf
Avcı, Ö., Ring, E. ve Mitchelli, L. (2015). Stakeholders in U.S. Higher Education: An Analysis Through Two Theories of Stakeholders. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: X Sayı: II, 45-54.
Bayraktar, B. B. ve Yıldız, A. K. (2007). Kurumsal Bilginin Stratejik Planlama Sürecinde Kullanılması: Bir İlçe Belediyesi Örneği. Bilgi Dünyası, 8(2): 280-296.
Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communication Research. Glencoe: Free Press.
Birnbaum, R. (1988). How Colleges Work: The Cybernetics of Academic Organization and Leadership. USA: Jossey-Bass Inc.
Boğaziçi Üniversitesi. (2014). Stratejik Amaçlar, Stratejik Hedefler, Performans Ölçütleri, Faaliyetler ve Sorumlular - 2015-2019. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://www.boun. edu.tr/Assets/Documents/Dosyalar/Bu_SP_2015_2019.pdf
Burrows, J. (1999). Going Beyond Labels: A Framework for Profiling Institutional Stakeholders. Contemporary Education, 70, 4, 5-10.
Chapleo, C. ve Simms, C. (2010). Stakeholder analysis in higher education: A case study of the University of Portsmouth. Perspectives: Policy and Practice in Higher Education, 14 (1), 12-20.
Clarkson, M.B.E. (1995). A Stakeholder Framework for Analizing and Evaluating Corporate Social Performance. Academy of Management Review, 20(1), 92-117.
Deren Van Het Hof, S. ve Hoştut, S. (2015). Sosyal Sorumluluk Kampanyası için Stratejik Adımlar. Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Kavramlar, Uygulama ve Örnekler (81- 128). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Dobni, C. ve Luffman, G. (2003). Determining the Scope and Impact of Market Orientation Profiles on Strategy Implementation and Performance. Strategic Management Journal, 24(6), 577-585.
Erciyes Üniversitesi. (2016). ERÜ 2017-2021 Stratejik Planı. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://stratejikplan.erciyes.edu.tr/2017-2021/
Ertuğrul, F. (2008). Paydaş Teorisi ve işletmelerin Paydaşları ile İlişkilerinin Yönetimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, Temmuz- Aralık 2008, 199-223.
Freeman, E.R. (1984). Strategic Management a Stakeholder Approach. Cambridge: Cambridge University Press. Friedman, M. (1970). The Social Responsibility of Business is to Increase its Profits. New York Times Magazine, 13 September.
Gebze Teknik Üniversitesi. (2016). Gebze Teknik Üniversitesi 2017-2021 Stratejik Planı. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://www.gtu.edu.tr/Files/Idari_Birimler/06_Strateji_ Gelistirme_Daire_Baskanligi/01_Stratejik_Plan/GTU_2017-2021_Stratejik_Plan.pdf
Grunig, J. ve Repper, F.C. (2005). Stratejik Yönetim. Kamular ve Gündemler. Der: James E. Grunig vd. Halkla İlişkiler ve İletişim Yönetiminde Mükemmellik (131-172). İstanbul: Rota Yayın Dağıtım Tanıtım.
Grunig, J.E. ve Hunt, T. (1984). Managing Public Relations. USA: Wadsworth/Thomson Learning.
Hacettepe Üniversitesi. (2017). Hacettepe Üniversitesi Stratejik Planı 2018-2022. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://www.sgdb.hacettepe.edu.tr/sayfa_dosyalari/raporlar/stratejik_ plan/2018-2022_HU_SP.pdf
Bilkent Üniversitesi. (2017). Stratejik Plan Taslağı. Erişim Tarihi: 21.09.2017, http://w3.bilkent. edu.tr/www/stratejik-plan-taslagi/
Times Higher Education. (2017). World University Rankings 2018 World Ranking Page. Erişim Tarihi: 15.09.2017, https://www.timeshighereducation.com
İstanbul Teknik Üniversitesi. (2016). 2017-2021 Stratejik Plan. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/WaDGC+ITU_ STARATEJIKPLAN_2017_2021.pdf
İstanbul Üniversitesi. (2013). İstanbul Üniversitesi 2014-2018 Stratejik Planı. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://cdn.istanbul.edu.tr/statics/strateji.istanbul.edu.tr/wp-content/ uploads/2014/05/IU_2014_2015_StratejikPlan.pdf
İzmir Teknoloji Enstitüsü. (2013). İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Stratejik Planı 2014- 2018. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://web.iyte.edu.tr/strateji/dosya/Stratejik_ Plan_2014-2018.pdf
Jones T.M. (1980). Corporate Social Responsibility Revisited, Redefined. California Management Review, Vol. 22, No. 3, Spring, 59-67; DOI: 10.2307/41164877
Johnson, G., Scholes, K. ve Whittington, R. (2008). Exploring Corporate Strategy. England: Prentice Hall.
Jongbloed, B., Enders, J. ve Salerno, C. (2008). Higher Education and its Communities: Interconnections and Interdependencies and a research agenda. Higher Education, September 2008, Volume 56, Issue 3, 303–324.
Kettunen, J. (2015). Stakeholder Relationships in Higher Education. Tertiary Education and Management, Vol. 21, No. 1, 56–65; DOI: 10.1080/13583883.2014.997277
Kettunen, J. (2014). The Stakeholder Map in Higher Education. Erişim Tarihi: 10.10.2017, http://www.ipedr.com/vol78/007-ICSEP2014-S00020.pdf; DOI: 10.7763/IPEDR. 2014. V 78
Mainardes, E.W., Alves, H. ve Raposo, M. (2010). An Exploratory Research on the Stakeholders of a University. Journal of Management and Strategy, Vol. 1, No. 1; December 2010, 76-88; doi:10.5430/jms.v1n1p76
Marmara Üniversitesi. (2016). 2017-2021 Stratejik Planı. Erişim Tarihi: 25.09.2017, https:// www.marmara.edu.tr/universite/genel/stratejik-plan/
Mintzberg, H. ve Rose, J. (2003). Strategic Management Upside Down: Tracking Strategies at McGill University from 1829 to 1980. Canadian Journal of Administrative Sciences, 20(4), 270-290.
Mitchell, R., K., Agle, B.R. ve Wood, D.J. (1997). Toward a Theory of Identification and Salience: Defining the Principle of Who and What Really Counts. Academy of Management Review, 22(4), 853-886.
Musial, K. (2010). Redefining External Stakeholders in Nordic Higher Education. Tertiary Education and Management, March 2010, 45-60, DOI: 10.1080/13583881003629822
Orta Doğu Teknik Üniversitesi. (2017). 2018-2022 Stratejik Planı. Erişim Tarihi, 25.09.2017, http://sp.metu.edu.tr/system/files/odtu_sp_2018_2022_06102017.pdf
Sarıkaya, M. (2011). Paydaş Yaklaşımı Bağlamında İşletme-Paydaş Etkileşimi ve Stratejik Paydaş Analizi. Ankara Sanayi Odası Yayın Organı; Eylül/Ekim 2011. Erişim Tarihi: 06.10.2017, http://www.Aso.Org.Tr/B2b/Asobilgi/Sayilar/Dosyaeylulekim2011.Pdf
Schmeer, K. (1999). Stakeholder Analysis Guidelines. Erişim Tarihi, 16.12.2017, http://www. who.int/workforcealliance/knowledge/toolkit/33.pdf
Stone P.J., Dunphy, D.C., Marshall, S.S ve Ogilvie, D.M. (1966). The General Inquirer: A Computer Approach to Content Analysis. Massachusetts: The MIT. Press.
Tam, F. (2007). Rethinking School and Community Relations in Hong Kong. The International Journal of Educational Management, 21(4), 350-366.
Varvasovszky, Z. ve Brugha, R. (2000). How to Do (or not to do) a Stakeholder Analysis. Health Policy and Planning, 15, 338-345.
Wallner und Schauer GmbH. (2006). Methodensammlung – In 7 Schritten zum Nachhaltigkeitsbericht. Erişim Tarihi, 13.03.2014, https://www.wko.at/Content. Node/Service/Umwelt-und-Energie/Nachhaltigkeit- und- Umweltmanagement/ Nachhaltigkeit/Nachhaltigkeit/In_7_Schritten_zum_Nachhalti gkeitsbericht.html
Yıldız Teknik Üniversitesi. (2015). 2016-2020 Stratejik Planı. Erişim Tarihi: 25.09.2017, http://www.kalite.yildiz.edu.tr/login/sys/admin/subPages/img/YD- 001- YT%C3%9C%202016-2020%20Stratejik%20Plan.pdf