Yeşim GÜLEÇ-ASLAN, Ayşe Büşra SUBAŞI-YURTÇU

OTİSTİK ÇOCUKLAR İÇİN DAVRANIŞSAL EĞİTİM PROGRAMI (OÇİDEP) EĞİTMENLERİNİN OÇİDEP’E İLİŞKİN ALGILARI

Uygulamalı davranış analizi (UDA) ilkeleri temelinde geliştirilmiş olan erken yoğun davranışsal eğitim (EYDE), OSB tanılı bireylerin eğitimlerinde kullanılan bilimsel dayanaklı bir uygulamadır. EYDE, koordinatör, danışman ve eğitmenlerden oluşan bir ekip tarafından yürütülmektedir. Eğitmenler doğrudan eğitimi sunan herhangi bir alanda lisans mezunu ya da yarı-uzman (meslek lisesi mezunu, vb.) kişilerdir. EYDE programlarındaki önemli rolleri bağlamında, eğitmenlerin yaşantılarının ve algılarının incelendiği araştırmalar, eğitmenlerin yaşadıkları güçlükler ve ihtiyaçları bağlamındaki var olan durumlarına ilişkin bulguları ortaya koyabileceğinden önemlidir. Özellikle nitel araştırma bulguları, EYDE programlarının nitelikli şekilde sürdürülebilmesi için eğitmenlere sunalabilecek hizmetler hakkında fikir sağlayabilecektir. Bu araştırmada EYDE programlarının ulusal bir örneği olan Otistik Çocuklar için Davranışsal Eğitim Programı (OÇİDEP) eğitmenlerinin OÇİDEP’e ve OÇİDEP’de çalışmaya yönelik algıları fenomenolojik desenle incelenmiştir. Araştırmaya 14 eğitmen katılmıştır. Veriler, mecazlarla toplanıp, betimsel olarak analiz edilmiştir. Bulgular, katılımcıların OÇİDEP’i ve OÇİDEP’de çalışmayı çeşitli mecazlarla tanımladıklarını ve mecazlarını “OÇİDEP özellikleri ve hedefleri” bağlamında betimlendiğini göstermektedir. Bulgular, alanyazın doğrultusunda tartışılarak, öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Erken yoğun davranışsal eğitim, uygulamalı davranış analizi

PDF

___

Al-Shammari, L. (2006). Special education teachers’ attitudes toward autistic students in the autism school in the state of Kuwaiti: A case study. Journal of Instructional Psychology, 33 (3), 170-178.
Austin, K. M. (2013). Training needs of paraprofessionals supporting students with autism spectrum disorders. Yayımlanmamış doktora tezi. Virginia Commonwealth University.
Birkan, B. (2013). Etkinlik çizelgeleri otizmli çocuklara bağımsızlık, sosyal etkileşim ve seçim yapmayı kazandırma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14 (1), 61-76.
Boutot, E. A., & Hume, K. (2012). Beyond time and time table: Today’s applied behavior analysis for students with autism. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities, 47, 23-38.
Brantlinger, E., Jimenez, R., Klingner, J., Pugach, M., & Richardson, V. (2005). Qualitative studies in special education. Exceptional Children, 71 (2), 195-207.
Butter, M. E., Mulick, A. J., & Metz, B. (2006). Eight case reports of learning recovery in children with pervasive developmental disorders after early intervention. Behavioral Interventions, 21, 227-243.
Creswell, W. J. (2014). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Upper Saddler River, N.J.: Pearson.
Güleç-Aslan, Y. (2008). Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı (OÇİDEP) Ev Uygulaması Sürecinin ve Sonuçlarının İncelenmesi. Doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
Güleç-Aslan, Y., Kırcaali-İftar, G., & Uzuner, Y (2009). Otistik çocuklar için davranışsal eğitim programı (OÇİDEP) ev uygulamasının bir çocukla incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10 (1), 1-25.
Güleç-Aslan, Y. (2013). Otizm spektrum bozukluğu. A. Cavkaytar (Ed.). Özel eğitim (ss. 149-165). Ankara: Vize Yayınevi.
Hasting, R. P., & Symes, M. D. (2002). Early intensive behavioral intervention for children with autism: parental therapeutic self-efficacy. Research in Developmental Disabilities, 23, 332-341.
https://www.tohumotizm.org.tr/
Kırcaali-İftar, G. (2007). Otizm spektrum bozukluğu. İstanbul: Daktylos Yayınları.
Kırcaali-İftar, G. & Tekin-İftar, E. (2012). Otizm spektrum bozukluklarına yönelik program örnekleri. E. Tekin (Ed.). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve eğitimleri içinde, (s. 239-266). Ankara: Vize.
Kurt, O. (2012). Otizm spektrum bozukluğu ve bilimsel dayanaklı uygulamalar. E. Tekin (Ed.). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve eğitimleri içinde, (s. 83-118). Ankara: Vize.
Lovaas, O. I. (2003). Teaching individuals with developmentay delays: Basic intervention techniques. Austin, Texas: Pro-Ed.
Love, J. R., Carr, J. E., LeBlanc, A. L., & Kisamore, N. A. (2013). Training behavioral research methods to staff in an early and intensive behavioral intervention setting: A program description and preliminary evaluation. Education and Treatment of Children, 36 (1),139-160.
Matson, J. L., & Goldin, R. L. (2014) Early Intensive Behavioral Interventions: Selecting behaviors for treatment and assessing treatment effectiveness. Research in Autism Spectrum Disorders, 8 (2), 138-142.
Morris, E. K., Smith, N. G., & Altus, D. E. (2005). B. F. Skinner’s contributions to applied behavior anaysis. The Behavior Analyst, 28, 99-131.
National Autism Center [NAC] (2015). National standarts report. [Retrieved from http://www.nationalautismcenter.org/pdf/NACStandards], Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016.
National Autism Center [NAC] (2009). National standarts report. [Retrieved from http://www.nationalautismcenter.org/pdf/NACStandards], Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.
Nickels, P. A. (2010). Educational interventions for children with autism spectrum disorders: perceptions of parents and teachers in a Northeast Tennessee school system. Yayımlanmamış doktora tezi. East Tennessee State University.
Odom, S. L., & Connie, .W. (2015). Connecting the dots: Supporting students with Autism Spectrum Disorder. American Educator, 39 (2), 12-19.
Özdemir, M. (2010): Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzeirne bir çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 323-343.
Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
Peters-Scheffer, N., Didden, R., Korzilius, H., & Sturmey, P. (2013): Therapist characteristics predict discrete trial-teaching procedural fidelity. Intellectual and Developmental Disabilities, 51 (4), 263-272.
Roane, H. S., Fisher, W. W., & Carr, J. E. (2015). Applied behavior analysis as treatment for Autism Spectrum Disorder. The Journal of Pediatrics, 175, 27-32.
Skinner, B. F. (1976). About Behaviorism. New York: Vintage Books.
Smith, T., Buch, G. A., & Gamby, T. E. (2000). Parent-directed, intensive early intervention for children with pervasive developmental disorder. Research in developmentaldisabilities, 21 (4), 297-309.
Smith, J. A., & Osborn, M. (2004). Interpretative phenomenological analysis. J. A. Smith (Ed.), Qualitative psychology: A practical guide to research methods (51–80). London: Sage.
Strauss, F. L. (2014). Response to early intensive behavioral intervention for autism-an umbrella approach to issues critical to treatment individualization. International Journal of Developmental Neuroscience, 39: 49-58.
Sturmey, P., & Adrienne, F.(2007).Autism spectrum disorders. Austin, Texas: Pro-ed.
Symes, D. M., Remington, B., Brown, T., & Hasting, P. R. (2006). Early intensive behavioral intervention for children with autism: therapists’ perspectives on achieving procedural fidelty. Research in Developmental Disabilities, 27, 30-42.
Tristam, S. (2015). Predicting outcome of community-based early intensive behavioral intervention for children with autism. Journal of Abnormal Child Psychology, 43 (7): 1271-1282.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.