MODERNİZMDEN POSTMODERNİZME TÜKETİMİN EVRİMİ VE EKONOMİ POLİTİĞİNİ ANLAMAK

Tüketim çağımızda en çok tartışılan konulardan biri olup, geçmişte taşıdığı anlamla günümüzde ifade ettiği anlam birbirinden farklılık göstermektedir. Postmodern dönemle birlikte, tüketim ekonomik ve insan ihtiyacına dayalı bir faaliyet olmanın çok ötesine geçmiştir. Modern dönemde ihtiyaca dayalı tüketen, rasyonel kararlar alan ve tek tip ürünle tatmin olabilen tüketici kimlikleri yerini zevk ve haz duymak için tüketen ve kendine saygınlık kazandıracak ürünleri tercih eden postmodern tüketici kimliklerine bırakmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, modern dönemden postmodern döneme tüketimin, tüketimin evrimini ve bu evrimi ekonomi politik ekseninde açıklamak ve postmodern tüketim anlayışının yarattığı tüketim kalıpları üzerinde durmaktır.
Anahtar Kelimeler:

Modernizm, Postmodernizm, Tüketim

UNDERSTANDING EVOLUTION AND ECONOMIC POLITICS OF CONSUMPTION FROM MODERNISM TO POSTMODERNISM

Consumption is one of the most controversial topics in our day, and the meanings it expresses in today's sense are different from each other. With the postmodern era, consumption has gone far beyond being based on economic and human needs. In the modern era, consumer identities, which consume what they need, who make rational decisions and can be satisfied with a uniform product, leave their place to postmodern consumer identities who prefer to consume and enjoy self-esteem to enjoy their pleasure. The main purpose of this work is to explain the postmodern consumption of the modern period, the evolution of consumption and its evolution on the political axis of the economy and the consumption patterns created by the postmodern consumption concept.

___

  • Arık, M. Bilal (2006). İletişim Yazıları. Konya: Tablet.
  • Aslan, Seyfettin ve Yılmaz, Abdullah (2001). “Modernizme Bir Başkaldırı Projesi Olarak Postmodernizm”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (2): 93-108. Erişim adresi: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/120.pdf.
  • Aygün Cengiz, S. (2009). “Duygulanım Sarkacının Haz ile Aleksitimi Arasındaki Salınımı: Reklamlarda Kamusal Yüz”. Medya, Tüketim Kültürü ve Yaşam Tarzları içinde. Banu Dağtaş - Erdal Dağtaş (Der.). Ankara: Ütopya, 305-336.
  • Azizağaoğlu, A. ve Altunışık, R. (2012). “Postmodernizm, Sembolik Tüketim ve Marka”, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 4(2): 33-50. Erişim adresi: http://betadergi.com/ttad/yonetim/icerik/makaleler/33-published.pdf.
  • Baudrillard, J. (2010). Tüketim Toplumu, Çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin, İstanbul: Ayrıntı.
  • Bauman, Z. (1998). Postmodern Etik, Çev: Alev Türker, İstanbul: Ayrıntı.
  • Belk, R. W. (1995). “Studies in the New Consumer Behaviour”, Acknowledging Consumption, Der: Daniel Miller, 53-95.
  • Birkök, M. C. (1998). “Modernizmden Postmodernizme: Yeni Problemler”, Yeni Türkiye, 19-20: 525-537. Erişim adresi: https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/download/75/74.
  • Bocock, R. (2009), Tüketim, Çev. İrem Kutluk, Ankara: Dost.
  • Brown, S. (1994). “Marketing as Multiplex: Screening Postmodernism”, European Journal of Marketing, 28(8): 27-51. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Stephen_Brown69/publication/317106265_Marketing_as_Multiplex_Screening_Postmodernism/links/5926c09c458515e3d45c8fbf/Marketing-as-Multiplex-Screening-Postmodernism.pdf.
  • Durmaz, O. S. (2015). “Postmodern Paradigmanın Kıskacında Tüketim Toplumu ve Eleştirisi”, Mülkiye Dergisi, 39(3): 123-150. Erişim adresi: http://mulkiyedergi.org/article/view/5000148362.
  • Eraydın, A. (1992). Post-Fordizm ve Değişen Mekansal Öncelikler, Ankara: ODTÜ.
  • Ersoy, E. (2008). “Tarihsel Kapitalizmden Güncel Kapitalizme Küreselleşme”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 1(1): 143-153. Erişim adresi: https://www.academia.edu/3288414/Tarihsel_Kapitalizmden_G%C3%BCncel_Kapitalizme_K%C3%BCreselle%C5%9Fme.
  • Featherson, M. (1996). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Çev. M Küçük, İstanbul: Ayrıntı.
  • Fırat, A. F. ve Venkatesh, A. (1995). “Liberatory Postmodernism and the Reenchantment of Consumption”, Journal of Consumer Research, 22(3): 239-268. Erişim adresi:https://www.researchgate.net/profile/Fuat_Firat/publication/24098921_Liberatory_Postmodernism_and_the_Reenchantment_of_Consumption/links/54eb74210cf2a03051940d9d.pdf.
  • Galbraith, J. K. (1998). The Affluent Society, UK: Cambridge.
  • Giddens, A. (1998). Modernliğin Sonuçları, Çev: Ersin Kuşdil, İstanbul: Ayrıntı.
  • Güven, E. Ö. (2009). “Hedonik Tüketim: Kavramsal Bir İnceleme”, Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 3(13): 57-63. Erişim adresi: https://doaj.org/article/485311e91b704b51a66edb1b66ba7475.
  • Halis, M. (2011) ‟Pre-Modernden Postmodern’e Örgütsel Evrim”, Reforma, 3(51): 14-25. Erişim adresi: http://journals.manas.edu.kg/reforma/oldarchives/2011-3-51/3_1468-4372-1-PB.pdf.
  • Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu, Çev. Sungur Savran, İstanbul: Metis.
  • Hatipler, M. (2017). “Postmodernizm, Tüketim, Popüler Kültür ve Medya”, Bilgi, 34:3 2-50. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/303934. Jeanniere, A. (1994). Modernite Nedir? , Çev. Nilgün Tutal-Küçük, Ankara: Vadi.
  • Kaypak, Ş. (2013). “Modernizmden Postmodernizme Değişen Kentleşme”, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 2(4): 80-95. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/gumusgjebs/article/view/5000006277/5000006749.
  • Keyder, Ç. (2000). İstanbul: Küresel ile Yerel Arasında. İstanbul: Metis.
  • Kırılmaz, H. ve Ayparçası, F. (2016). “Modernizm ve Postmodernizm Süreçlerinin Tüketim Kültürüne Yansımaları”, İnsan&İnsan, 3(8): 32-58. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/261417.
  • Kızılçelik, S. (1996). Postmodernizm Dedikleri, İzmir: Saray.
  • King, C. S. (2005). “Postmodern Public Administration: in the Shadow of Post Modernism”, Administrative Theory and Praxis, 27(3): 517-532. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/25610752?seq=1#page_scan_tab_contents.
  • Köse, H. (2010).Medya ve Tüketim Sosyolojisi. Ankara: Ayraç
  • Kumar, K. (1999). Sanayi Sonrası Toplumdan Postmodern Topluma: Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, Ankara: Dost.
  • Lyon, D. (1994). Postmodernity. Minneapolis, MN: University of Minnesota.
  • Lyotard J. F. (2013). Postmodern Durum, Çev. İsmet Birkan, Ankara: Bilgesu.
  • Memiş, E. (2002). Kaynayan Kazan Ortadoğu, Ankara: Çizgi.
  • Odabaşı, Y. (1999). Tüketim Kültürü: Yetinen Toplumun Tüketen Topluma Dönüşümü, İstanbul: Sistem.
  • Özcan, B. (2007). “Hedonizm ve Kimlik Temeline Dayalı Postmodern Tüketim Yaklaşımı”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, 35: 132-147. Erişim adresi: http://istanbul.dergipark.gov.tr/download/article-file/100954.
  • Pinkney, T. (1993). “Modernism and Post Modernism”. The Blackwell Dictionary of Twentieth Century Social Thought. (Derleme: W. Outwhite ve T. Bottomore), Oxford: Blackwell.
  • Sarıbay, A. Y. (2001). Postmodernite, Sivil Toplum ve İslam, İstanbul: Alfa.
  • Sezgin, M. Ve Farımaz, M. (2016). “Tüketim Kültüründe Yeni Soyut İhtiyaçlar Yaratırken Televizyon Reklamlarının Rolü ve İşlevi”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(4): 55-69. Erişim adresi: http://www.siyasetekonomiyonetim.org/index.php/seyad/article/view/477/298.
  • Taşkaya, M. ve Güneş, S. S. (2017). “Post-modern Belirsizlik Ortamında “Tüketime Sunulan Güven”: Sigorta Reklamları Üzerine Bir Analiz”, Küresel İletişim Dergisi, 7(14): 223-238. Erişim adresi: http://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/merih_taskaya_selda_saral_-post-modern_belirsizlik_ortaminda_tuketime_sunulan_guven_sigorta_reklamlari_uzerine_bir_analiz.pdf.
  • Tekinalp, Ş. (2005). “Küreselleşen Dünya Bunalımı: Çokkültürlülük”, İstanbul Kültür Üniversitesi Dergisi, 1: 75-87. Erişim adresi: http://daplatfo.ipower.com/images/K.pdf.
  • Therborn, G. (1996). “Modernlik Yoluyla Modernliğe Giden Yollar”, Postmodernizm ve İslâm Küreselleşme ve Oryantalizm içinde, Abdullah Topçuoğlu-Yasin Aktay, (Der.), Ankara: Vadi.
  • Wallerstein, I. (1998). Ulusal ve evrensel: Dünya kültürü diye bir şey olabilir mi? Kültür, küreselleşme ve dünya-sistemi. (A. D. King, Ed., Ü. H. Yolsal ve G. Seçkin Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat.
  • Wattanasuwan, K. (2005). “The Self and Symbolic Consumption”, Journal of American Academy of Business, 6(1): 179-184. Erişim adresi: http://www.bus.tu.ac.th/intranet/research/web/Kritsadarat_The%20Self%20and%20Sysbolic%20consumption.pdf.
  • Weber, M. (2013). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, Çev. Gökhan Rızaoğlu, İstanbul: Roman.
  • Yanıklar, C. (2006). Tüketimin Sosyolojisi. İstanbul: Birey.
  • Yavuz, N. ve Zavalsız, Y. S. (2015). “Postmodern Dönemde Kimliğin Belirleyicisi Olarak Tüketim”, Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 4(4): 126-152. Erişim adresi: http://kutaksam.karabuk.edu.tr/index.php/ilk/article/view/484.
  • Yaylagül, L. ve Korkmaz, N. (2008).“Kitle Kültürü/Popüler Kültür Çalışmaları”, Levent Yaylagül- Nilüfer Korkmaz, (Der.) Medya, Popüler Kültür ve İdeoloji. (s.125- 138), Ankara: Dipnot.