N11 ÜLKELERİ ÖZELİNDE EKONOMİK BÜYÜMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ: YAPISAL KIRILMALI PANEL VERİ ANALİZİ

Bireylerin hayatlarını en güzel şekilde idame ettirmeleri noktasında eğitim, sağlık, altyapı, ulaşım, beslenme, temiz bir çevre, sosyal bağlar gibi birçok unsura erişimleri elzemdir. Tüm bu hizmetlere ulaşmada bir ülkenin ekonomik olarak gelişmişlik düzeyi önemli bir noktada yer alır. Özellikle gelişmekte olan ülkeler nezdinde kalkınmanın da itici gücü olan ekonomik büyümenin sürdürülebilirliğinin sağlanması, büyümenin arkasında yatan faktörlerin doğru bir şekilde tespit edilmesi ve politikaların hayata geçirilmesi noktasında hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmada gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer alan ve önümüzdeki yıllarda GSYİH seviyesi olarak dünyanın önde gelen ülkeleri arasında olması beklenen N11 ülkeleri için ekonomik, finansal, kurumsal ve toplumsal risklerin ekonomik büyümeyi nasıl etkilediği panel veri analizi ile araştırılmıştır. ICRG veri setinden faydalanılan ve 1997-2021 yıllarını kapsayan çalışmada, Driscoll-Kraay Dirençli Tahmincisi ile yapısal kırılmaların da dâhil edildiği model tahmin edilmiştir. Yapısal kırılmanın istatistiksel olarak anlamlı bulunduğu analiz sonuçlarına göre, ekonomik, finansal ve kurumsal risklerdeki artışların ekonomik büyümedeki riskleri artırdığı; toplumsal risk puanındaki bir artışın ise ekonomik büyümedeki riski azalttığı tespit edilmiştir.

DETERMINING THE FACTORS AFFECTING ECONOMIC GROWTH SPECIFICALLY IN N11 COUNTRIES: PANEL DATA ANALYSIS WITH STRUCTURAL BREAKS

It is essential for individuals to have access to many elements such as education, health, infrastructure, transportation, nutrition, a clean environment and social ties in order to live their lives in the best possible way. The economic development level of a country is an important factor in accessing all these services. Ensuring the sustainability of economic growth, which is the driving force of development, especially in developing countries, is of vital importance in correctly identifying the factors behind growth and implementing policies. In this study, how economic, financial, institutional and social risks affect economic growth for N11 countries, which are in the developing countries category and are expected to be among the leading countries in the world in terms of GDP level in the coming years, was investigated through panel data analysis. In the study, which used the ICRG data set and covered the years 1997-2021, the model that included structural breaks was estimated with the Driscoll-Kraay Robust Estimator. According to the analysis results, where the structural break was found to be statistically significant, increases in economic, financial and institutional risks increase the risks in economic growth; on the other hand it has been determined that an increase in the social risk score reduces the risk in economic growth.

___

  • Acaravcı, A., & Kargı, G. (2015). Türkiye’de İhracatın Çeşitlendirilmesi ve Ekonomik Büyüme. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 1(1), 1-16.
  • Acemoglu, D., & Johnson, S. (2003). Unbundling Institutions. Journal of Political Economy, 113(5), 1369-1401.
  • Acemoglu, D., & Robinson, J. A. (2013). Ulusların Düşüşü: Güç, Zenginlik ve Yoksulluğun Kökenleri (37 b.). (F. R. Velioğlu, Çev.) İstanbul: Doğan Kitap.
  • Adak, M. (2010). Kamu Açıkları ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği. Maliye Dergisi(159), 233-243.
  • Ağırkaya, M. B. (2022). N11 Ülkelerinde Finansal Derinleşme Yoksulluk ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Finansal Liberalleşme Hipotezi. Journal of Emerging Economies and Policy, 7(2), 155-170.
  • Alper, A. E. (2018). The Relationship of Economic Growth With Consumption, Investment, Unemployment Rates, Saving Rates and Portfolio Investments In The Developing Countries. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(3), 980-987.
  • Altıner, A., & Bozkurt, E. (2018). N11 Ülkelerinde Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Analizi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 2(2), 197-212.
  • Andres, J., & Hernando, I. (tarih yok). Does Inflation Harm Economic Growth? Evidence for the OECD. Nber. Arpacıoğlu, Ö., & Yıldırım, M. (2011). Dünyada ve Türkiye'de yoksulluğun Analizi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 60-76.
  • Arslan, G. E. (2013). Ekonomik Büyüme, Kalkınma ve Gelir Dağılımı. Hitit ÜniSosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 45-52.
  • Ata, A. Y. (2009). Kurumsal İktisat Çerçevesinde Yolsuzluğun Fırsat ve Motivasyonları: AB Ülkeleri üzerine Bir İnceleme. Adana: Çukurova Üniversitesi.
  • Atılgan, D., & İspir, T. (2022). Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Finansal Gelişme Ve Ekonomik Büyüme: D-8 Ülkeleri Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(15), 14-22.
  • Balmumcu, Ö., & Bozkurt, K. (2020). Gelişmekte Olan Ülkelerde Ekonomik Büyüme Ve Cari İşlemler Dengesi Üzerine Bir Panel Veri Analizi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 5(2), 292-307.
  • Barro, R. J. (1995). Inflation and Economic Growth. NBER.
  • Basılgan, M. (2011). Ekonomik Gelimenin Yaratıcı Yıkımı: Schumpeteryan Girişimci. Amme Idaresi Dergisi.
  • Bilginoğlu, M. A., & Aysu, A. (2008). Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(31), 1-23.
  • Blanco, L., Prieger, J., & Gu, J. (2013). The Impact of Research and Development on Economic Growth and Productivity in the US States and Productivity in the US States. Pepperdine University.
  • Bocutoğlu, E., Berber, M., & Çelik, K. (2006). Makro İktisada Giriş. Trabzon: Derya Kitapevi.
  • Bruce , N., & Turnovsky, S. J. (1999). Budget Balance, Welfare, and the Growth Rate: "Dynamic Scoring" of the Long-Run Government Budget. Journal of Money, Credit and Banking, 31(2), 162-186.
  • Çavdar, Ş. Ç. (2011). Türkiye’de Bütçe Açıklarının İktisadi Büyüme Ve İstikrar Üzerine Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 26-41.
  • Çetin, T. (2016). Kurumsal ve Organizayonel İktisat Üzerine. İktisat ve Toplum(64), 10-19.
  • Çevik, E. İ., & Bektaş, G. (2019). Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 229-236.
  • Çoban, O. (2012). İktisada Giriş. Konya: Atlas Akademi.
  • Dinler, Z. (2016). İktisada Giriş. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Ditzen, J., Karavias, Y., & Westerlund, J. (2021). Testing and Estimating Structural Breaks in Time Series and Panel Data in Stata. https://www.researchgate.net/publication/355698427_Testing_and_Estimating_Structural_Breaks_in_Time_Series_and_Panel_Data_in_Stata adresinden alındı
  • Durgun, Ö., & Timur, M. C. (2017). Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi(54), 126-137.
  • Eğilmez, M. (2016, 9 6). Bütçe Açıkları Borçlanarak mı Para Basarak mı Finanse Edilmeli? https://www.mahfiegilmez.com/2016/06/butce-acklar-borclanarak-m-para-basarak.html#:~:text=B%C3%BCt%C3%A7e%20a%C3%A7%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n%20para%20bas%C4%B1larak%20kar%C5%9F%C4%B1lanmas%C4%B1%2C%20piyasada%20para%20arz%C4%B1n%C4%B1n%20artmas%C4%B1na%2 adresinden alındı
  • energyeducation. (2021). https://energyeducation.ca/encyclopedia/N11_countries#:~:text=N11%20countries%20or%20the%20Next,of%20the%20world's%20largest%20economies. adresinden alındı
  • Ertürk, E. (1999). Makro İktisat. Bursa: Alfa Yayınları.
  • Giray, F. (2004). Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 181-199.
  • Goldman Sachs. (2007). Beyond The Brics: A Look at the Next 11. https://www.goldmansachs.com/intelligence/archive/BRICs-and-Beyond.html adresinden alındı Gür, T., & Akbulut, H. (2012). Gelişmekte Olan Ülkelerde Politik İstikrarın Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi. Sosyoekonomi, 17(7), 281-300.
  • Heritage. (2023). Index of Economic Freedom. https://www.heritage.org/index/ranking adresinden alındı
  • Huňady, J., & Orviská, M. (2014). The Impact Of Research And Development Expenditures On Innovation Performance And Economic Growth Of The Country— The Empirical Evidence. CBU International Conference On Innovation, Technology Transfer And Educatİon, 119-125.
  • Ison, S., & Wall, S. (2007). İktisada Giriş. (A. Çakmak, S. Oktar, M. Şişman, & S. Yavuz, Çev.) Eskişehir: Bilim Teknik Yayınevi.
  • Işık, N., Yılmaz, S. S., & Kılınç, E. C. (2017). The Relationship between Current Account Balance and Types of Credits: An Application on Selected OECD Countries. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 105-126.
  • Johansson, Å., Heady, C., & Arnold, J. (2008). Tax and Economic Growth. Economic Department Working Paper No:620.
  • Karahan, Ö. (2020). Influence of Exchange Rate on the Economic Growth in the Turkish Economy. Financial Assets and Investing, 11(1), 21-34.
  • Karayılmazlar, E., & Berk, E. (2014). Bütçe Açığının, Cari Açık, Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 4(1), 26-36.
  • Kübar, Y. (2016). Az Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerin Kalkınma Göstergeleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Bir Panel Veri Analizi (1995-2010). Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 65-99.
  • Lau, K., & Lam, P. (2000). Economic Freedom Ranking of 161 Countiries in Year 2000: a Minimum Disagreement Approach. Journal of the Operational Research Society, 53(6), 664-671.
  • Lin, S., & Sosin, K. (2001). Foreign Debt and Economic Growth. Economics of Transition and Institutional Change, 9(3), 635-655.
  • Maestas, N., Mullen, K. J., & Powel, D. (2022). The Effect of Population Aging on Economic Growth, The Labor Force and Productivity. NBER.
  • Morris, S., & Klesner, J. (2010). Corrption and Trust: Theoretical Consideration and Evidence from Mexico. (B. Akın, Çev.) Comperetive Political Studies, 43(10), 1258-1285.
  • Myles, G. (2000). Taxation and Economic Growth. Fiscal Studies, 20(1), 141-168. North, D. (2010). Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Performans (2 b.). (G. Ç. Güven, Çev.) Ankara: Sabancı Üniversitesi.
  • Onakoya, A., Johnson, B., & Ogundajo, G. (2019). Poverty and Trade Liberalization: Empirical Evidence from 21 Africa Countries. Economic Research-Ekonomska, 32(1), 635-656.
  • Ouyang, Y., & Li, P. (2018). On the Nexus of Financial Development, Economic Growth, and Energy Consumption in China: New Perspective from a GMM Panel VAR Approach. Energy Economics. Energy Economics(71), 238-252.
  • Özata, E. (2020). The Effect of Exchange Rate Volatility on Economic Growth in Turkey. Journal of Business, Economics and Finance, 9(1), 42-51.
  • Özdamar, G. (2015). Factors Affectıng Current Account Balance of Turkey: A Survey With the Cointegrating Regression Analysis. Journal of Business, Economics & Finance, 4(4), 2146 ‐7943.
  • Özdemir, M. (2021). İktisadi Büyüme ve Kurumsal İktisat İlişkisi. Niğde: Ömer Halis Demir Üniversitesi SBE.
  • Özel, H. A. (2012). Ekonomik Büyümenin Teorik Temelleri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Biga İİBF, 2(1), 63-72.
  • Özsağır, A. (2007). Ekonomide Güven Faktörü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 46-62. PRS Group. (2014). ICRG Methodology. https://www.prsgroup.com/wp-content/uploads/2014/08/icrgmethodology.pdf adresinden alındı
  • Ranis, G., & Steward, F. (2000). Economic Growth and Human Development. World Development, 28(2), 197-219.
  • Rodrik, D. (2008). The Real Exchange Rate and Economic Growth. Brookings Papers on Economic Activity.
  • Sandalcılar, A. R., Ayran, K., & Çol, Y. (2022). Türkiye’nin N11 Ülkeleriyle Olan Dış Ticaretinin Belirleyicileri: Çekim Modeli Yaklaşımı. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 6(1), 59-78.
  • Sandalcılar, A. R., Cihan, K. A., & Çol, Y. (2022). Türkiye’nin N11 Ülkeleriyle Olan Dış Ticaretinin Belirleyicileri: Çekim Modeli Yaklaşımı. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi(59), 59-78.
  • Sezgin, F., & Budak, Y. (2022). İnsani Gelişmişliğin Büyüme Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Karşılaştırması. İstanbul İktisat Dergisi, 72(1), 81-104.
  • Sidrauski, M. (1967). Inflation and Economic Growth. Journal of Political Economy, 75(6), 796-810.
  • Simionescu, M. (2016). The relation between economic growth and foreign direct investment during the economic crisis in the European Union. Economic Growth eJournal, 34(1), 187-213.
  • Spreng, R., & Page, T. (2001). The Impact of Confidence in Expectations on Consumer Confidence. Psychology and Marketing, 18(11), 1187-1204.
  • Systemicpeace. (2020). Polity Index. https://www.systemicpeace.org/inscrdata.html adresinden alındı Tamer, Ç. (2012). Yeni Kurumsal İktisat. Sosyoloji Konferansları(45), 43-57.
  • Tanzi, V. (1991). Corruption around the World: Causes, Consequances, Scope and Cures. IMF. Tatoğlu, F. Y. (2020). Panel Veri Ekonometrisi (5. b.). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Todorova, T. P. (2019). Government Budget Balance And Economic Growth. Economy & Business Journal, 13(1), 114-127.
  • Uğur, B. (2021). N11 Ülkelerinde Doğrudan Yabancı Yatırım Girişlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Panel Eşbütünleşme Analizi. International Journal of Economics, Politics, Humanities & Social Sciences, 4(3), 140-152. Veblen, T. (1898). Why is Economics not an Evolutionary Science? The Quarterly Journal of Economics, 12(4), 373-397.
  • W. K. (2021, 09 09). investopedia. https://www.investopedia.com/terms/n/next-eleven.asp adresinden alındı Williamson, O. (2016). Yeni Kurumsal İktisat: Değerlendirme Yapmak ve Geleceğe Bakmak. İktisat ve Toplum(65), 7-24.
  • World Bank. (2023). The World Bank Atlas method - detailed methodology. https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/378832-the-world-bank-atlas-method-detailed-methodology adresinden alındı
  • Xepapadeas, A. (2003). Economic Growth and the Environment. Rethymno: Handbook of Environmental Economics.
  • Yapraklı, S. (2007). Enflasyon Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Eş-Bütünleşme Ve Nedensellik Analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 287-301.
  • Yıldırım, E. S., Demirtaş, C., & Özgür, M. I. (2022). Ekonomik, Finansal ve Politik Risk ile Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 9(1), 165-186.
  • Yıldırım, K., Karaman, D., & Murat, T. (2013). Makro Ekonomi. Ankara: Seçkin Kitapevi.
  • Yıldırım, O. (2020). Genç İşsizlik - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Giresun: Giresun Üniversitesi SBE.
  • Zouhaier , H., & M. F. (2014). Debt and Economic Growth. International Journal of Economics and Financial Issues, 4(2), 440-448.