İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programında Medya Okuryazarlığı Eğitimi

Medya okuryazarlığı Türkiye'de ortaokullarda 2007-2008 yılından beri seçmeli ders olarak uygulanmaktadır. Türkiye'de henüz yapılandırılma sürecinde olan medya okuryazarlığı eğitiminin uygulamasına ilişkin esaslar henüz netleşmemiştir. Bu eğitimin zorunlu eğitim kapsamında verilmesi tartışılan konulardan biridir. Yapılandırma sürecinde tartışılan konulardan birisi de medya okuryazarlığı eğitimi içeriğinin tüm ders öğretim programı ile ilişkilendirilerek verilip verilemeyeceğidir.  Alan yazında medya okuryazarlığı eğitiminin en fazla dil dersleriyle ilişkilendirilerek verildiği belirtilmektedir. Bu araştırmanın amacı, medya okuryazarlığı eğitimi temel becerilerin (erişim, analiz, değerlendirme ve medya üretme) Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarıyla ne ölçüde ilişkilendirilebileceğini belirlemektir. Doküman incelemesi ile elde edilen bulgular içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonunda programdaki 13 genel amaçtan 6'sının medya okuryazarlığı eğitimine yönelik olduğu görülmüştür. Araştırmada ayrıca kazanımların %62,6'sının medya okuryazarlığı eğitimi temel becerileri ile ilişkilendirilebilecek nitelikte olduğu tespit edilmiştir. Buna göre medya okuryazarlığı eğitiminin (kazanımlar bakımından) Türkçe dersi öğretim programına entegre edilerek verilebileceğini söylemek mümkündür. Programın medya okuryazarlığı açısından değerlendirilebilmesi için öğretmenlere bu konuda nitelikli medya okuryazarlığı eğitimi sağlamak gereklidir. Eğitim sistemindeki (4+4+4 şeklindeki) yeni değişiklik, programın medya okuryazarlığı yönüyle güncelleştirilmesi için bir fırsat olarak görülebilir. Anahtar Kelimeler: Medya okuryazarlığı, Türkçe dersi öğretim programı, ilişkilendirme yaklaşımı, kazanımlar  

-

Media literacy has been given as an elective course in secondary schools in Turkey since the 2007-2008 school year. Media literacy instruction is still in structuring process, and the guidelines regarding its implementation have not been clarified yet. To give this instruction in the scope of compulsory education is one of the issues that are being discussed. In the literature, it is stated that media literacy is given with language courses the most. The aim of this research is to determine the degree to which basic skills of media literacy instruction can be associated with the acquisitions of Turkish course curriculum. The data, which was obtained via document review, was examined with content analysis. At the end of the research, it was observed that 6 of the 13 general aims in the program were oriented towards media literacy instruction. In the research, it was also observed that 62.6% of the total acquisitions possessed the quality to be associated with the basic skills of media literacy. Thus, it can be stated that media literacy instruction can be integrated into Turkish course curriculum. Teachers need to be given high quality education on this issue in order for the curriculum to be evaluated in terms of media literacy. The new change in the education system (4+4+4) is an opportunity for the curriculum to be updated from the aspect of media literacy.

___

  • Altun, A. (2009). Eğitim Bilim Açısından Seçmeli Medya Okuryazarlığı Dersi Programına Eleştirel Bir Yaklaşım. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), (97-109).
  • Altun, A. (2010). Medya Okuryazarlığının Sosyal Bilgiler Programıyla İlişkilendirilmesi ve Öğretimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Altun, A. (2002) “Hipermetin Ortamlarında Okuma ve Öğrenme: Bilgi Oluşturma Sürecinde Epistemik Kabullerin Rolü” Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), (353- 375).
  • Aufderheıde, P.(1993). “Media Literacy: A Report of The National Leadership Conference onMedia Literacy” Washington, DC, Aspen Institute. http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/detailmini.jsp?_nfpb=true&_ &ERICExtSearch_SearchValue_0=ED365294&ERICExtSearch_SearchTyp e_0=no&accno=ED365294 (Erişim Tarihi: 10.06.2010)
  • Baker, F. (2000). Media Literacy State Teaching Standarts. http://www.frankwbaker.com/state_lit.htm (Erişim tarihi: 01 Kasım 2007 Buckıngam, D. (2009). Media Education Literacy Learning and Contemporary Culture. Cambridge: Polity Press.
  • Consıdıne, D. M (2002). Media Literacy Across the Curriculum. http://www.medialiteracy.net/media-lit.html (Erişim tarihi:12.02.2007 ) Çakmak, E.(2010).” İngiltere ve Türkiye’deki İlköğretim Medya Okuryazarlığı Eğitimi program ve Uygulamalarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Çakmak, E. (2013). Kil Tabletten Tablet Bilgisayara Okuryazarlık. In E. Gençtürk & K.Karatekin (Eds.), Sosyal Bilgiler İçin Çoklu Okuryazarlıklar (1-21). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • EU (Commission of The European Communities, 2007a). Report On The Results Of The Publıc Consultatıon On Medıa Lıteracy. http://ec.europa.eu/avpolicy/media_literacy/docs/report_on_ml_2007.pdf (Erişim tarihi: 10.02.2009 )
  • Masterman, L. (2001). A Rationale for Media Education. Media Literacy in the Information Age: Information & Behavior. Ed. Robert Kubey. New Brunswick and London: Transaction Publishers.
  • MEB, (2012) İlköğretim Kurumları (İlkokul Ve Ortaokul) Haftalık Ders Çizelgesi. http://ikgm.meb.gov.tr/upload/TTK%C3%A7izelge.pdf (Erişim tarihi: 02013 )
  • MEB, (2012a) 12 Yıllık Zorunlu Eğitim Genelgesi. http://www.meb.gov.tr/haberler/2012/12YillikZorunluEgitimeYonelikGenel ge.pdf (Erişim tarihi: 10.01.2013 )
  • Mnet. (Media Awareness Network) (2009). Media Education in Canada: An Overview. www.mediaawareness.ca (Erişim tarihi: 12.06.2009)
  • Potter, W. J. (2005). Media Literacy. Third Edition. London: Sage Publications. Rtük (2012). Medya Okuryazarlığı Çalıştayı (30 Haziran – 1 Temmuz 2012 ). Sonuç Bildirgesi. http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/cal9.html (Erişim tarihi: 12.07.2012
  • Şahin, A. (2011). Eleştirel Medya Okuryazarlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Semalı, L. M. (2000). Literacy in multimedia America: Integrating media education across the curriculum. New York: Falmer Press.
  • Schmıdt, Hans C. (2013) Media Literacy Education from Kindergarten to College: A Comparison of How Media Literacy Is Addressed across the Educational System. The National Association for Media Literacy Education’s Journal of Media Literacy Education 5(1), (295-309).
  • Thoman, E. (2003). Skills and Strategies for Media Education. www.medialit.org (Erişim tarihi: 28.02.2006)
  • Tüzel, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde medya okuryazarlığı: Bir eylem araştırması. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Tüzel, S. (2012a). Medya Okuryazarlığı Eğitiminin Türkçe Dersleriyle İlişkilendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9 (18), (81-96)
  • Unesco (1999). ''Educating for the Media and the Digital Age'', Vienna Conference, Austria http://edu.of.ru/attach/17/3485.PDF (Erişim tarihi: 24.02.2009).
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H.(2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Matbaası.