ÇAYLAK TEVFİK’İN ÇAYLAKLIK ESERİ: ASIR MİZAH DERGİSİ (1870)

Asır dergisi, Türkçe mizah dergisi olarak varlığı bilinen ancak hakkında oldukça az bilgi bulunan bir yayındır. Türk Basın Tarihi’ne yayınladığı “Çaylak” dergisinin ismiyle geçmiş olan Mehmet Tevfik’in 1870 yılında yayınladığı Asır gazetesinin eki olarak yayınlanmış olan Asır dergisinin bilinen tek fotoğrafı Selim Nüzhet Gerçek’in Türk Gazeteciliği isimli kitabında bulunmaktadır. Dergi hakkında var olan bilgi de yine Selim Nüzhet Gerçek’in aktardıkları ile sınırlıdır. Bu çalışma ile Hakkı Tarık Us Koleksiyonu içerisinde eksiksiz bir sayısı tespit edilen Asır dergisinin hangi tarihte yayınlandığı, kaç sayı çıktığı gibi sorulara cevap aranarak yayın hayatının ana hatları ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte Asır dergisinin Türkçe mizah dergileri arasındaki yerinin tespit edilmesi de çalışmanın diğer amaçlarından birisidir. Asır dergisinin yayın hayatının ana hatları ile belirlenmesi ve Türk Basın Tarihi içerisindeki yerinin tespiti literatürdeki eksik bilgilerin giderilmesi noktasında önemlidir. Bu sayede yeni akademik çalışmalara yardımcı olunacağı düşünülmektedir.

ÇAYLAK TEVFIK’S APPRENTICESHIP WORK: ASIR HUMOR MAGAZINE (1870)

Asır Humor Magazine, known as a Turkish Humor Magazine, is a publication whose background information is rarely gathered. Mehmet Tevfik who is known to publish Çaylak Humor Magazine in the history of Turkish Press, published Asır Magazine as a supplement of Asır Gazette in 1870 whose photo appeared for the first time in Selim Nüzhet Gerçek’s book entitled “Turkish Journalism.” Likewise, the limited knowledge about the magazine is provided through the utterances of Selim Nüzhet Gerçek. In this study, some questions about Asır Magazine which is determined as complete issue from the collection of Hakkı Tarık Us, concerning the date of publications and the number of publication, are aimed to be answered in the scope of finding out the essentials of the publication of Asır Magazine. Additionally, Asır Magazine’s place among Turkish Humor Magazines is also aimed to be determined in this study. Determining the Essentials of Asır Magazine’s publication and its place in the History of Turkish Press is crucial in relation to overcoming the deficient points in literature which will thus thought to be beneficial to new academic studies.

___

  • Akün, Ö. F. (1993). “Çaylak Tevfik”, İslam Ansiklopedisi, 8. 240-244.
  • Asır. Hakkı Tarık Us Koleksiyonu, Yer No: 1102.
  • Çapanoğlu, M. S. (1962). Basın Tarihine Dair Bilgiler ve Hatıralar. İstanbul: Hür Türkiye Dergisi Yayınları.
  • Çeviker, T. (1986). Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü I, İstanbul: Adam Yayınları.
  • Demirkol, G. (2016). “Türkiye’nin İlk Türkçe Mizah Dergisi: Terakki”. Gazi Akademik Bakış, 10 (19). 141-160.
  • Gerçek, S. N. (1931). Türk Gazeteciliği. Devlet Matbaası.
  • İnuğur, M. N. (2005). Basın ve Yayın Tarihi. İstanbul: Der Yayınları.
  • Nalcıoğlu, B. U. (2013). Osmanlı’da Muhalif Basının Doğuşu, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
  • Özyıldırım, A. E. (Haz.). (2014). Asır. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Stepanyan, H. A. (2005). Ermeni Harfli Türkçe Kitaplar ve Süreli Yayınlar Bibliyografyası (1727-1968), İstanbul: Turkuaz Yayınları.