TÜRKİYE’DE SİVİL HAVACILIK SEKTÖRÜNÜN GELİŞİMİNE GENEL BİR BAKIŞ

Dünyadaki havacılıkla ilgili hızlı ilerlemelere paralel olarak Türkiye; uçak trafiği ve yolcu sayısında kırılan rekorlar, dünyaya örnek olan havaalanı yatırımları, yurt içi yurt dışı uçuş ağında yaşanan gelişmeler, uçuş emniyeti ve havacılık güvenliği konusunda yapılan düzenlemeler ile sivil havacılıkta uluslararası alanda önemli bir konuma yükselmiştir. 2016 yılında yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen, taşıdığı potansiyal, fırsat ve riskleri değerlendirerek atılım ve projelerle tüm dünyada konuşulmaya devam eden Türkiye, mevcut devlet ve özel işletmeleriyle kaliteli hizmet sunarak havacılığın konforunu, hızlı ve güvenli olarak dünyaya ve ülkesine sunmaktadır. 168 ülke ile ikili havacılık anlaşması bulunan Türkiye’nin dünyada en fazla uçuş ağına sahip ülkelerinden biri olduğu söylenebilir. 2016 yılında Uluslararası havacılık kurallarını belirleyen ICAO Konsey Üyesi olmayı başaran Türkiye, uçuş emniyeti ve havacılık güvenliği konularında da uluslararası düzeyde katkı sağlayan ülkeler arasındadır. Türkiye’nin ulusal hava yolu şirketi aynı zamanda en değerli markası olan Türk Hava Yollarının dünyadaki başarısı da ülkede sivil havacılığa verilen önemin göstergesidir. Türkiye’nin dünyada havacılık açısından bir merkez olmasını sağlayacak olan 3. Havalimanı yatırımının Türkiye’yi bölgesinde daha güçlü bir hale getireceği ayrıca ekonomik getirilerinin yanı sıra uluslararası strateji bağlamında da belirgin avantajlar sağlayacağı düşünülmektedir. Bu kapsamda bu çalışmanın amacı Türkiye’nin sivil havacılıkla ilgili birikimlerini özetleyerek güncel veriler ışığında ortaya koymaktır. Ayrıca Türkiye’yi bölgesinde lider ve dünyada söz sahibi yapacak konuları gündeme getirerek bu konulara ilişkin farkındalık oluşturmakta amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Havacılık Sektörü, Hava Ulaştırmacılığı, Türkiye

A GENERAL OVERVIEW OF THE DEVELOPMENT OF THE CIVIL AVIATION SECTOR IN TURKEY

In parallel with the rapid advances regarding aviation in the world, Turkey has risen to a significant position in the international arena in civil aviation with the records broken in air traffic and the number of passenger, exemplary airport investments in the world, developments in the domestic and international flight network and the regulations made on flight safety and aviation security. Despite all of the adversities experienced in 2016, Turkey, which continues to be spoken throughout the world along with the breakthroughs and projects by evaluating its potential, opportunities and risks, offers the comfort of aviation to the world and its country in a fast and safe way by providing quality service with existing government and private businesses. It can be said that Turkey, which has bilateral aviation agreements with 168 countries, is one of the countries with the highest number of flight networks in the world. Turkey, which succeeded to become the member of ICAO Council Member, which sets international aviation rules, in 2016, is among the countries that make contributions in flight safety and aviation security at the international level. The success of Turkish Airlines, which is Turkey's national airline company and most valuable brand, in the world is also a sign of the importance given to civil aviation in the country. It is thought that the 3rd airport investment, which will enable Turkey to become a center for aviation in the world, will make Turkey more powerful in its region and will also provide significant advantages within the context of international strategy as well as economic returns. In this context, the purpose of this study is to summarize Turkey's civil aviation background and to put forward them it in the light of the current data. In addition, it is also aimed to make issues that will make Turkey leader in its region and have a say in the world a current issue and to raise awareness on these issues.

Keywords:

Aviation Sector, Air Transportation, Turkey,

PDF

___

ACI, (2018). World airport traffic rankings, http://www.aci.aero/News/Releases/Most-Recent/2018/04/09/ACI-World-releases-preliminary-2017-world-airport-traffic-rankings--Passenger-traffic-Indian-and-Chinese-airports-major-contributors-to-growth---Air-cargo-Volumes-surge-at-major-hubs-as-trade-wars-threaten- adresinden erişildi.
Airport Technology, (2018). Istanbul new airport: building one of turkey’s crown jewels, https://www.airport-technology.com/features/istanbul-new-airport-building-one-turkeys-crown-jewels/ adresinden erişildi.
Aktepe, C., and Şahbaz, R. P. (2010). Türkiye’nin en büyük beş havayolu işletmesinin marka değeri unsurları açısından incelenmesi ve ankara ili uygulaması. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(2), 69-90.
Bahar, E. (2018). Türkiye’de havayolu işletmeciliğinin gelişimi. İstanbul Arel Üniversitesi, İktisadi-İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi, Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 25-36.
Bakır, M., Bal, H. T., and Akan, Ş. (2017). Türk sivil havacılık sektörünün değerlendirilmesinde bütünleşik swot-ahs yaklaşımı. Journal of Aviation, 1(2) 154-169.
Bakırcı, M. (2012). Ulaşım coğrafyası açısından türkiye’de havayolu ulaşımının tarihsel gelişimi ve mevcut yapısı. Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 340-377.
Barutçugil, İ. (1986). Turizm ekonomisi ve turizmin türk ekonomisindeki yeri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Beynam, H. (2013). Türkiye'de performans esaslı bütçeleme uygulamasının etkinleştirilmesi: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe üniversitesi, Ankara.
Çiçek, G. (2004). Türkiye’de sivil havacılığın yeniden yapılanması: dhmi örnek olayı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atılım üniversitesi, Ankara.
SGHM, (2016). 2017 yılı faaliyet raporu. http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/faaliyet/2016.pdf adresinden erişildi.
SGHM, (2017). 2017 yılı faaliyet raporu. http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/faaliyet/2017.pdf adresinden erişildi.
DHMİ, (2017). 2017 yılı faaliyet raporu. http://www.dhmi.gov.tr/DHMIPage.aspx?PageID=113#.WzL5Y9Uzb3g adresinden erişildi.
DİB, (2017). Uluslararası sivil havacılık örgütü. http://www.mfa.gov.tr/uluslararasi-sivil-havacilik-orgutu-_icao_.tr.mfa adresinden erişildi.
Ekinci, Y. (2011). Türk sivil havacılık sektörü ve thy ao'nun sektördeki yeri ve oran analizi. Doktora tezi, Süleyman demirel üniversitesi, Isparta.
Ergün, N. (2014). Sivil havacılık güvenliğinde eğitim standardizasyonu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 370-376. EU Report, (2016). Annual analyses of the EU air transport market 2016, https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/2016_eu_air_transport_industry_analyses_report.pdf adresinden erişildi.
FlightGlobal, (2016). World airline Rankings 2016. https://www.flightglobal.com adresinden erişildi.
Forbes, (2017). Global 2000 list. https://www.forbes.com/companies/turkish-airlines/ adresinden erişildi.
Gebeş, F., and Battal, Ü. (2014). Türkiye’de havacılık kümelenmeleri ve finansman sorunları. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 273-288.
Gerede, E. (2006). Havacılık emniyeti ve havacılık güvenliği kavramları arasındaki ilişki ve farkların belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yönetim, 17(54), 26-37.
Gerede, E. (2011). Türkiye'deki havayolu taşımacılığına ilişkin ekonomik düzenlemelerin havayolu işletmelerine etkisinin değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 505-537.
Gökırmak, H. (2014). Türk hava yolları'nın havacılık sektöründeki konumu. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 1-29.
Göktepe, H. (2007). Hava taşımacılığı sektöründe rekabet hukuku kurallarının uygulanması. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 213-240.
ICAO, (2016). Annual report of the ICAO council: 2016. https://www.icao.int/annual-report-2016/Pages/default.aspx adresinden erişildi.
ICAO, (2017). ICAO november 2017 - air transport monthly monitors. https://www.icao.int/sustainability/Documents/MonthlyMonitor-2017/MonthlyMonitor_November2017.pdf adresinden erişildi.
Investing, (2018). Financial summary. https://tr.investing.com/equities/turk-hava-yollari-financial-summary adresinden erişildi.
Korul, V., and Küçükönal, H. (2003). Türk sivil havacılık sisteminin yapısal analizi. Ege Academic Review, 3(1), 24-38. Oktal, H., and Küçükönal, H. (2007). Dünyada bölgesel hava taşımacılığı ve Türkiye’de uygulanabilirliği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 383-394.
Rochat, P. (2006). The economic and social benefits of air transport. Switzerland: Air Transport Action Group Report. https://www.icao.int/Meetings/wrdss2011/Documents/JointWorkshop2005/ATAG_SocialBenefitsAirTransport.pdf adresinden erişildi.
Saldıraner, Y. (2011). Dünya’da ve Türkiye’de sivil havacılık faaliyetleri gelişimi, http://kurumsal.data.atilim.edu.tr/pdfs/111118.pdf adresinden erişildi.
TİB, (2016). Hava yolu taşımacılığı sektörü raporu. https://ekonomi.isbank.com.tr/UserFiles/pdf/sr201608_havayoluyolcutasimaciligi.pdf adresinden erişildi.
HKK, (2017). Kuruluş yılları. https://www.hvkk.tsk.tr/trtr/T%C3%BCrk_Hava_Kuvvetleri/Hakk%C4%B1m%C4%B1zda/Tarih%C3%A7e/Kurulu%C5%9F_Y%C4%B1llar%C4%B1 adresinden erişildi.
THY, (2016). 2016 Faaliyet Raporu. http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/yillik_raporlar/THY_2016_Yillik_Faaliyet_Raporu_Final.pdf adresinden erişildi.
THY, (2017a). Başarı hikâyesi. http://www.turkishairlines.com/tr-tr/kurumsal/basin-odasi/bir-bakista-thy/basari-hikayesi adresinden erişildi.
THY, (2017b). 2017 yılı faaliyet raporu. http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/yillik_raporlar/thy-faaliyet-raporu-tr-en-v4.pdf adresinden erişildi.
THY, (2018a). About turkish airlines. https://www.turkishairlines.com/en-be/press-room/about-us/index.html#tcm146-36323 adresinden erişildi.
THY, (2018b). 2018 3 aylık faaliyet raporu. http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/YK_Faaliyet_Raporu_1Q2018_TR.pdf adresinden erişildi.
Turkish Cargo, (2017). Kısaca turkish cargo ve türk hava yolları. http://www.turkishcargo.com.tr/documents/Turkishcargo/pdf/Reklam_Sunum-TR-01.2017.pdf adresinden erişildi.
Turkish Cargo, (2018). Turkish cargo continues to grow in the european market. http://www.turkishcargo.com.tr/en/media/news/turkish-cargo-continues-to-grow-in-the-european-market adresinden erişildi.
Yayar, R., and Tekin, B. (2015). Türkiye’de ulaşım sektörünün gelişimi ve havayolu firma tercihinin belirleyicileri: izmir ilinde bir uygulama. Ege Akademik Bakış, 15(4), 539-550. doi:10.21121/eab.2015416653
Yüksel, H. (2014). The development of civil aviation and its contribution to globalization: the sample of Turkey. Suleyman Demirel University The Journal of Visionary, 5(11), 1-20.
Zincirkıran, M. (2016). Türkiye’de sivil havacılık uygulamaları ve bu alanda yapılan araştırmalar üzerine bir değerlendirme. International Journal of Social Academia,1(1), 1-12.