SEÇİLMİŞ ÜLKELERE GÖRE TÜRKİYE’NİN TURİZM TALEBİ
Günümüzde turizm sektörü, dünya hizmet ticaretinin yaklaşık %30’unu oluşturmaktadır. Uluslararası turizm ise dünya ülkelerinin %83’ünün en önemli gelir getirici sektörlerinden olmasının yanı sıra ilişki içinde olduğu diğer sektörlere canlılık kazandırması, kazanılan döviz gelirlerinin ihracat ve GSMH içindeki payını arttırması ve oluşturduğu istihdam olanaklarıyla turizme verilen önemin her geçen gün artmasına neden olmaktadır. 1980’li yıllardan itibaren teknolojik gelişmeler ve seyahat edilebilirlik olanaklarının artmasıyla birlikte Türkiye’de de turizm sektörü çok ciddi bir önem kazanmış ve Türkiye’ye yönelik uluslararası turist talebi ekonomiyi etkileyen önemli değişkenlerden biri haline gelmiştir.Bu çalışmada Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçilerin yaklaşık %36’sını oluşturan Almanya, Rusya Federasyonu ve İngiltere için uluslararası turizm talebi belirleyicileri arasında yer alan gelir, turizm fiyatı, ulaşım maliyeti ve döviz kuru makroekonomik değişkenleri kullanılmıştır. 1999:1‐2013:2 dönemini içeren üçer aylık zaman serisi verileriyle üçer aylık seriler için geliştirilen HEGY mevsimsel birim kök testinin teorik yapısı incelenmiş ve serilerin mevsimsel birim köke sahip olup olmadıkları araştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre gelen turist sayısı ve gelir serilerinde mevsimsel birim kök varlığına ulaşılırken turizm fiyatı, ulaşım maliyeti ve döviz kuru serilerinde mevsimsel birim kök bulunamadığını sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Uluslararası Turizm Talebi, Mevsimsel Birim Kök, HEGY
-
In today, approximately 30% of global service trade consists of tourism sector. International tourism is one of the most important income-generating sector of 83% of world countries. Besides it is caused by reviving other sector which is in a relation, increasing the share of GDP and acquired exchange rate, creating employment opportunities, increasing the importance given of tourism. After 1980s with the technological development and increasing travel opportunities tourism sector has become important in Turkey. Therefore international tourist demand is one of the crucial economic variables for Turkey. In this study, it is used macroeconomic variables which determinants of international tourism demand are income, tourism price, travel cost and exchange rate for 36% of foreign tourist who come to Turkey from Germany, Russia and England. By including quarterly of the 1999:1-2013:2 period of time series was examined the theoretical structure of the seasonal unit root test, HEGY, which was developed for quarterly series and was investigated whether or not have seasonal unit root. According to analysis results, tourist arrivals and income series were reached presence of seasonal unit root, but tourism price, travel cost and exchange rate series were concluded that seasonal unit root cannot be found
Keywords:
International Tourism Demand, Seasonal Unit Root, HEGY.,
___
- Akdi, Y., 2010. Zaman Serileri Analizi (Birim Kökler ve Kointegrasyon). Gazi Kitapevi, Ankara. Aslan, A.,2008. Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi Üzerine Ekonometrik Analiz.MPRA:1-11. pp:1-11. http://mpra.ub.uni-muenchen.de/10611/1/MPRA_paper_10611.pdf Ayvaz Kızılgöl, Ö., 2011. Mevsimsel Eşbütünleşme Testi: Türkiye'nin Makroekonomik Verileriyle Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 25(2): pp. 13- Ayvaz, Ö., 2006. Mevsimsel Birim Kök Testi. Atatürk Üniversi tesi İ.İ.B.F. Dergisi 20(1): 71-87. Bahar, O., 2006. Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi 13(2): 137-150.
- Bahar, O., 2008. MuğlaTurizminin Türkiye Ekonomisi Açısından Yeri Ve Önemi. M uğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE) (21): 61-80. Bahar, O., Kozak, M., 2005. Türkiye Turizminin Akdeniz Ülkeleri ile Rekabet Gücü Açısından Karşılaştırılması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 16(2): 39-152. Bozkurt, E., Topç uoğlu, Ö., 2013. Türkiye’de Ekonomik Büüyme ve Turizm İlişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi (7): 91-105. Cho, V., 2004. A Comparison Of Three Different Approaches To Tourist Arrival Forecasting. Tourism Management 24(3): 323-330. Çil Yavuz, N., 2006. Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 7(2): 162-171. Darné, O., Diebolt, C., 2002. A Note on Seasonal Unit Root Tests. Quality & Quantity 36(3): 305-310. Dritsakis, N., 2004. Co-integration Analysisi Of German And Tourism Demand For Greece. Tourism Management 25(1): 111-119. Ghysels, E., Lee, H. S., Noh, J., 1994. Testing For Unit Roots In Seasonal Time Series: Some Theoretical Extensions And A Monte Carlo Investigation. Journal of Econometrics 62(2): 415-442. Habibi, F., Rahim, K., Chin, L., 2008. United Kingdom and United States Tourism Demand For Malysia: A Co-integration Analysis. MPRA : 1-16. http://mpra.ub.uni-muenchen.de/13590/1/MPRA_paper_13590.pdf Hepaktan, C. E., Çınar, S., 2010. Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri. Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. Dergisi 8(2): 135-154.
- Hylleberg, S., Engle, R. F., Granger C. W. J.,&Yoo B.S., 1990. Seasonal Integration And Cointegration. Journal Of Econometrics 44(1): 215-238. Hylleberg, S., Jorgensen, C., &Sorensen, N.K., 1993. Seasonality in Macroeconomic Time Series. Empirical Economics 18(2): 321-335. Jintranun, J., Sriboonchitta, S., Calkins, P., Chaiboonsri, C., 2011. Thailand's International Tourism Demand: Seasonal Panel Unit Roots And The Related Co-integration Model. Review Of Economics & Finance: 63-76. http://www.bapress.ca/Journal3/Thailand's%20International%20Tourism%20Demand-%20Seasonal%20Panel%20Unit%20Roots%20and%20the%20Related%20Cointegration%20
- Model.pdf Kaya, A. A., Canlı, B., 2013. Türkiye'ye Yönelik Uluslararası Turizm Talebinin Belirleyenleri: Panel veri Yaklaşımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi13(2): 43Kızılgöl, Ö., Erbaykal, E., 2008. Türkiye'de Turizm Gelirleri İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 13(2): 3513 Lim, C., Mcaleer M., 2000. A Seasonal Analysis Of Asian Tourist Arrivals To Australia. Applied Economics 32(4): 499-509. Lim, C., Mcaleer M., 2001. Co-integration Analysis Of Quarterly Tourism Demand By Hong Kong And Singapore For Australia. Applied Economics 33(12): 1599-1619. Lopes, A. C. B. d. S. & Montanes, A., 2005. The Behavior Of HEGY Tests For Quarterly Time Series With Seasonal Mean Shifts. Econometric Reviews 24(1): 83–108.
- Ouerfelli, C., 2008. Co-integration Analysis Of Quarterly European Tourism Demand In Tunisia. Tourism Management 29(1): 127-137. Salleh, N. H. M., Othman, R., Ramachandran, S., 2007. Malaysia's Tourism Demand From Selected Countries: The ARDL Approach To Co-integration. Journal Of Economics And Management 1(3):345-363. Soysal M., Ömürgönülşen, M., 2010. Türk Turizm Sektöründe Talep Tahmini Üzerine Bir Uygulama. Anatol ia: Turizm Araştırma Dergisi 21(1): 128-136. Turanlı, M., Güneren,E., 2003. Turizm Sektöründe Talep Tahmin Modellemesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi 2(3): 1-13. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Yatırım Destek Ve Tanıtım Ajansı, (2010). Türkiye Turizm Sektörü Raporu. ss:1-17 TÜRSAB, (2013). Available at: http://www.tursab.org.tr/tr/istatistikler/turizminekonomideki-yeri [12 Eylül 2013 tarihinde erişilmiştir]. Uğuz Çelik, S. & Topbaş, F., 2011. Döviz Kuru Oynaklığı Turizm Talebi İlişkisi: 1990-20 10 Türkiye Örneği. EconAnadolu 2011: Anadolu International Conference in Economics II. Eskişehir: 1-11. Uysal, D., Erdoğan, S., Mucuk, M., 2004. Türkiye'de Turizm Gelirleri İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki (1992-2003). Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi (8): 163-170. WorldTravel&Tourism Council, (2013). WTTC Travel & Tourism Economic Impact 2013 WORLD. Available at: http://www.wttc.org/site_media/uploads/downloads/world2013_1.pdf
- [24 Eylül 2013 tarihinde erişilmiştir].
- Yamak, N., Tanrıöver, B., Güneysu, F., 2012. Turizm-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sektör Bazında Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 26(2): 205-220. Zortuk, M., 2009. Economic Impact Of Tourism On Turkey's Economy: Evidence From Co-integration Tests. International Research Journal Of Finance and Economics, (25): 231-2
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: İstanbul Üniversitesi