SİVİL TOPLUM: KAVRAMSAL DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM

ÖZ Sivil toplum kavramı, eski Yunan'daki ilk kullanımı ve daha sonra 18. yüzyılda gündeme gelişi ve günümüzde tekrar popüler olması sırasında önemli değişim ve dönüşümler geçirmiştir. Sivil toplum kavramı, Eski Yunan'dan 18. yüzyıla kadar devletle özdeş kullanılmaktaydı. Avrupa'da 18. yüzyıldan sonra Aydınlanma felsefesi ve burjuvazinin doğuşuyla birlikte sivil toplum, liberal düşüncede olduğu gibi birey ve toplulukların hak ve özgürlüklerinin bir alanı olarak devletten ayrışmaya başlamıştır. Fakat sivil toplum-devlet ayrışması tam olarak totaliter düşünce tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu gelenekte, sivil toplum, totaliter düşünce önünde bir engel olarak görüldüğünden, sivil toplumun ele geçirilmesi ve kontrol altına alınması üzerine yoğunlaşılmıştır. Günümüzde ise sivil toplum kavramı, daha fazla özgürlük ve demokrasi taleplerinin bir aracı olarak gündeme gelmektedir. Anahtar Kelimeler: Sivil Toplum, Devlet, Liberalizm, Totalitarizm.

CIVIL SOCIETY:CONCEPTUAL ALTERATION AND TRANSFORMATION

ABSTRACT The concept of civil society has passed important alterations and transformations during ancient Greek where it is mentioned firstly, then in the 18. century and today. The concept of civil society had used identical with state from Ancient Greek to 18. century. After 18. century with the effect of Enlightenment and emerge of bourgeoisie civil society, had become a field of individuals and groups'rigths and freedoms and so it started to separate in the direction of liberal thought in Europe. But separation of civil society and state had realized exactly by the totalitarian thought. In this tradition, civil society had to be seen as an obstacle to totalitarian thought so it had concentrated to capture and control civil society. Today, the concept of civil society has become a current issue as a tool for claim of more freedom and democracy. Keywords: Civil Society, State, Liberalism, Totalitarism.
Keywords:

-,

___

  • ABAY, Ali Rıza. (08.04.2009), Sivil Toplum ve Demokrasi Bağlamında Sivil Dayanışma ve Sivil Toplum Örgütleri, http://iibf.ogu.edu.tr/kongre/bildiriler/pdf.
  • (16.04.2009), Sivil Toplum ve Sıkıntıları: Oryantalizm, Şiddet, Vesaire…, AKTAY, Yasin
  • http://www.siviltoplum.com.tr/?ynt=iceriklist&tur=kitap&order=9..1&icerik=7&mm=200&stt =2,
  • BAYRAKTAR, S. Ulaş. (2005), Hangi Sivil toplum, Nasıl Bir Demokrasi? 1990’ların Türkiye’sinde Sivil Toplum(lar), Sivil Toplum, 3 (9), s. 9-24.
  • BECKMAN, Björn. (1999), Demokratikleşmeyi Açıklamak: Sivil Toplum Kavramı Üzerine Notlar, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • ÇAHA, Ömer. (2005a), Sivil Toplum Üstüne, (Editor: Lütfi Sunar), Sivil Toplum ve Demokrasi, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
  • ----------------. (2005b), Sivil Toplumun Türkiye’deki Sorunları, 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de
  • Siyasal Hayat, (Editörler: Selahaddin Bakan, Adnan Küçük ve Ahmet Karadağ), Aktüel
  • Yayınları, Cilt 2, İstanbul.
  • ----------------. (2007c). Aşkın (Transandantal) Devletten Sivil Topluma, Plato Film Yayıncılık, İstanbul.
  • ----------------. (1994d), Osmanlı’da Sivil Toplum, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Vol. 49, No. 3. ss. 79-99.
  • ----------------. (2003e), Mahrem Kamusal Alan, Sivil Toplum, (1), 2, 79-88.
  • ----------------. (05.02.2009f), Bir Kez Daha Sivil Toplum Üzerine, http://www.siviltoplum.com.tr/index.php?ynt=icerikdetay&icerik=46&id=100&yzd=2
  • CENGİZ, Kurtuluş-Küçükural, Önder-Tol, Uğraş Ural-Akşit, Bahattin. (2005), Türkiye ve Ortadoğu’da Sivil Toplum Tartışmaları, (Editor: Lütfi Sunar), Sivil Toplum ve Demokrasi, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
  • ÇOPUR, Hakan. (20.04.2009), Teoriden Pratiğe Sivil Toplum, http://www.ekopolitik.org/public/page.aspx?id=615
  • DOĞAN, İlyas, (2002), Özgürlükçü ve Totaliter Düşünce Geleneğinde SİVİL TOPLUM, Alfa Yayınları, İstanbul.
  • ERDOĞAN, Mustafa. (2005), Sivil Toplum: Bir Kavramın Anatomisi, 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat, (Editörler: Selahaddin Bakan, Adnan Küçük ve Ahmet Karadağ), Aktüel Yayınları, Cilt 2, İstanbul.
  • ERÖZDEN, Ozan. (2004), Sivil Toplumun Karanlık Yüzü: Demokrasiye Geçiş Sürecinde Sivil toplumun Farklı Görünümleri, Hırvatistan Örneği, Sivil Toplum, 2 (5), ss. 61-68.
  • FİORAMONTİ, Lorenzo. (2005), Civil Societies and Democratization Assumptions, Dilemmas and the South African Experience, Theoria, pp. 65- 88.
  • GÜLALP, Haldun. (2002), Sivil Toplum: Kavramsal Bir Değerlendirme, Cogito, Yapı Kredi Yayınları, Sayı: 32, İstanbul.
  • GÖNENÇ, Ayşenur Akpınar. (2001), Sivil Toplum Düşünsel Temelleri ve Türkiye Perspektifi, Elektronik kitap (altkitap, www.altkitap.com).
  • HOBBES, Thomas. (1995), Leviathan, (Çeviren:Semih Lim), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • HİRA, İsmail-ŞAN, Mustafa Kemal. (20.04.2009), Türkiye’de Sosyo-Politik Sistem ve Sivi lToplum Arayışları,http://www.sosyoloji.sakarya.edu.tr/turkiyede_sosyopolitik_sistem ve_sivil_toplum.pdf
  • HENDRİKS, Carolyn M. (2006), Integrated Deliberation: Reconciling Civil Society’s Dual Role in Deliberative Democracy, Political Studies, Vol: 54, 486–508.
  • KUKATHAS, Chandran. (1998), İslam Demokrasi ve Sivil Toplum, Türkiye Günlüğü, Sayı: 53, 57-67.
  • KÖKER, Levent, (2004a), Röportaj: Çoğulculuk Olmadan Demokrasi ve Sivil Toplum Olmaz, Sivil Toplum, 2 (5), ss. 93-104.
  • -------------------. (2005b), Soruşturma: Devlet mi? Sivil Toplum mu?, Sivil Toplum, 3 (10), s.117-119.
  • KARADAĞ, Ahmet. (2003), Demokratikleşme ve Sivil Toplum: Liberal Düşünce Topluluğu Örneği, Sivil Toplum, 1 (4), ss. 45-58.
  • KEYMAN, Fuat. (2004), Sivil Toplum, Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye, Sivil Toplum ve Demokrasi, Konferans Yazıları, (Yayına hazırlayan: Arzu Karamani), no 4.
  • -----------------. (20.04.2009), Avrupa’da ve Türkiye’de Sivil Toplum, www.stgm.org.tr/egitim/docs/Avrupadaveturkiyedesiviltoplum%20%20f%20keyman.doc.
  • MARDİN, Şerif, (2008), Türkiye’de Toplum ve Siyaset, (Derleyenler: Mümtaz’er Türköne ve Tuncay Önder), İletişim yayınları, İstanbul.
  • MCLAVERTY, Peter. (2002), Civil Society and Democracy, Contemporary Politics, Volume 8, Number 4, pp. 303-318.
  • MÜFTÜOĞLU, Aydın. (2003), Liberal Kamusal Alan: Rawls’un Uzlaştırıcı Liberal Kültürü, Sivil Toplum, (1), 2, ss. 31-43.
  • MÜLER, Karel B. (2006), The Civil Society–State Relationship in Contemporary Discourse: A Complementary Account from Giddens’ Perspective, BJPIR, Vol: 8, pp. 310-330.
  • ÖZER, M. Halis. (2008), Günümüz İtibariyle Sivil Toplum Kuruluşlarının İktisadi ve Sosyal Fonksiyonları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:7 Sayı:26, ss. 86-97.
  • OLGUN, Hakan. (2005), Kutsalın Havzasında Seküler Devlet ve Sivil Toplum, Sivil Toplum, 3 (10), ss. 39-49.
  • ÖZDALGA, Elisabeth. (1999), Sivil Toplum Düşmanları, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune
  • Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • ÖZYILMAZ, Havva-DAĞTEKİN, Emine Gülin-PAYASLI-Oğuz, (2008), Sivil Toplum Kuruluşları ve Meslek Örgütlerince Mimarlık, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:7 Sayı: 26, ss. 206- 222.
  • ÖZBUDUN, Ergun. (1999), Türkiye’de Sivil Toplum ve Demokratik Konsolidasyon, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • PİETRZYK, Dorota I. (2003), Democracy or Civil Society? Politics, Vol: 23, (1), pp. 38–45.
  • SARIBAY, Ali Yaşar.(16.04.2009), Sivil Toplum: Universitas mı, Societas mı?, http://www.siviltoplum.com.tr/?ynt=iceriklist&tur=kitap&order=9..1&icerik=7&mm=200&stt =2,
  • TOSUN, Gülgün Erdoğan. (2005a), Birleştirici Demokrasi Devlet-Sivil Toplum İlişkisinin Yeniden Yapılandırılması için bir Analiz Aracı Olabilir mi?, (Editör: Lütfi Sunar), Sivil Toplum ve Demokrasi, Kaknüs yayınları, İstanbul. .
  • ------------------. (2005b), Türkiye’de Devlet-Sivil Toplum İlişkisi ve Demokratik Pekişmenin Önündeki Engeller, (Editor: Lütfi Sunar), Sivil Toplum ve Demokrasi, Kaknüs yayınları, İstanbul.
  • THERBORN, Göran. (1999), Sivil Toplumun Ötesi: Demokratik Deneyimler ve “Ortadoğu”ya Uygunlukları, (Editörler: Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • TOROS, Emre. (2007), Understanding the Role of Civil Society as an Agent for Democratic Consolidation: The Turkish Case, Turkish Studies, Vol. 8, No. 3, pp. 395–415.
  • TUNÇAY, Mete. (05.02.2009a), Sivil Toplum Kuruluşlarıyla İlgili Kavramlar, http://www.siviltoplum.com.tr/index.php?ynt=icerikdetay&iceri=46&id=98&yzd=2,
  • ---------------, (2009b), Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi (Yeni Çağ), (Derleyen: Mete Tunçay), İstanbul Bilgi Üniversitesi, 3. Baskı, İstanbul.
  • YILDIRIM, Murat. (2003), Sivil Toplum ve Devlet, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 27, No: 2, ss. 226-242.
  • YILDIRIM, Ergun. (2005), Apolitik Politikaların İnşacısı Olarak Sivil Toplum, Sivil Toplum, 3, (10), ss. 61-72.
  • YILDIZ, Özkan. (2004), Sivil Toplum, Demokrasi ve Çoğulculuk, Sivil Toplum, 2 (5), ss. 85-92.
  • ------------------. (2007), Sivil Toplum Örgütleri, ‘Özerklik’:Kamusal Bir Açılım, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), ss. 53-58.