Göçün Kültürel Yozlaşımı ve Yıkımı: “Taşı Toprağı Altın Şehir” Filminin İkili Karşıtlıklar Yöntemiyle Çözümlenmesi

Bir yerden başka bir yere kalıcı olarak taşınmayı ifade eden göç, kavramsal olarak, mekânsal değişikliği ifade etse de aynı zamanda kültürel, ekonomik, politik ve ahlaki boyutları açısından oldukça önemli bir olgudur. Hem göç veren hem de göç alan mekânların sosyal dinamiklerinde değişimler yaratmaktadır. Sosyal uyum politikaları, kültürel adaptasyon ve ekonomik işbirlikleriyle minimalize edilebilen göçün olumsuz etkileri, başarılamadığında tam tersi bir etki yaratarak hem göçmenlerde hem de kentlerde bozuma neden olabilmektedir. Kent-kır çatışmasının yaşanmasına neden olan bu bozum, çoğunlukla ahlaki yönde gerçekleşmektedir. Bu çalışma kapsamında, Türk sinemasında göç olgusunun öneminden hareketle Taşı Toprağı Altın Şehir filmi, Lévi-Strauss’un ikili karşıtlıklar yöntemiyle çözümlenmektedir. Söz konusu film, Lévi-Strauss’un ikili karşıtlıklar modelini temsil eden somutlama mantığı çerçevesinde analiz edilerek, kır-kent ayrımı ve göç olgusu, filmin anlatı yapısı üzerinden detaylı olarak analiz edilmektedir. Elde edilen bulgulara göre; kır, beklenildiği üzere temiz ve bozulmamış değilken, kentler ise beklenildiği gibi kirli ve bozulmuş değildir. Kentler yapıbozum ve ahlaki çöküşün nedeni değil, sadece mekânı olarak ortaya çıkmıştır. Kır-kent arasındaki temel ayrım, büyük oranda fırsat ve fırsatların değerlendirilme biçiminde yatmaktadır. Kent, kırsala oranla insanların karakter değişimlerine zemin hazırlayacak daha fazla ortam sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Göç, Türk Sineması, Kır, Kent, Lévi-Strauss, İkili Karşıtlıklar Yöntemi

Cultural Degeneration and Destruction of Migration: Analysis of the Film “Taşı Toprağı Altın Şehir” By the Method of Binary Oppositions

Although migration expresses spatial change, it is an important phenomenon with its cultural, economic, political, and moral dimensions. Migration creates positive or negative radical changes in the social dynamics of spaces. While negative effects can be prevented by social cohesion policies, they can cause deconstruction in case of failure. This deterioration, which causes the urban-rural conflict, mostly takes place in the moral direction. Within the scope of this study, moving from the importance of the phenomenon of migration in Turkish cinema, the film Taşı Toprağı, Altın Şehir is analyzed with the method of binary oppositions of Lévi-Strauss. The film in question is analyzed within the framework of the logic of embodiment, which represents the binary oppositions model of Lévi-Strauss. The rural-urban separation and the phenomenon of migration are analyzed in detail through the narrative structure of the film. According to the findings; the countryside is not clean and unspoiled, nor is the city dirty and deteriorated. Cities have emerged not as the cause of deconstruction and moral decay, but only as places. The main distinction between rural and urban lies largely in the way opportunity and opportunities are exploited. The city offers more environments than the countryside that will pave the way for people’s character changes.

Keywords:

Migration, Turkish Cinema, Rural, City, Lévi-Strauss, Binary Oppositions Method,

PDF

___

Abisel, N. (2005). Türk Sineması Üzerine Yazılar. Ankara: Phoenix Yayınevi.
Akyıldız, I. E. (2016). Göç Teorilerinin Karşılaştırmalı Analizi. Uludağ Journal of Economy and Society/İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(2), 127-176.
Bal, H. (2006). Kent Sosyolojisi. Isparta: Fakülte Yayınevi.
Barışık, S. (2020). Göç Kavramı, Tanımı ve Türleri. S. Barışık içinde, Küreselleşen Dünyada Fırsat Eşitliği Arayışında Uluslararası Göç ve Türkiye’nin Suriye Deneyimi (s. 1-24). Ankara: Gazi Kitapevi.
Berger, A. A. (1995). Cultural Critism: A Primer of Key Concepts. California: Sage Publications.
Can, Y. (2021). Göç Ve Kent: 1989’dan Günümüze Göç Eden İnsanların Kent Adaptasyonu Diyarbakır Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Cengiz, S. (2010). Göç, Kimlik ve Edebiyat Immigration. ZfWT, 2(3), 185-192.
Coşkun, E. (2009). Türk Sinemasında Akım Araştırması. Ankara: Phoenix Yayınevi.
Çelik Zengin, H. ve Tezcan, S. (2017). Türk Sinemasında Göç Temalı İstanbul Filmleri Üzerinden Kentlerdeki Mekânsal ve Toplumsal Değişimlerin İncelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 619-636.
Ekici, S. ve Tuncel, G. (2015). Göç ve İnsan. Birey ve Toplum, 9(5).
Erdoğan, D. (2001). Üç Seyirci: Popüler Eğlence Biçimlerinin Alımlanması Üzerine Notlar. D. Derman, & Ö. Gökçe (Dü.) içinde, Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler (s.219-230). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Esen, Ş. (2010). Türk Sinemasının Kilometre Taşları. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Fichter, J. (2001). Sosyoloji Nedir? (C. N. Çelebi, Dü.) Ankara: Atilla Kitabevi.
Fiske, J. (1990). Introduction to Communication Studies. New York: Taylor & Francis Group.
Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. (S. İrvan, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Hayward, S. (2001). Cinema Studies: The Key Concepts. London and New York: Routledge.
IOM, (2009). Göç Terimleri Sözlüğü. (Ç. L. Hizmetleri, Dü.) Genevre: Uluslararası Göç Örgütü(IOM).
Karakışlak, I. N. (2018). Türk Sinemasında Göç, Kentleşme, Gecekondulaşma ve İstanbul. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 279-285.
Koçak, Y. ve Terzi, E. (2012). Türkiye’de Göç Olgusu, Göç Edenlerin Kentlere Olan Etkileri Ve Çözüm Önerileri. Kafkas Üniversitesi, İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 163-184.
Leach, E. (1996). Levi-Strauss. London: Fontana Press .
Lévi-Strauss, C. (2013). Mit ve Anlam. (G. Y. Demir, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
Onaran, A. Ş. (1986). Sinemaya Giriş. İstanbul: Filiz Kitabevi.
Onaran, A. Ş. (1994). Türk Sineması. Ankara: Kitle Yayınları.
Özön, N. (1985). Sinema: Uygulayımı, Sanatı, Tarihi. İstanbul: Hil Yayın.
Özcan, E. D. (2016). Çağdaş Göç Teorileri Üzerine Bir Değerlendirme. İş ve Hayat Dergisi, 2(4), 183 - 215.
Özgüç, A. (1993). 100 Filmde Başlangıcından Günümüze Türk Sineması. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Pişkin, G. (2010). Türkiye’de Göç ve Türk Sinemasına Yansımaları: 1960-2009. e-Journal of New World Sciences Academy, 45-65.
Popjakova, D. ve Plesivca, M. (2009). Current Caracter of International Migration. International Issues and Slovak Foreign Affairs, 4(4), 57-78.
Ravenstein, E. G. (1885). The Laws of Migration. Journal of the Statistical Society of London, 48(2), 167-235.
Rittersberger, H. (2001). Türkiye’de İçgöç ve Toplumsal Değişme. Karizma Dergisi,(6), s.47-54.
Sağlam, S. (2006). ürkiye’de İç Göç Olgusu ve Kentleşme. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi(HÜTAD)(5), 33 - 44.
Scognamillo, G. (2010). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Sirkeci, I. ve Cohen, J. H. (2015). Hareketlilik, Göç, Güvensizlik. Kent araştırmaları Dergisi (İdealkent)(15), 8-21.
Suner, A. (2006). Hayalet Ev. İstanbul: Metis Yayınları.
Tümtaş, M. S. (2009, Ocak-Nisan). Yoksulluktan Yoksunluğa Göç: Marmaris ve Mersin Örnekleri. Toplum ve Demokrasi, 3(5), s. 111-134. .
Tümtaş, M. S. ve Ergun, C. (2016). Göçün Toplumsal ve Mekânsal Yapı Üzerindeki Etkileri.
Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), s.1347-1359.
TDK. (2021). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. 25.07 2021 tarihinde www.sozluk.gov.tr:https://sozluk.gov.tr adresinden alındı
Yıldız, E. (2008). Gecekondu Sineması. İstanbul: Hayalet Kitap.