Mehmet GÜLTEKİN, Ömür BAYIR GÜRDOĞAN, Nur Leman GÖZ

2004 Sosyal bilgiler öğretim programında yeni anlayışlar: 1998 öğretim programından farklılıkları açısından bir inceleme

Bu araştırmanın amacı, 2004 Sosyal Bilgiler Öğretim Programındaki yeni anlayışlar konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma, tarama modeli benimsenerek gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, Eskişehir İl merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan 105 sınıf öğretmeni katılmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen anket yoluyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmenleri, programda yer alan kazanımlar, öğrenme alanları, ara disiplinler, sarmallık ilkesi ve diğer derslerle ilişkilendirmenin bir yenilik olduğunu ve bu yeniliklerin programda genelde öngörüldüğü biçimde uygulandığını düşünmektedir. Ayrıca sınıf öğretmenleri, programda yer alan kazanımlar, öğrenme alanları, ara disiplinler, sarmallık ilkesi ve diğer derslerle ilişkilendirme konularında olumlu görüş belirtmişlerdir. Öte yandan sınıf öğretmenleri kendilerine yöneltilen açık uçlu sorulara programda yer alan yeni anlayışların öğrenci düzeyine uygun ve öğrenci merkezli olduğuna, kazanımlar ve konuların yaşamla bağlantılı olduğuna vurgu yapmışlardır. Sınıf öğretmenleri, programda yer alan yeni anlayışlar bağlamında ders kitaplarının yetersiz, konuların yüzeysel ve ders süresinin yetersiz olduğuna değinmişlerdir.

New understandings in 2004 social studies curriculum: A study of Differences of 1998 social studies curriculum

The study aims to identify the primary school teachers’ views about new understandings in 2004 Social Studies curriculum. Survey model was used for this purpose. 105 primary school teachers working in Eskişehir participated the study. Data were gathered through the questionnaire which was developed by the researchers. As a result primary school teachers consider that aquisition, learning areas, sub-disciplines, spiral principle ve related with other courses in the curriculum as an improvement and these improvements have been applied as predicted. Their views about these improvements are positive. On the other hand, appropriateness for student level, being student-centered, relationships of the aquisition and contents with real life are emphasized. The primary school teachers also mentioned the insufficient course books, superficial contents and limited course time.

PDF

___

Acat, B. ve Ekinci, A. (2007). İlköğretim kurumlarında uygulanan sosyal bilgiler dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre yapılandırmacı yaklaşım bağlamında değerlendirilmesi. 16. Eğitim Bilimleri Kongresi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
Akdağ, H. (2008). İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Öğretmen ve Öğrenci Açısından Uygulama Dönütleri (Konya İli Örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Akgül, N. İ. (2006). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullandıkları Yöntemler ve Karşılaşılan Sorunlar (Niğde İl Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Alabaş, R. ve Kamer, S. T. (2007). Sosyal Bilgiler Öğretim Programının değerlendirilmesi: Uygulayıcı görüşlerinin nitel analizi. İlköğretim Kongresi: İlköğretimde Eğitim ve Öğretim Kongresi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Arslan, A. ve Demirel, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersi yeni öğretim programının değerlendirilmesi, Milli Eğitim. 175, 198-209.
Aslan, D. (2009). İlköğretim Yedinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Programının Yapılandırmacı Yaklaşım Bağlamında Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ata, B. (2006). Sosyal bilgiler öğretim programı. İçinde C. Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi: Yapılandırmacı Bir Yaklaşım (s. 71-83). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Atınöz, S. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Programı Hakkında Öğretmen Ve Müfettiş Görüşleri (Bolu İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Aykaç, N. ve Başar, E. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim programının değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar VIII: Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu içinde (s.343-361). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sabancı Kültür Sitesi.
Coşkun, A. (2007). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflar Sosyal Bilgiler Programı Hakkında Öğretmen Görüşlerine İlişkin Nitel Bir Çalışma (Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Çetin, F. (2007). İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi (Meram İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Demirel, Ö. (2001) Öğretimde yeni yaklaşımlar”. Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. (Editör: M. Gültekin). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Demirel, Ö. (2011). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dilmaç, Y. (2008). Yeni İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Uygulanabilirliği Hakkında Öğretmen Görüşleri (İstanbul Avrupa Yakası Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Doğanay, A. (2008). Çağdaş Sosyal Bilgiler Anlayışı Işığında Yeni Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Değerlendirilmesi. Ç. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi 17(2), 77-96.
Ece, B. (2007). İlköğretim Birinci Kademe 2005 Sosyal Bilgiler Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
Ekinci, A. (2008). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Yapılandırmacı Yaklaşım Bağlamında Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ermiş, S. (2008). Sosyal Bilgiler Dersindeki Ara Disiplinlerin Sınıf İçi Uygulamalarına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gömleksiz, M. N. ve Bulut, İ. (2006). Yani Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Sayı 47, 393-421.
Gültekin, M. (2008). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ş. Yaşar (Ed. ), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi içinde (s.57-78). Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Hürsen, Ç. ve Uzunboylu, H.(2009) İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. http://www.world-education- center.org/index.php/cjes/article/viewpdfınterstitial/20/16 adlı siteden 22.12.2010 tarihinde alınmıştır.
İnan Köroğlu, F. (2006). İlköğretim I. Kademe 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinin Öğretimi ile ilgili Sorunlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kalaycıoğlu, E. (2007). İlköğretim 4. Ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Kamber, T., Acun, İ. Ve Akar, C. (2011). İlköğretim Birinci Kademe Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Uygulanabilirliği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 4(2),195- 218.
Kamber, T. (2007). 2005-2006 Yeni Öğretim Programında Sosyal Bilgiler Dersi Etkinliklerinin Uygulanabilirliğinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuyucu, İ. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler 5.Sınıf Öğretim Programının Uygulanmasının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi (Selçuklu İlçesi Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Kuyucu, İ. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler 5. Sınıf Öğretim Programının Uygulanmasının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. (Selçuklu İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
MEB. (2004). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı. (Eğitim Amacıyla Hazırlanan Taslak Baskı). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi. Memişoğlu, H. (2012). İlköğretim 4-5 Sosyal Bilgiler Ders Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 2.
Michaelis, J. U. and Garcia, J. (1996). Social studies for children a guide to basic ınstruction. (Eleventh edition). Boston: Allyn and Bacon.
Öztürk, C. (2006). Sosyal bilgiler: toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi yapılandırmacı bir yaklaşım içinde (s. ). (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Safran, M. (2004). İlköğretim programlarında yeni yaklaşımlar (sosyal bilgiler 4-5. sınıf),. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi. 5(54-55). [Elektronik Version]. _____//yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi54-55/safran.htm.>, adresinden 05.12.2010 tarihinde alınmıştır.
Uzun, A. (2007). 2005-2006 Öğretim Yılında Uygulamaya Başlanan Altıncı Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programı Hakkında Öğretmen Görüşleri (Ankara İli Pilot Okullar). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yapıcı, M. Ve Demirdelen, C. (2007). İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri. İlköğretim Online 6(2), 204-212.
Yaşar, Ş. (2005). Sosyal bilgiler programı ve öğretimi. Eğitimde Yansımalar VIII: Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu içinde (s.329-342). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sabancı Kültür Sitesi.
Yılmaz, A. (2007). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programının Yapılandırmacı Yaklaşım Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.