Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylere Yönelik Cinsel İstismar: Ulusal Haber Ajanslarına Yansıyan Olgular Üzerinden Bir İnceleme

Cinsel istismar her toplumda, yaş ve cinsiyet ayrımı olmaksızın görülebilmekle birlikte zihinsel yetersizliği olan bireyler cinsel istismar konusunda risk grupları içerisinde yer almaktadır. Çalışmamızda zihinsel yetersizliği olan bireylere yönelik cinsel istismar olaylarının ulusal haber ajanslarına yansıyan olgular üzerinden incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanıldı. Bu kapsamda ulusal haber ajanslarının arşivlerinde belirlenen anahtar kelimelerle tarama yapıldı. Ulaşılan olgular içerik analizi yöntemiyle çözümlendi. Frekans analizleri SPSS 22.0 paket programı kullanılarak gerçekleştirildi.Olguların çoğunluğunun 12-17 yaş aralığındaki kadınlardan oluştuğu görüldü. Cinsel istismara maruz kalma oranın %50 ve üstü engel düzeyine sahip bireylerde daha yüksek olduğu belirlendi. İstismarcıların tamamına yakını erkek ve zihinsel yetersizliği olan bireyin daha önceden tanıdığı kişilerdi. Mağdurun yetersizlik durumunu kullanarak gerçekleştirilen cinsel istismar oranları, fiziksel şiddet kullanarak gerçekleştirilenlerden fazlaydı. Çalışmamızda cinsel istismar olaylarının ergenlik döneminde daha sık görüldüğünün belirlenmesi ve zihinsel yetersizliği olan bireylerin engel durumunu kullanarak gerçekleştirilen olayların çoğunlukta olması; bireylerin cinsel istismara yönelik farkındalıklarını geliştirmeyi hedefleyen cinsel eğitim programlarına duyulan gereksinimi ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Zihinsel yetersizlik, zihinsel yetersizliği olan birey

Investigating The Sexual Abuse Towards Individuals with Mental Disability through Cases That Are Reflected in National Wire Services

While sexual abuse may be encountered in all societies without regards to age or gender, individuals with intellectual disability are among the risk groups in terms of sexual abuse. Our study aimed to investigate sexual abuse towards individuals with intellectual disability through cases that are reflected in national wire services. The qualitative research method of document analysis was used to obtain the data in the study. In this context, a search was made in the archives of national wire services. The news articles that were reached were analyzed by the method of content analysis based on the categories determined by the researchers. The frequency analyses were carried out using the SPSS 22.0 package software. It was seen that most intellectual disabilited individuals who were subjected to sexual abuse were female individuals at the ages of 12 to 17. The rate of being subjected to sexual abuse was found to be higher among individuals with disability degrees of 50% or higher. Almost all abusers were male and those who were previously known by the individual with intellectual disability. The rates of sexual abuses that were carried out by taking advantages of the disability of the victim were higher than those carried out by physical violence. The finding of our study that sexual abuse acts were seen more frequently in the victims’ adolescence period and that the majority of these acts were carried out by taking advantage of the victims’ disability indicates the necessity of sexual education programs that aim to develop awareness in individuals on sexual abuse.

Keywords:

Intellectual disability, intellectual disability individual,

PDF

___

Ayaz, M., Ayaz, A. B. ve Soylu, N. (2012). Çocuk ve ergen adli olgularda ruhsal değerlendirme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15(1), 33-40.
Bedi, S., Nelson, E. C., Lynskey, M. T., Mc Cutcheon, V. V., Heath, A. C., Madden, P. A., & Martin, N. G. (2011). Risk for suicidal thoughts and behavior after childhood sexual abuse in women and men. Suicide and Life Threatening Behavior, 41(4), 406-415.
Beyazıt, U. ve Bütün-Ayhan, A. (2015). Türkiye’de yaşanmış çocuğun mağdur olduğu cinsel istismar olgularını konu alan bilimsel çalışmaların incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 443-453.
Bilge, A. ve Baykal, Z. (2010). Zihinsel engelli birey ve cinsellik. Etki Matbaacılık. İzmir,Türkiye.
Bulut S., & Karaman H. B. (2018). Sexual, physical and emotional abuse of individuals with disabilities. Ankara Üniversitesi Yayınları, Türkiye.
Chave-Cox, R. S. (2014). Forensic examination of the mentally disabled sexual abuse complainant. Journal of Forensic and Legal Medicine, 25, 71-75.
Child Maltreatment. 2014. http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs150/en/ [Erişim Tarihi:10.12.2014.
Çelik, Ö. (2017). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin cinselliği ile ilgili çalışmalar yapan uzman görüşleri. Electronic Turkish Studies, 12(17), 113-132.
Çelik, Ö. (2017). Zihinsel yetersizliği olan çocukların cinselliği hakkında annelerinin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 12(18), 211-234.
Çetin, F. Ç., Pehlivantürk, B., Ünal, F., et al. (Editörler).Çocuk ve ergen psikiyatrisi temel kitabı. İşeri E. Cinsel istismar. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, (1.baskı). 2008;470- 477.
Erdoğan, A., Tufan, E., Karaman M. G. vd. ( 2011). Türkiye’nin dört farklı bölgesinde çocuk ve ergenlere cinsel tacizde bulunan kişilerin karakteristik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12, 55-61. Erişim Tarihi: 21.09.2016.
Fergusson D.M., Horwood, L.J., & Lynskey, M.T. (1996). Child-hood sexual abuse and psychiatric disorder in young adulthood: II. Psychiatric outcomes of child-hood sexual abuse. Journal American Academy Child Adolesance Psychiatry, 35, 1365-1374.
Gilbert, R., Widom, C.S., Browne, K., Fergusson, D., Webb, E., & Janson, S. (2009). Child maltreatment 1. Burden and consequences of child maltreatment in high-income countries. Lancet, 373, 68–81.
Gorey, K. M., & Leslie, D. R. (1997). The prevalence of child sexual abuse: Integrative review adjustment for potential response and measurement biases. Child Abuse & Neglect, 21(4), 391-398.
Gökçe İmren, S., Ayaz, A. B., Yusufoğlu, C. ve, Rodopman Arman, A. (2013). Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerde klinik özellikler ve intihar girişimi ile ilişkili risk etmenleri. Marmara Medical Journal, 26,11-16.
Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: Kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Gönener, H. (2010). Zihinsel engelli çocuklarda ihmal-istismar ve hemşirelik bakımı. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 27(4), 137-143.
Karakaya I., Coşkun A, Ağaoğlu B, vd. (2006). Cinsel istismara maruz kaldığı bildirilen olguların ruhsal değerlendirme sonuçları. Adli Tıp Bülteni,11(2), 53-58. doi: 10.17986/ blm.2006112607.
Keser, N., Odabaş, E. ve, Elibüyük, S. (2010). Ana-babaların çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 4(3), 150-157.
Kircaali Iftar, G. ve Tekin, E. (1997). Tek denekli araştirma yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlar Dernegi.
Lundgren, R., & Amin, A. (2015). Addressing intimate partner violence and sexual violence among adolescents: Emerging evidence of effectiveness. Journal of Adolescent Health, 56(1), 42-50.
McLeer, S. V., Deblinger, E., Henry, D., & Orvaschel, H. (1992). Sexually abused children at high risk for post-traumatic stress disorder. Journal of the AmericanAcademy of Child & Adolescent Psychiatry, 31(5), 875–879.
Murphy, N. A., & Elias, E. R. (2006). Sexuality of children and adolescents with developmental disabilities. Pediatrics, 118(1), 398-403.
Öztop, D. B. ve, Özcan, Ö. Ö. (2010). Cinsel istismar vak'alarının sosyodemografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi. Yeni Symposium, 48(4), 270-276.
Paolucci, E. O., Genius, M. L., &Violata, C. (2001). A meta-analysis of the published research on the effects of child sexual abuse. Journal Psychology, 135, 17–36.
Rapor, Ç. İ. Y. (2016). Şiddeti önleme ve rehabilitasyon derneği & acıbadem üniversitesi suç ve şiddetle mücadele uygulama ve araştırma merkezi.
Renteria, S. C. (2005). Sexual abuse of female children and adolescents--detection, examination and primary care. Therapeutische Umschau. Revue Therapeutique, 62(4), 230-237.
Soylu, N., Alpaslan, A. H., Ayaz, M., Esenyel, S. & Oruç, M. (2013). Psychiatric disorders and characteristics of abuse in sexually abused children and adolescents with and without intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 34(12), 4334-4342.
Soylu, N., Şentürk Pilan, B., Ayaz, M. ve Sönmez, S. (2012). Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerde ruh sağlığını etkileyen etkenlerin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(4), 292-298.
Spencer, N., Devereux, E., Wallace, A., et.al. (2005). Disabling conditions and registration for child abuse and neglect: a population-based study. Pediatrics, 116, 609-613.
Şenol, E., Meral, O., Sertöz, Ö. Ö., Altıntoprak, A. E., Coşkunol, H., & Güler, H. (2016). Cinsel saldırı olguları için düzenlenen adli psikiyatrik raporların incelenmesi. Adli Tıp Bülteni, 21(3), 159-166.
Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8.baskı)Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Trocmé, N. & Bala, N. (2005). False allegations of abuse and neglect when parents separate. Child Abuse & Neglect, 29(12), 1333-1345.
Uğur, Ç., Şireli, Ö., Esenkaya, Z., vd. (2012). Cinsel istismar mağdurlarının psikiyatrik değerlendirmesi ve izlemi: Son dört yıllık deneyim. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 19(2), 81-86.
Vadysinghe, A. N., Dassanayaka, P. B., Sivasubramanium, M., Senasinghe, D. P. P., Samaranayake, A. N., & Wickramasinghe, W. M. M. H. P. (2017). A study on sexual violence inflicted on individuals with intellectual developmental disorder. Disability and Health Journal, 10(3), 451-454.
Werner, J., & Werner, M. C. M. (2008). Child sexual abuse in clinical and forensic psychiatry: A review of recent literature. Current Opinion in Psychiatry, 21(5), 499-504.
Child Maltreatment.(2016). World Health Oranization. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs150/en/.
Yektaş, Ç., Tufan, A. E., Büken, B., Çetin, N. Y.ve Yazici, M. (2018). Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergenlerde istismar ve istismarcıya ilişkin özelliklerin ve psikopataloji ile ilişkili risk etkenlerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(5), 501-8.