Öğretmen adaylarının değer yönelimleri

Türkiye’deki öğretmen adayı üniversite öğrencilerinin değer yargılarındaki değişimlerin incelendiği bu araştırma genel tarama modelinde, betimsel türde bir araştırmadır. Uygulama kesit alma yaklaşımıyla yapılmıştır. Örneklem Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenimlerine devam eden 1 ve 4. Sınıf öğrencileri arasından seçilmiştir. Toplam örneklem sayısı 708’dir. Ölçme aracı olarak Schwartz Değerler Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Fen ve Teknoloji Öğretmenliği güç, başarı, uyarılım; İngilizce Öğretmenliği hazcılık; Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği evrensellik, geleneksellik ve iyilikseverliğe en çok değer veren bölümler olmuştur. Zaman içindeki değişimler incelendiğinde, Felsefe Grubu Öğretmenliği’nde başarı, iyilikseverlik, uyma ve güvenlik; Resim-İş Öğretmenliği’nde ise dindarlığa verilen değer azalmıştır. İngilizce Öğretmenliği’nde başarı, iyilikseverlik, uyma, güvenlik ve dindarlığa verilen önem azalırken, hazcılığa verilen önem artmıştır. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi’nde özyönelim, iyilikseverlik ve uyma değerlerine; Sınıf Öğretmenliği’nde evrenselliğe; Bilgisayar Öğretmenliği’nde özyönelime verilen değer artmıştır. Başka bir ifadeyle, bireysel ve toplumsal değerler bazı bölümlerde artmış, bazı bölümlerde ise anlamlı şekilde azalmıştır.

PDF

___

Addleman, J. A. (1988). Differences between students’ values at two schools. Psychological Reports, 63, 335-338.
Allport, G. W. (1968). The Person in Psychology. Boston: Beacon Press.
Arsenian, S.(1943). Change in evaluative attitudes during four years of college. Journal of Applied Psychology, 27, 338-349.
Bardi, A., & Schwartz, S. H. (1996). Relations among sociopolitical values in Eastern Europe: Effects of the communist experience? PoliticalPsychology, 17, 525-550.
Bardi, A., Lee, J. A. ,Towfigh, N., & Soutar, G. (2009). The structure of intraindividual value change. Journal of Personality and Social Psychology, 97, 913-929.
Boehnke, K., Hadjar, A., & Baier, D. (2007). Parent-child value similarity: The role of Zeitgeist. Journal of Marriage and Family, 69, 778–792.
Christias, P. (2003). Valeurs et sens commun. Esprit critique: Revue internationale de sociologie et de science sociales 5 (3). http://www.espritcritique.org adresinden alınmıştır.
Çileli, M. (2000). Change in value orientations of Turkish youth from 1989 to 1995. The Journal of Psychology, 134, 297-305.
Deignan, F. J. (1958). Note on the values of art students. Psychological Reports, 4, 566.
Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., & Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6, 65-92.
Dilmaç, B., Deniz, M., & Deniz, M. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin öz-anlayışları ile değer tercihlerinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 18, 9-24.
Erden M. (2008). Eğitim Bilimlerine Giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
Fraenkel, J.R., & Wallen, N.E. (1993). How to Design and Evaluate Reserach in Education. NY: McGraw-Hill.
Güngör, E. (1998). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar, İstanbul: Ötüken Yayınları.
Harvey, D. (1997). Postmodernliğin durumu: Kültürel değişimin kökenleri (Çev. S. Savran), İstanbul: Metis.
Hirst, P., & Thompson, G. (2000). Küreselleşme sorgulanıyor (Çev. C. Erdem & E. Yücel), Ankara: Dost.
Hofmann-Towfigh, N. (2007). Do students’ values change in different types of schools? Journal of Moral Education, 36, 453-473.
Hoge, D. R., & Bender, I. E. (1974). Factors influencing value change among college graduates in adult life. Journal of Personality and Social Psychology, 29, 572-585.
Hood, R. W., Jr., Spilka, B., Hunsberger, B., & Gorsuch, R. (1996). The psychology of religion: An empirical approach. NY: Guilford Press.
Karakitapoğlu-Aygün, Z., & İmamoğlu, E. O. (2002). Value domains of Turkish adults and university students. The Journal of Social Psychology. 142, 333-351.
Karasar, N.(1995). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Alkım Yayınevi.
Kirkpatrick-Johnson, M. (2001). Job values in the young adult transition: Change and stability with age. Social Psychology Quarterly, 64, 297-317.
Kuşdil, E. M., & Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 45, 59-76.
Markus, H.R., & S. Kitayama (1991). Culture and the self: Implication for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98, 224-253.
Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality. New York: Harper & Row.
Mehmedoğlu, A. U. (2006). Gençlik, değerler ve din. Y. Mehmetoğlu ve A. U. Mehmetoğlu, (Eds.), Küreselleşme, ahlak ve değerler. İstanbul: Litera.
Özdemir, Y. & Koruklu, N. (2011). Üniversite öğrencilerinde değerler ve mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 190-210.
Robertson, R. (2000). Küreselleşme, toplum kuramı ve küresel kültür (H. Ü. Yolsal, Çev.). Ankara: Bilim Sanat.
Roccas, S. (2005). Religion and Value Systems. Journal of Social Issues, 4, 747-759.
Rokeach, M. (1968). Beliefs, attitudes, and values. San Francisco: Jossey-Bass.
Rokeach, M.(1973). The Nature of Human Values, The Free Press, NY.
Ryckman, R. M., & Houston, D. M. (2003). Value priorities in American and British female and male university students. The Journal of Social Psychology, 143, 127-138.
Saroglou, V., Delpierre, V., & Dernelle, R. (2004). Values and religiosity: a meta-analysis of studies using Schwartz’s model. Personality and Individual Differences, 37, 721–734.
Schwartz, H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values. Journal of Social Issues, 50, 19-45.
Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. In M. P. Zanna, (Ed.), Advances in Experimental Social Psychology (pp.1-65). San Diego: Academic Press.
Spiaggia, M. (1950). An investigation of the personality traits of art students. Educational and Psychological Measurement, 10, 285-291.
Yapıcı, A. (2004). Din, kimlik ve ön yargı: Biz ve onlar. Adana: Karahan Kitabevi.
Yapıcı, A.(2009). Küreselleşme ve değerler krizi. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, 7, 14-18.
Yapıcı, A., & Yıldırım, M. (2003). Küreselleşme sürecinin dinî kimliklere etkisi: Sosyal psikolojik bir değerlendirme. Dini Araştırmalar, 6, 117-138.
Yapıcı, A., & Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralamaları üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova Üniversitesi ilahiyat fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1, 173-206.
Yılmaz, E., Avşaroglu, S., & Deniz, M. (2010). An investigation of teacher candidates’ value preferences. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4943-4948.