CUMBADAN RUMBAYA ROMANINDA KADIN ARGOSU

Peyami Safa’nın Server Bedi adıyla yayınladığı Cumbadan Rumbaya, doğu – batı çatışmasının Karagümrüklü Deli Cemile’yi merkeze alarak, mizahi dille anlatıldığı bir romandır. Romanda, Cemile’nin Karagümrük mahallesindeki “geleneksel” evden; Taksim’deki “modern” bir apartman dairesine uzanan hikâyesi anlatılır. Kayserili tüccar Tahsin Bey’in kendisine sunduğu olanaklar ile Taksim’de apartman dairesinde hizmetçiler ve pahalı eşyalar ile yaşamaya başlayan Cemile’nin mahallesi, evi, eşyaları, kıyafetleri ve sosyal çevresi değişmiştir. Değişmeyen tek şey Cemile’nin üslubudur. Cemile, Karagümrük mahallesinin argo ile çepeçevre sarılmış dilinden kurtulamaz. Aslında kurtulmak istemez. Çünkü Cemile’ye göre üslubu kalp temizliğinin, saflığının göstergesidir. Bu çalışmada Peyami Safa’nın Cumbadan Rumbaya romanı, kadın argosu üzerinden incelenmiştir. Roman boyunca kadınların sesi daha çok duyulmaktadır. Cumbadan Rumbaya romanında yaygın olanın aksine, erkekler değil; kadınlar argo konuşur. Başta romanın başkişisi Cemile olmak üzere, Karagümrük mahallesinde yaşayan bütün kadınlar argo konuşmaktadır. Bu argo örnekleri incelediğinde, kavga ve tartışma anında kullanılan hakaret içerikli argoların öne çıktığı görülmektedir. Kadın cinselliğine yönelik argo sözcükler ise yok denecek kadar azdır. Cemile’nin Karagümrük’teki komşuları ile konuştuğu argo ve Taksim’de yeni yeni tanıştığı çevreyle konuştuğu argo birbirinden farklıdır. Romanda Cemile’nin argosunun kaynağı, yetiştiği ailesi ve mahallesi Karagümrük’tür. Ayrıca eğitim almaması da argo konuşmasının sebepleri arasındadır. Kadın argosunun ön planda olduğu bu roman Peyami Safa’nın eserleri arasında bu yönü ile diğerlerinden ayrışmaktadır. 
Anahtar Kelimeler:

Kadın, Argo, Roman

FEMALE SLANG IN CUMBADAN RUMBAYA

Cumbadan Rumbaya, published by Peyami Safa under the name of Server Bedi, is a novel in which the east-west conflict is told in a humorous way, with Deli Cemile from Karagümrük in the center. In the novel, the "traditional" house in the Karagümrük neighborhood of Cemile; her story is told, extending to a "modern" apartment in Taksim. Cemile's neighborhood, house, furniture, clothes and social environment have changed, since she started to live with maids and expensive items in an apartment in Taksim with the opportunities offered to her by the merchant Tahsin Bey from Kayseri. The only thing that hasn't changed is Cemile's style. Cemile cannot escape the slang-wrapped language of the Karagümrük neighborhood. In fact, she doesn't want to get rid of it. Because, according to Cemile, her style is an indication of the purity of the heart. In this study, Peyami Safa's novel "Cumbadan Rumbaya" has been analyzed through female slang. Because women's voices are heard more throughout the novel. Contrary to what is customary in the novel Cumbadan Rumbaya, not men; women speak slang. All women living in the Karagümrük neighborhood, especially Cemile, the central character of the novel, speak slang. When these slang examples are examined, it is seen that insulting slang used during fights and arguments come to the fore. Slang words for female sexuality are very few. The slang that Cemile speaks to her neighbors in Karagümrük and the slang she speaks to the people she has just met in Taksim are different from each other. While speaking more freely in Karagümrük, she tries to pay attention to what she speaks in the modern environment of Taksim. Even when she is angry, it is seen that the slang language she uses in Taksim is more polite. The source of Cemile's slang in the novel is her family and neighborhood, Karagümrük. In addition, the lack of education is among the reasons for speaking slang. Because, according to Cemile, school "makes people mush". That's why Cemile doesn't like those who "talk with the mouth of a clerk" around her. This novel, in which female slang is at the forefront, differs from the others among Peyami Safa's novels with this aspect.
Keywords:

Woman, Slang, Novel,

___

  • Aktunç, H. (1998). Büyük argo sözlüğü (tanıklarıyla). Yapı Kredi Yayınları.
  • Altun, N. (2018). Anlam bilimi açısından argo. İçinde E. Gürsoy Naskali & G. Sağol Yüksekkaya (Ed.). Argo. (ss. 83-88). Ka Kitap.
  • Altundaş, C. (2021). Cumbadan Rumbaya romanında kadınlar dünyası. İçinde C. Karataş (Ed.). Peyami Safa 60. yıl hatırası (ss. 249-260). İlbilge Yayınları.
  • Arslan, M. (2009). Argo kitabı. Kitabevi Yayınları.
  • Ayvazoğlu, B. (1998). Peyami hayatı sanatı felsefesi dramı. Ötüken Neşriyat.
  • Ayvazoğlu, B. (2000). Doğu – batı arasında Peyami Safa. Ufuk Kitapları.
  • Bingölçe, F. (2001). Kadın argosu sözlüğü. Metis Yayınları.
  • Devellioğlu, F. (1980). Türk argosu inceleme ve sözlük. Aydın Kitabevi.
  • Günay Erkol, Ç. (2011). Osmanlı-Türk romanından çağdaş Türk romanına kadınlık: değişim ve dönüşüm. Türkiyat Mecmuası, C.(21/Güz), 147-176.
  • Kefeli, E. (2018). Edebiyat argo ilişkisi. İçinde E. Gürsoy Naskali & G. Sağol Yüksekkaya (Ed.). Argo. (ss. 199 - 214). Ka Kitap.
  • Koç, A. (2018). Argoda kadın. İçinde E. Gürsoy Naskali & G. Sağol Yüksekkaya (Ed.). Argo. (ss. 127-140). Ka Kitap.
  • Safa, P. (2020). Cumbadan Rumbaya (20. bs.). Ötüken Neşriyat.
  • Sakallı, F. (2005) Server Bedi’nin Cumbadan Rumbaya’sı: Geleneksel hayat ile modern hayat arasındaki gelgit, Türkbilig, 9, 132-148.
  • Tercüman, Ç. (2010). Peyami Safa'nın romancılığında Cumbadan Rumbaya'nın yeri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 43, 115-130.
  • Yıldırım, T. (2006). Edebiyatımızda müstear isimler. Selis Yayınları.