Muhammet YILMAZ, Reyhan YÜKSEL, Murat KURT, Mehmet TOY

İlkokul Düzeyinde Yaratıcı Drama Uygulamalarının Akademik Başarıya Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması

Meta analiz farklı çalışmalarda ulaşılmış sonuçlar birleştirilerek genel bir sonuç çıkarmak için yapılan analiz anlamına gelmektedir. Bu çalışmada yaratıcı dramanın akademik başarıya etkisi ele alınmıştır. Çalışmanın amacı; ilkokul düzeyinde uygulanan yaratıcı drama etkinliklerinin akademik başarıya etkisini ortaya koymak olarak belirlenmiştir. Araştırma örneklemini 2005-2022 yılları arasında Türkiye’de yapılan ve dâhil edilme kriterleri doğrultusunda 26 lisansüstü tez (23 yüksek lisans ve 3 doktora tezi) oluşturmaktadır. Araştırmaya dahil edilen lisansüstü tez çalışmalarına Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) Tez Merkezi veri tabanından ulaşılmıştır. Tarama yapılırken "ilkokul", "drama", "yaratıcı drama", "deneysel", "başarı" ve "ilkokul, başarı, drama" anahtar kelimeleri kullanılmıştır. Araştırmaya dahil edilecek çalışmaların gruplanması ve istenilen verilere kolayca ulaşılabilmesi için kodlama formu kullanılmıştır. Yayın yanlılığı, etki büyüklüğü ve heterojenlik testlerinin hesaplanmasında Comprehensive Meta-Analysis (CMA) yazılımından yararlanılmıştır. Begg and Mazumdar rank correlation istatistiği sonuçlarına göre 26 çalışma ile başlayan analizlerde; p değerinin (p=0.000) 0,05’ten küçük olması yayın yanlılığına işaret etmiştir. Bu durumda bireysel çalışmaların genel etkiyi etkileme düzeyleri tekrar incelenmiştir. Yayın yanlılığını azaltmak için bireysel etki büyüklüğü yayın yanlılığı oluşturan çalışmalar analiz dışı bırakılmıştır. Bu durumda analize 18 çalışma verisi ile devam edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; analize dahil edilen çalışmaların çok büyük bir kısmı huni grafiğinin iç kısmında toplanmış ve ortak etkiye katkısının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları yaratıcı drama yönteminin akademik başarıyı artırmada etkili olduğunu göstermektedir. Bu nedenle akademik başarıyı artırmak amacıyla öğretim programlarında yaratıcı drama etkinliklerine daha fazla yer verilebilir.

Anahtar Kelimeler:

yaratıcı drama, ilkokul, başarı, meta analiz

The Effect of Creative Drama Applications on Achievement at Elementary School Level: A Meta-Analysis Study

Meta-analysis means an analysis performed to draw a general conclusion by combining the results obtained in different studies. In this study, the effect of creative drama on academic achievement was examined. The aim of the study was determined as to reveal the effect of creative drama activities applied at primary school level on academic achievement. The research sample consists of 26 post-graduate thesis (23 master's degree and 3 doctoral thesis)conducted in Turkey between 2005-2022 in accordance with the inclusion criteria. The post-graduate thesis studies included in the research were accessed from the Higher Education Council Presidency Thesis Center database. During the scanning, the keywords "elementary school", "drama", "creative drama", "experimental", "success" and "elementary school, success, drama" were used. The coding form was used to group the studies to be included in the research and to easily access the desired data. Comprehensive Meta-Analysis (CMA) software was used in the calculation of publication bias, effect size and heterogeneity tests. According to the results of Begg and Mazumdar rank correlation statistics, in the analyses starting with 26 studies; the fact that the p value (p=0.000) was less than 0.05 indicated publication bias. In this case, the levels of influence of individual studies on the overall effect were re-examined. In order to reduce publication bias, studies that create individual effect size publication bias have been excluded from the analysis. In this case, the analysis was continued with 18 study data. According to the research results, a very large part of the studies included in the analysis were collected in the inner part of the funnel chart and it was found that their contribution to the common effect was high. The research results show that the creative drama method is effective in increasing academic achievement. For this reason, creative drama activities can be given more space in the curriculum in order to increase academic achievement.

Keywords:

Elementary school, success, creative drama, meta-analysis,

PDF

___

Açıl, E. (2012). Fen eğitiminde yaratıcı drama yönteminin ilköğretim öğrencilerinin bilimsel yaratıcılıklarına ve akademik başarılarına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
Adıgüzel, Ö. (2019). Eğitimde yaratıcı drama. Yapı Kredi Yayınları.
Akdemir, H. & Karakuş, M. (2016). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarı üzerine etkisi: bir meta-analiz çalışması. International Journal of Active Learning (IJAL), 1(2), 55-67. https://dergipark.org.tr/en/pub/ijal/issue/24461/259237
Akkuş, Ç. (2013). İlköğretim birinci sınıf hayat bilgisi dersindeki fen kavramlarının drama yöntemiyle öğretiminin öğrenmedeki başarı ve kalıcılığa etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
Akoğuz, A. & Akoğuz, M. (2019). Yaratıcı drama etkinlikleri (Gözden geçirilmiş beşinci baskı). Final Kültür Sanat Yayınları.
Altındal, G. (2019). İlkokul 3. sınıf matematik dersinde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aksaray Üniversitesi, Aksaray, Türkiye.
Arieli, B. (2007). The integration of creative drama into science teaching, [Unpublished doctoral dissertation]. Kansas State University, Kansas, United States.
Atalay, O. (2010). İlköğretim 5.sınıf bilişim teknolojileri dersinin öğretiminde drama yönteminin öğrenci başarısına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Aydın, M., Kaşarcı, İ. & Yurt, E. (2012, Eylül 27-29). Drama yönteminin başarıya etkisi: bir meta analiz çalışması [Sözlü bildiri]. II. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi. Bolu: Türkiye.
Aykaç, M. (2008). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı dramanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Aykaç, M. (2011). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatı metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin anlatma becerilerine etkisi, [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Bakkaloğlu, N. (2017). İlkokul çevre konularında uygulanan yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarılarına, kalıcılığa ve ilgilerine etkisi, [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Bani Hashemi, S. A. (2022). The effectiveness of creative drama on mental health and self-esteem in aggressive gifted students. Archives of Hygiene Sciences, 11(1), 45-52. https://jhygiene.muq.ac.ir/article-1-517-fa.pdf
Bilek, E. (2009). İlköğretim üçüncü sınıf hayat bilgisi dersinde dramatizasyon yönteminin öğrencilerin sosyal-duygusal uyumlarına ve akademik başarılarına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Celal Bayar Üniversitesi, Manisa, Türkiye.
Bingöl, K. T. (2015). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinin drama tekniğiyle işlenmesinin akademik başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Erzincan Üniversitesi, Erzincan, Türkiye.
Braund, M. (1999). Electric drama to improve understanding in science. School Science Review, 81(294), 35-41. https://eric.ed.gov/?id=EJ608750
Brouillette, L. (2012). Advancing the speaking and listening skills of K–2 English language learners through creative drama. TESOL Journal, 3(1), 138-145. https://eric.ed.gov/?id=EJ1010378
Ceylan, T. (2016). Hayat bilgisi dersinde senaryo tabanlı öğrenme yöntemi ile kavram öğretiminin öğrencilerin başarı, tutum ve öğrenme kalıcılığına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize, Türkiye.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral. Lawrence Erlbaum Associates.
Çakır, B. E. (2012). Geleneksel öğretim yöntemleri ile dramatizasyon yönteminin ilköğretim 2. sınıf matematik dersinde, öğrencilerin akademik başarı ve kavramların kalıcılık düzeylerine etkisinin karşılaştırılması, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
Çöklü Özkan, E. (2018). Türkçe dersinde yaratıcı dramanın okuduğunu anlamaya etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Dinçer, S. (2022). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz. Pegem Yayınları.
Dobson, T. & Stephenson, L. (2020). Challenging boundaries to cross: primary teachers exploring drama pedagogy for creative writing with theatre educators in the land scape of performativity. Professional Development in Education, 46(2), 245-255. https://doi.org/10.1080/19415257.2018.1557240
Dunne, R. & Wragg, T. (1997). Effective teaching. Routledge.
Durlak, J. (1998) Understanding meta-analysis. In L. G. Grimm & P. R. Yarnold (Eds.), Reading and Understanding Multivariate Statistics. American Psychological Association.
Erdem Zengin, E. (2014). Yöntem olarak yaratıcı dramanın ilkokul 4. sınıf sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlere etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Üniversitesi, Niğde, Türkiye.
Erdoğan, C. (2016). Yaratıcı drama yönteminin ilkokul ikinci sınıf ingilizce dersi meyveler (fruıts) ünitesindeki sözcük öğrenme başarısına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Erdoğan, M. (2018). Yaratıcı drama yönteminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi, Bartın, Türkiye.
Freeman, G. D., Sullivan, K., & Fulton, C. R. (2003). Effects of creative drama on self-concept, social skills, and problem behavior. TheJournal of Educational Research, 96(3), 131-138. https://www.jstor.org/stable/27542424
Günaydın, G. (2008). İlköğretim 6. Sınıf sosyal bilgiler öğretiminde drama yönteminin erişi ve tutum üzerindeki etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
Hendrix, R., Eick, C., & Shannon, D. (2012). The integration of creative drama in an inquiry-based elementary program: The effect on student attitude and conceptual learning. Journal of Science Teacher Education, 23(7), 823-846. https://doi.org/10.1007/s10972-012-9292-1
Haddur, Ç. (2022). Yazma öncesi hazırlık aşamasında kullanılan yaratıcı drama yönteminin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma başarısına ve yazmaya yönelik tutumuna etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
Kamen, M. (1991). Use of creative drama to evaluate elementary school students’ understanding of science concepts. In G. Kulm & S. Malcom (Eds.), Science assessment in the service of reform. AAAS Publication.
Karacil, M. (2009). İlköğretim 1.kademede yaratıcı drama yönteminin öğrencinin akademik başarısına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye.
Karataş, O. (2011). İlköğretim 1.kademe sosyal bilgiler dersi doğal afet eğitiminde drama tekniğinin öğrencilerin başarılarına etkisi (deneysel çalışma), [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kafkas Üniversitesi, Kars, Türkiye.
Konaklı, H. N. (2022). Yüzdeler konusunun yaratıcı drama etkinlikleriyle öğretiminin beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarı, tutum ve inançlarına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde, Türkiye.
Kraemer, K. A. (2002). Creative dramatics: understanding teachers’ perspectives [Unpublished master’s dissertation]. San Jose State University, California, United States.
Malbeleği, F. (2011). Drama yönteminin sosyal bilgiler dersi başarısına ve bilinçli tüketicilik düzeyine etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye.
Mccaslin, N. (2005). Seeking the aesthetic in creative drama and theatre for young audiences. The Journal of Aesthetic Education, 39(4), 12-19. https://www.jstor.org/stable/3527388
McNaughton, M. J. (2004). Educational drama in the teaching of education for sustainability. Environmental Education Research, 10(2), 139-155. https://doi.org/10.1080/13504620242000198140
Nayci, Ö. (2011). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama‟nın bir yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi (Şırnak ili örneği), [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Ong, K. J., Chou, Y. C., Yang, D. Y. & Lin, C. C. (2020). Creative drama in science education: The effects on situational interest, career interest, and science-related attitudes of science majör sandnon-science majors. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(4), 1-18. https://www.ejmste.com/article/creative-drama-in-science-education-the-effects-on-situational-interest-career-interest-and-7788
Osmond, C. R. (2007). Drama education and the body: I am therefore I think. In L. Bresler (Ed.). International handbook of research in artseducation. Springer.
Özbey, Ö. F. (2017). Türkiye’de drama yöntemi ile yapılan çalışmaların etkililiğinin incelenmesi: bir meta analiz çalışması, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Rudy, A. C. (2001). A meta-analysis of the treatment of anorexia nervosa: A proposal. Ithaca College.
Sağlam, M. & Yüksel, İ. (2015). Program değerlendirmede meta-analiz ve meta-değerlendirme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (18). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4760/65397
Salur, N. (2009). Sosyal bilgiler dersinde rol yapma yöntemini kullanmanın ilköğretim 5.sınıf öğrencilerinin sosyal zekâ gelişim düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
San, İ. (2018). Eğitimde yaratıcı drama ve müze. Yeni İnsan Yayınevi.
Sarı, D. (2017). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yöntemi kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, tutumlarına ve öğretimin kalıcılığına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ordu Üniversitesi, Ordu, Türkiye.
Selanik Ay, T. (2005). İlköğretim hayat bilgisi öğretiminde yaratıcı drama ve geleneksel öğretim yöntemlerinin öğrenci başarısı ve hatırda tutma düzeyi üzerindeki etkileri, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye.
Selmanoğlu, E. (2009). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı dramanın öğrenci başarısına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
Sever, Ö. (2010). İlköğretim 3. Sınıf müzik dersi müziksel yaratıcılık öğrenme alanı kazanımlarının edinilmesinde yaratıcı dramanın etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
Soylu Makas, F. (2017). Yaratıcı drama yönteminin dördüncü sınıf matematik dersinde başarı, tutum ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
Sözer, N. (2006). İlköğretim 4. sınıf matematik dersinde drama yönteminin öğrencilerin başarılarına tutumlarına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Szecsi, T. (2012). Teaching strategies: Creative drama in preschool curriculum: Teaching strategies implemented in Hungary. Childhood Education: Routledge.
Şentürk, A. (2020). 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yönteminin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisinin incelenmesi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
Terzioğlu Ünveren, I. (2018). Dramanın yazma becerisi üzerindeki etkisi (Temel eğitim I. Kademe 3. sınıf örneği), [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Ulubey, Ö. & Toraman, Ç. (2015). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarıya etkisi: Bir meta-analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 195-220. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19578/209027
Uygungül, Ö. (2016). Yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin öğrenme stillerine göre sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarına, akademik başarılarına ve kalıcılığa etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi, Adana, Türkiye.
Uygungül Yılmaz, Ö. & Kaf, Ö. (2019). The effects of creative drama method on students’ altitude towards social studies with respect to learning styles. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 48(2), 1340-1366. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/838741
Üçel, Z. (2022). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersinde web 2.0 araçları ile desteklenen yaratıcı drama yönteminin akademik başarı ve tutuma etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yozgat Bozok Üniversitesi, Yozgat, Türkiye.
Ünal, M. (2021). Etkili öğretim yöntem ve teknikleri. H. Ünsal (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri. Nobel Akademi Yayıncılık.
Üstündağ, T. (1997). Vatandaşlık ve insan hakları öğretiminde yaratıcı dramanın erişiye ve derse yönelik öğrenci tutumlarına etkisi, [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
Üstündağ, T. (2020). Yaratıcı drama öğretmenin günlüğü (15. baskı). Pegem Akademi.
Ütkür, N. (2012). Yaratıcı drama yönteminin hayat bilgisi derslerinde kullanılmasının öğrencilerin başarı ve tutumlarına etkisinin incelenmesi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
Yassa, N. A. (1999). High school involvement in creative drama. Research in Drama Education, 4(1), 37- 49. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/1356978990040104
Yeşilyurt, E. (2020). Öğretmenin pusulası: Genel öğretim ilkeleri. EKEV Akademi Dergisi, 24(83), 263-288. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosekev/issue/71902/1156432
Yılmaz, H. (2020). Yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarı ve tutumları üzerine etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, Türkiye.
Zengin, E. (2021). Drama etkinliklerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki motivasyonuna, akademik başarısına, tutumuna ve bilgilerin kalıcılığına etkisinin incelenmesi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye.