Çocukluk Döneminde Bilişsel Gelişim: Piaget ve Vygotsky’nin Bilişsel Gelişim Kuramlarının İncelenmesi ve Karşılaştırılması

İnsan gelişimi incelenirken en çok incelenen alanlardan biri de bilişsel gelişimdir. İnsanın dünyayı tanıyıp kavramasında bilişsel faaliyetler çok önemlidir. Bilişsel gelişi, beyin ve sinir sistemlerinin olgunlaşmasıyla bireyin çevresine uyum sağlamasına yardımcı olan deneyimlerinin bileşimidir. Dünyaya gelen her birey birbirinden farklı zihinsel yapılarla gelmektedir. Çeşitli öğrenme yaşantıları ile yetişkinler, yaşadığı çevre ve dünya hakkında ayrıntılı bilgi edinmişlerdir. Çocuklar ise dış dünyada olup bitenlerden habersizdirler. Birey çevreyi tanıyıp kavrarken algılama, belleğe, kaydetme yargılama, karşılaştırma ve yorumlama gibi aşamaları kullanır. Çocukluk dönemi şüphesiz insan yaşamı için çok önemli bir dönemdir. Bu dönemde bireyin bilişsel gelişimi önemli ölçüde tamamlanmaktadır. Çocuklar iki yaşındayken yürüyerek tırmanarak zıplayarak düşerek kalkarak dünya hakkında çok şey öğrenebilirler. Çocuk çevre hakkında bilgi edindikçe daha çok soru sorarak çevresini daha iyi tanımaya çalışır. Bu dönemde bilişsel gelişim alanında çalışmalar yapan kuramcılardan en önemli ikisi Piaget ve Vygotskydir. Bu çalışmada Piaget ve Vygotsky’ nin bilişsel gelişim kuramları incelenerek karşılaştırılmıştır. Piaget ‘nin Bilişsel Gelişim Kuramında şema, uyum sağlama, özümleme, uyma ve dengeleme gibi daha çok biyolojik yapılara yer verilirmiştir. Piaget bilişsel gelişimin evresel ardışık bir yapı içerisinde olduğunu belirtmektedir. Vygotsky’ nin kuramı daha çok sosyal çevrenin etkisine değindiği görülmüştür. Vygotsky öğretici, yetişkin ebevyn ve diğerlerinin müdahalelerinin bilişsel gelişim açısından oldukça önemli olduğuna vurgu yapmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bilişsel Gelişim, piaget, vygotsky, çocukluk dönemi

A Review and Comparison of Childhood Acquired Development and Piaget's and Vygotsky's Theories of Cognitive Development

One of the most studied areas when studying human development is cognitive development. Cognitive activities are very important for people to know and comprehend the world. Cognitive development is the combination of experiences that help an individual adapt to their environment as the brain and nervous systems mature. Every individual who comes into the world comes with different mental structures. Through various learning experiences, adults have acquired detailed information about the environment and world they live in. Children, on the other hand, are unaware of what is going on in the outside world. While recognizing and comprehending the environment, the individual uses stages such as perception, memory, recording, judgment, comparison and interpretation. Childhood is undoubtedly a very important period for human life. In this period, the cognitive development of the individual is completed significantly. By the age of two, children can learn a lot about the world by walking, climbing, jumping, falling and getting up. As the child learns about the environment, he tries to get to know his environment better by asking more questions. Two of the most important theorists working in the field of cognitive development in this period are Piaget and Vygotsky. In this study, the cognitive development theories of Piaget and Vygotsky were examined and compared. In Piaget's Theory of Cognitive Development, more biological structures such as schema, adaptation, assimilation, adaptation and balancing are included. Piaget states that cognitive development is in a recurrent sequential structure. It has been seen that Vygotsky's theory mostly refers to the effect of the social environment. Vygotsky emphasized that the interventions of teachers, adult parents and others are very important for cognitive development.

Keywords:

Cognitive development, piaget, vygotsky, childhood.,

PDF

___

Ahioğlu Lindberg, E. (2011). Piaget ve ergenlikte bilişsel gelişim. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 1-10.
Aydın, A. (2016). Eğitim psikolojisi. Pagem.
Bayhan, P., & Artan İ., (2007). Çocuk gelişimi ve eğitimi. Morpa Kültür.
Cohen, L. J. (2018) A dan Z ye psikoloji, Say.
Çalışkan, M., Yavuzer, Y., & Demir, Z. (2009) Eğitim psikolojisi. Nobel.
Çeçen AR (2000) Vygotsky’nin sosyokültürel perspektifi ışığında bilişsel gelişime katkıları. Çanakkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(18), 21-25.
Deniz, M. E. (2018). Eğitim psikolojisi, Pagem.
Dlekmen, M. (2016). Eğitim psikolojisi: Bilişsel gelişim ve dil gelişimi. İçinde C. Şahin (Ed.), Bilişsel gelişim. Pegem.
Gardiner, H. W., & Gander, M. J. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev. Ed. Ali Dönmez, Bekir Onur, Nermin Çelen). İmge Kitabevi.
Gürgan, U. (2019) Gelişim psikolojisi Nobel.
İnanç, B., Bilgin, M., & Atıcı, M. (2015). Gelişim psikolojisi: Çocuk ve ergen gelişimi. Pagem.
Kürkçüoğlu, B. Ü., (2010). 0-6 yaş arası çocukların temel gelişimsel özellikleri: Bilişsel gelişim ve dil gelişimi, İçinde İ. H. Diken (Ed.), Erken çocukluk eğitimi içinde. Pegem.
Nicolopoulou, A. (2004). Oyun, bilişsel gelişim ve toplumsal dünya: Piaget, Vygotsky ve sonrası. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 37(2), 137-169.
Topses, G. (2009) Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Nobel.
Sandtrock, J.W. (2014). Yaşam boyu gelişim. Nobel.
Senemoğlu, N. (2013). Gelişim öğrenme ve öğretim (kuramdan uygulamaya). Yargı.
Sönmez, V., (2000). Öğretmenlik mesleğine giriş, Anı.
Ünveren Kapanadze, D. (2019). Vygostky'nin sosyo-kültürel ve bilişsel gelişim teorisi bağlamında Türkçe öğretiminin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(47), 181-195.
Vygostky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological process. Harvard Üniversity. Yavuzer, H. (2007). Çocuk psikolojisi. Remzi.