Türkiye’ de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinin Ampirik Olarak Analizi: 1950-2015 Dönemi
Gelişme yolundaki ülkelerde bütçe açıkları önemli bir sorun
oluşturmaktadır. Bunda kamu gelirlerinin yetersizliği ve başarısız
maliye politikası uygulamalarının önemli bir rolü bulunmaktadır. Bütçe
açıklarının giderek artması ve sürdürülebilirliği konusunda karşılaşılan
endişeler ülkelerin borç finansmanı sorunuyla karşı karşıya kalmalarına
neden olmaktadır. Bütçenin sürdürülebilirliği ise kamu finansman
kaynaklarının çeşitlendirilmesi, vergi reformu, dengeli faiz ve kur
politikası gibi politikaların uygulanmasını gerektirmektedir. Türkiye’
de 1990’ lı yıllarda bütçe açıklarını karşılamak için yüksek faizle
borçlanma açık sorununu daha da derinleştirilmiştir. 2000 yılı sonrası
uygulanan reformlar vemali düzenlemeler ile bütçe açıkları büyük
ölçüde kontrol altına alınmıştır. Bu çalışmada 1950-2015 yılları
arasındaki konsolide bütçe gelir ve giderleri ile ilgili datalar
kullanılarak dışsal şokların bütçe açığı üzerindeki etkisi ve
sürdürülebilirliği birim kök testleri ile analiz edilmiştir. Analizde
ilk olarakdoğrusallığı dikkate almayan birim kök testleri uygulanmış
ve serinin durağan olduğu belirlenmiştir. Ardından doğrusallığı da
dikkate alan fourier birim kök testi uygulanmış ve serinin durağan
olduğu belirlenmiştir. Serinin uğradığı dışsal şokların etkisinin kalıcı
olmayacağı ve bütçe açığının sürdürülebilir olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler: Bütçe açıkları, Sürdürülebilirlik, ADF ve PP birim kök testleri, Lee ve Strazicichbirim kök testleri, Fourier KSS birim kök testleri, Harvey vd. doğrusallık testi