İŞÇİ SINIFI İÇİN MODERN YAŞAMIN KODLARI: ALPULLU ŞEKER FABRİKASI

Alpullu Şeker Fabrikası Erken Cumhuriyet döneminde kurulmuş modern fabrikalardan biridir. Alpullu Şeker Fabrikası yalnızca bir üretim tesisi değil aynı zamanda modern Türk ailesinin yaşamının kültürel kodlarını yansıtan bir alandır. Fabrika yerleşkesindeki binaların gelişimi ve çeşitliliği genç Türkiye’nin sosyal ve kültürel aktivite sunma çabasını temsil eder. Üretim binalarının yanında işçi konutları, villalar, tiyatro salonu, spor alanları ve sosyal yaşamın mimari altyapısı bu fabrikanın Türkiye’nin kuzey batı bölgesindeki Kırklareli ili yakınında bir kültürel merkez olarak planlandığının göstergesidir. Bu makale fabrika yerleşkesinin genel hatları ile var olan değerinin yanında gelecekteki ekonomik ve sosyal durumunu da irdelemektedir. Bugün ekonomik olarak karlılığını yitirmiş olan birçok Erken Cumhuriyet Dönemi fabrika yerleşkesi çürümeye terk edilmiş, özelleştirilmiş ve binalar zarar görmüştür. Oysa Türkiye’deki ekonomik reform döneminin ve modern fabrika yerleşkelerinin gelişiminin tarihsel tanığı olan bu işletmeler koruma altına alınmalıdır. Alpullu şeker fabrikası orijinal kültürel kodları korunarak, çağdaş değerlere uygun yeni bir formda kullanılmalıdır. Bu makalede belgesel kanıt olarak arşiv materyalleri, fotoğraflar, görseller ve çizimler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Alpullu, Şeker Fabrikaları, Modern Yaşam, İşçi

THE CODES OF THE MODERN LIFE FOR LABOUR: ALPULLU SUGAR FACTORY

Alpullu Sugar Factory is among the modern factories which were established in the early decades of the republican period. It is not only a place of production but it can also be considered as a field where cultural codes of the modern living were experienced by the modern Turkish family. Its development and variety of building types on the site represent young Turkey’s concern for the cultural and social activities in labour settlements. Beside the factory and buildings of production, residential area of the labour, villas, theatre hall, sports areas and architectural infrastructure of social gathering display that the factory with its settlement was planned as a cultural hub around Kırklareli, the north-western region in Turkey. This paper not only deals with the general layout of the factory settlement but also with its future position as an area with multiple economical and social relations, still extant. Today many early republican factory settlements are enlisted as economically inefficient, so they are left to decay, areas were sold and buildings were destroyed. However regarding their historical position they should be preserved in a way as they witness a period of economic reforms and development of the modern labour settlements in Turkey. Future position of Alpullu sugar factory must maintain the original cultural codes but in a new form of contemporary values. Archival material, photos, illustrations and drawings will be presented as the documentary evidences of the paper.

Keywords:

Alpullu, Sugar Factories, Modern Living, Labour,

PDF

___

2015-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu . (2016, Mart 11). ÖSYM: http://www.osym.gov.tr/belge/1-23560/2015-osys-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-ki-.html adresinden alındı
Becer, E. (2006). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi.
Grafik Tasarım. (2016, Mart 11). Cevizbil Web Sitesi: http://www.cevizbil.com/blog/grafik+tasarim/grafik+tasarim+tarihi-27 adresinden alındı
İKMEP Grafik Tasarımı Alanı. (2016, Mart 11). İKMEP: ikmep.yok.gov.tr/files/5f955773915d7a9e497074a27c25c0bc.doc adresinden alındı
İncearık, M. (2011). Grafik - Tasarım Rehberi. İstanbul: Kod Lab.
Kara, İ. (2009). Türkiye Ve Uluslararası Bauhaus Sanat Ve Tasarım Fakültelerinde Grafik Eğitimi Program İçerikleri Ve İşleyişler. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
Kaya, A., Hacıoğlu, E. (2007). Matbaacılık Eğitiminde Meslek Yüksekokullarının Rolü. II. Uluslararası Matbaa Teknolojileri Sempozyumu (s. 335). Ankara: Gazi Üniversitesi.
Köse, E., Kansu, N. (2008). Ofset Baskı Teknolojisi. Ankara: İlke Yayınevi.
Matbaa’nın Faydaları ve Günümüz Teknolojisine Katkıları. (2016, Mart 11). Renkli Not Web Sitesi: http://www.renklinot.com/kultursanat/faydali-bilgiler/matbaanin-faydalari-ve-gunumuz-teknolojisine-katkilari.html adresinden alındı
Sarıkahya, E. (2014, Aralık). Grafik Tasarımı Eğitiminde Hareketli Grafik Tasarımı Dönemi. Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, s. 106.
Sarıkavak, N. (2012, Kasım). Grafik Tasarım Eğitiminin Geleceğine Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Yazıları Dergisi, s. 125.
Sönmez, S. (2011). Tasarım Kaynaklı Baskı Problemlerinin Çözümünde Grafik Tasarım Eğitiminin Önemi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(1), s. 11.
Tuksal, M. (2008). Grafikerin El Kitabı. İstanbul: Pusula Yayıncılık.
Türkçe Güncel Sözlük. (2016, Mart 11). Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.56eab3e713b3c4.67534247 adresinden alındı
Ulus, L., Tuncer, N., ve Sözen, Ş. (2015). Mesleki Eğitim, Gelişim ve Yeterlilik Açısından Meslek Yüksekokullarının Önemi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 169.
Wikipedi. (2016, Mart 11). Grafik Tasarım. Wikipedi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Grafik_tasar%C4%B1m adresinden alındı