DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN YAVUZ BAHADIROĞLU’NUN ÇOCUK ROMANLARI VE HİKÂYELERİ

Bu araştırmada Yavuz Bahadıroğlu’nun ilköğretim seviyesi için yazdığı çocuk romanları ve hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Eserlerde hangi değerlerin olduğu, ne sıklıkta yer aldığı ve bu değerlerin içselleştirilebilmesi için yazarın nasıl bir anlayış benimsediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular nitel araştırma deseniyle ve doküman analizi yöntemiyle sağlanmıştır. Çocuk romanı olarak 16, hikâye kitabı olarak da 5 adet eser incelenmiştir. Değerlere yönelik ileti sunduğu düşünülen her içerik fişlenerek temalar ortaya çıkarılmıştır. Eserlerde en sık işlenen değerler iyilik ve yardımseverlik (75), dinî değerler (70) olurken, hatadan pişmanlık duyma (38), tarih bilinci ve yurt sevgisi (36) ve acımak (35) değerleridir. En az yer verilenler ise komşuluk (4), mertlik (4), temizlik (2) ve vefa (1) değerleridir. Eserlerde yer verilen değerlerin okuyucu tarafından içselleştirilmesi için olumlu örneklerle birlikte olumsuz örneklerden de yararlanıldığı tespit edilmiştir. İçerikte sunulan değerlerin benimsenmesi için kullanılan yöntemlerden biri de değerlerin okuyucunun model alacağı ya da özdeşim kuracağı ideal karakter üzerinden sunulmasıdır. Tercih edilen bu yöntemde karakterler iyi ve kötü eksenli olmak üzere iki ayrı kutupta tasarlanmıştır. Bu nedenle yazar, değer aktarımı için salt iyilikten değil, kötülüğün de olduğu gerçeklikten yararlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk edebiyatı, Değerler eğitimi, Değer, Yavuz Bahadıroğlu

Children’s Novels and Stories of Yavuz Bahadıroğlu in Terms of Values Education

In this research, children’s novels and stories written by Yavuz Bahadıroğlu for primary education level were examined in terms of values education. The values in the works and the frequency level of these values were determined. It has been determined what kind of methods the author prefers in order to adopt these values by the reader. The findings obtained in the research were provided with qualitative research design and document analysis method. 16 books as children’s novels and 5 books as story books were examined. Each part that is thought to present a message about values was labeled and themes were created. For the validity and reliability of the data, two separate field experts were used to tag them. The author has benefited from positive examples as well as negative examples in order to adopt the values in the books. For this reason, the author has benefited not only from the good but also from the reality of evil for the transfer of value. While the most frequently used values in the works are benevolence (75), religious values (70), loyalty (1), remorse for mistakes (38), historical awareness and patriotism (36) and compassion (35). The least included are the values of cleanliness (2), neighborliness (4) and valor (4). One of the methods used by the author is as follows: Ideal characters are created in the books that the reader will adopt as models or identify with. The characters have the desired values to be given. In this preferred method, the characters are designed in two different ways, good and bad.

Keywords:

Children’s literature, Values education, Value, Yavuz Bahadıroğlu,

PDF

___

Adler, A. (2013). Understanding Human Nature. Routledge.
Algur, H. (2019). Sâmiha Ayverdi romanlarının değer eğitimi açısından incelenmesi. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 19(1), 183-208. https://doi.org/10.33420/marife.518743
Arıcı, A. F. (2018). Çocuk edebiyatı ve kültürü (2. baskı). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786053183471
Aslan, C. (2019). Çocuk edebiyatı ve duyarlık eğitimi (3. baskı). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786052418086
Aydın, A. (2016). Eğitim psikolojisi (14. baskı). Pegem Akademi.
Balcı, A. (2021). Sosyal bilimlerde araştırma; yöntem, teknik ve ilkeler (15. baskı). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9789756802403
Baş, B. (2015). Türkçe öğretimi açısından çocuk edebiyatı (2. baskı). Pegem Akademi.
Batur, Z., & Yücel, Z. (2012). Ahmet Efe’nin çocuk hikâyelerinde değer eğitimi ve hikâyelerin Türkçe eğitimine katkısı. Turkish Studies, 7(4), 1031-1049. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.3396
Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar (1. baskı). Sistem.
Cresswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (6. baskı). Siyasal.
Demirutku, K. (2019). Beşerî değerler: kuramlar, görgül çalışmalar ve değer eğitimi önerileri. F. Ersoy & P. Ünüvar (Ed.), Karakter ve değerler eğitimi içinde (1. Baskı, ss. 51-84). Anı.
Dündar, S., Ekşi, H., & Yıldız, A. (2008). Aksiyonda değerler ölçeği dilsel eşdeğerlik geçerlik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 89-110.
Gülden, B. (2014). Yavuz Bahadıroğlu’nun çocuk roman ve hikâyelerinde yer alan değerler [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Halstead, J. (2005). Values and values education in schools. In J. Halstead & M. J. Taylor (Eds.), Values in education and education in Values (pp. 1-13). Taylor & Francis.
Karababa, A. (2019). Değere kavramsal bakış. İçinde B. Dilmaç, & H. H. Bircan (Ed.), Değerler ve değerler psikolojisi (3. baskı, ss. 1-19). Pegem Akademi.
Karagöz, B. (2018). Emin Özdemir’in çocuk kitaplarına değerler eğitimi bağlamında bir bakış: bir çözümleme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 63-85. https://doi.org/10.30794/pausbed.414620
MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı. MEB.
MEB. (2022, Ekim 10). Millî Eğitim Temel Kanunu. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/08144011_KANUN.pdf
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd ed.). Sage. Otmar, Ö., & Erdem, A. (2019). Yalvaç Ural’ın çocuk edebiyatı eserlerinde hayvan sevgisi değeri. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 7-34. https://doi.org/10.34234/ded.346197
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. Free.
Schwartz. (2012). An overview of the Schwartz theory of basic values. Online readings in Psychology and Culture, 2(1), 1-20. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1116
Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values? Journal of Social Issues, 50(4), 19-45.
Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2005 yılında tavsiye ettiği 100 Temel Eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
Tavşancıl, E., & Aslan, A. E. (2001). İçerik analiz ve uygulama örnekleri. Epsilon.
TDK. (2011). Büyük Türkçe sözlük (11. baskı). Türk Dil Kurumu.
Temizyürek, F., Şahbaz, N. K., & Gürel, Z. (2016). Çocuk edebiyatı. Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786053185536
Turgut, T. (1998). Örgütsel davranışta değerlerin yeri endüstri ve örgüt psikolojisi. Türk Psikologlar Derneği.
Ulun, E. B. (2022). Cahit Uçuk’un çocuk romanlarında değerler eğitimi. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 7(2), 133-145. https://doi.org/10.11243/ijhar.07.02.08
Winter, P. A., Newton, R. M., & Kirkpatrick, R. L. (1998). The influence of work values on teacher selection decisions: The effects of principal values, teacher values, and principal–teacher value interactions. Teaching and Teacher Education, 14(4), 385-400.
Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Seçkin.