İktisat Tarihinde Yöntem Kayması: Yeni İktisat Tarihi Akımına Eleştirel Bir Bakış

İktisat tarihinin kendi tarihini araştırmak, bu bilim dalında yaşanan dönüşümün ortaya konulabilmesi açısından son derece önemli bir konudur. Bu dönüşüm ise 20. yüzyılda meydana gelen iki önemli gelişme sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu gelişmelerden birincisi, iktisat tarihi çalışmalarına nicel yöntemleri dâhil eden “Yeni İktisat Tarihi (Kliometri)” akımının, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yoğun bir şekilde tartışılmaya başlanmasıdır. İkincisi ise, Yeni İktisat Tarihi alanında çalışan Amerikalı iki iktisatçıya (Douglass C. North ve Robert W. Fogel) 1993 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’nün verilmesidir. Bu iki gelişme sayesinde iktisat tarihi çalışmalarında giderek daha fazla nicel yöntemlerin kullanılması, aslında bu bilim dalının kendi araştırma yöntemlerinden uzaklaşmasına neden olmaktadır. Kendi araştırma yöntemlerinden giderek uzaklaşmanın sonucu ise iktisat tarihinin iktisat bilimine olan katkısının, sadece nicel yöntemler üzerinden değerlendirilme ihtimalidir. Böyle bir ihtimalin ortadan kaldırılmasına yönelik bir katkı sağlamayı amaçlayan bu makale, iktisat tarihi çalışmalarında önemli bir yöntem kayması olarak kabul edilen nicel yöntemlerin kullanılmasına ilişkin eleştirel bir bakış açısı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İktisat Tarihi, Yeni İktisat Tarihi, Kliometri

Method Shift in Economic History: A Critical Approach to the New Economic History Movement

Researching the history of economics itself is an extremely important issue in terms of revealing the transformation in this branch of science. This transformation emerged as a result of two important developments that took place in the 20th century. The first of these developments is that the "New Economic History (Cliometry)" movement, which includes quantitative methods in economic history studies, has been discussed intensively since the second half of the 20th century. The second is the 1993 Nobel Prize in Economics awarded to two American economists (Douglass C. North and Robert W. Fogel) working in the field of New Economic History. Thanks to these two developments, the increasing use of quantitative methods in economic history studies actually causes this branch of science to move away from its own research methods. The result of gradually moving away from his own research methods is the possibility of evaluating the contribution of economic history to economic science only through quantitative methods. Aiming to contribute to the elimination of such a possibility, this article presents a critical perspective on the use of quantitative methods, which is considered an important method shift in economic history studies.

Keywords:

Economic History, New Economic History, Cliometric,

PDF

___

Aktan, C.C. ve Yay, S. (2018). Nobel ekonomi ödülü sahibi Douglass C. North’un iktisat bilimine katkıları: Yeni iktisat tarihi ve kurumsal iktisat. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 10(2), 62-82. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/hiad
Brownlow, G. (2012). How do we ensure a useful future for Irish Cliometrics? Irish Economic and Social History, 39, 94-102. doi:10.7227/IESH.39.1.6
Buğra, A. (2001). İktisatçılar ve insanlar: Bir yöntem çalışması (3. bs.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Conrad, A.H. and Meyer, J.R. (1958). The economics of slavery in the Ante Bellum South. Journal of Political Economy, 66(2), 95-130. https://doi.org/10.1086/258020
Cunningham, W. (1907). The growth of English industry and commerce in modern times: The mercantile system. Cambridge: Cambridge University Press.
Çakır, C. (2003). Türkiye’de iktisat tarihi çalışmalarının tarihi üzerine bir deneme. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 1(1), 7-63. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/talid
Davis, L.E., Hughes, J.R.T. and Reiter, S. (1960). Aspects of quantitive research in economic history. The Journal of Economic History, 20(4), 539-547. Retrieved from https://www.jstor.org/
Diebolt, C. (2012). Where are we now Cliometrics? Historical Social Research, 37(4), 309-326. Retrieved from https://www.jstor.org/
Diebolt, C. and Haupert, M. (2021). Cliometrics: Past, present, and future (HAL Working Paper No. 03345558). Retrieved from https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-03345558/document
Fogel, R.W. (1966). The New Economic History-1: Its findings and methods. The Economic History Review, 19(3), 642-656. https://doi.org/10.2307/2593168
Goldin, C. (1995). Cliometrics and the Nobel. The Journal of Economic Perspectives, 9(2), 191-208. doi:10.1257/jep.9.2.191
Güran, T. (2019). İktisat tarihi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Haupert, M. (2017). The impact of Cliometrics on economics and history. Revue D’économie Politique, 127(6), 1059-1082. doi:10.3917/redp.276.1059
Kurmuş, O. (2009). Bir bilim olarak iktisat tarihinin doğuşu. İstanbul: Yordam Kitap.
Kuznets, S. (1941). Statistics and economic history. The Journal of Economic History, 1(1), 26-41. Retrieved from https://www.jstor.org/
Küçükkalay, A.M. (2014). Dünya iktisat tarihi. İstanbul: Beta Yayınları.
Mainers, R.E. and Nardinelli, C. (1986). What was happened to the New Economic History? Journal of Institutional and Theoretical Economics, 142(3), 510-527. Retrieved from https://www.jstor.org/
McCready, H. and Ashley, W. (1955). Sir William Ashley: Some unpublished letters. The Journal of Economic History, 15(1), 34-43. https://doi.org/10.1017/S0022050700066122
Meyer, R.J. and Conrad, A.H. (1957). Economic theory, statistical inference, and economic history. The Journal of Economic History, 17(4), 524-544. Retrieved from https://www.jstor.org/
National Bureau of Economic Research. (1958). Investing in economic knowledge. Retrieved from https://www.nber.org/system/files/chapters/c4144/c4144.pdf
Nef, J.U. (1944). What is economic history. The Journal of Economic History, 4, 1-19. Retrieved from https://www.jstor.org/
North, D. (1997). Cliometrics-40 years later. The American Economic Review, 87(2), 412-414. Retrieved from https://www.jstor.org/
Rojas, A.M. (2007). Cliometrics: A market account of a scientific community (1957-2006). Lecturas de Economía, 66, 47-82. Retrieved from http://www.scielo.org.co/
Salerno, J.T. (2002). Introduction. In M. N. Rothbard (Eds.), A history of Money and banking in the Unites States: The colonial erat o World War II (pp. 7-44). Alabama: Ludwig von Mises Institute.
Schumpeter, J.A. (1947). The creative response in economic history. The Journal of Economic History, 7(2), 149-159. Retrieved from https://www.jstor.org/
Shryock, R.H. (1944). What is economic history: Comment. The Journal of Economic History, 4, 20-24. Retrieved from https://www.jstor.org/
Tekeoğlu, M. (1993). İktisadi düşünceler tarihi. Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
The Cliometric Society. (2022a). 2021 conferences. Retrieved from https://www.cliometrics.org/conferences/
The Cliometric Society. (2022b). World cliometric conferences. Retrieved from https://www.cliometrics.org/conferences/world-cliometrics-conferences/
The Nobel Prize. (2022a). Robert W. Fogel: Biographical. Retrieved from https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/1993/fogel/biographical/
The Nobel Prize. (2022b). The Sveriges Riksbank prize in economic sciences in memory of Alfred Nobel 1993. Retrieved from https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/1993/summary/
Uzun, A. (2001). Yeni iktisat tarihi akımı ve iktisat tarihi yazımına katkıları. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 80-93. Erişim adresi: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/
Ward, B. (1972). What’s wrong with economics? New York: The Macmillan Press Ltd.
Woodman, H.D. (1972). Economic history and economic theory: The New Economic History in America. The Journal of Interdisciplinary History, 3(2), 323-350. https://doi.org/10.2307/202334
Yalçın, A. (1976). İktisadî doktrinler ve sistemler tarihi. Ankara: Ekonomik ve Sosyal Yayınlar.