ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN SİBER ZORBALIK YAŞAMA DÜZEYLERİ VE SİBER ZORBALIKLA BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğretmenlerinin siber zorbalık yaşama düzeylerinin ve siber zorbalık ile başa çıkma stratejilerinin belirlenmesidir. Araştırmada, temel yöntem olarak tarama modeli kullanılmış, verilerin analizinde karma yöntemden faydalanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Keçiören ilçesindeki resmi ortaokullarda görev yapan toplam 22 öğretmen oluşturmuştur. Veri toplama aşamasında araştırmacı tarafından öğretmenlere yönelik olarak hazırlanan görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme sorularının analizinde ise nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan betimsel analiz ve içerik analizi yöntemlerine başvurulmuştur. Çalışma sonucunda öğretmenlerin %95’inin siber zorbalığa doğrudan maruz kaldığı, %87’sinin ise etrafında böyle bir olayın yaşandığına şahit olduğu tespit edilmiştir. Siber zorbalık yaşayan öğretmenler daha çok hakaret, kişisel bilgi ve resimlerinin izinsiz olarak paylaşılması, cinsel taciz ve hesaplarının ele geçirilmesi davranışlarına maruz kalmışlardır. Ayrıca, bunlar karşısında öğretmenler daha çok kızgınlık, üzüntü, kendini kötü hissetme, korku ve huzursuzluk yaşamaktadırlar. Bu nedenle, öğretmenlerin tamamı siber zorbalığa karşı çeşitli önlemler almaktadırlar ve çeşitli önerilerde bulunmaktadırlar.

Anahtar Kelimeler:

Siber zorbalık, Başa çıkma Stratejisi, Öğretmen, Ortaokul

SECONDARY SCHOOL TEACHERS’ LEVEL OF EXPOSURE TO CYBER BULLYING AND THEIR COPING STRATEGIES FOR IT

The purpose of this study is to investigate secondary school teachers’ level of exposure to cyber bullying and their coping strategies for it. The survey method was used as the basic method in this study, and the mixed method was utilized in the analysis of the data. A total of 22 teachers who work in official secondary schools in Kecioren, a town in Ankara, in 2016-2017 academic year comprised the sampling of the present study. An interview form prepared by the researcher was used during the data collection phase. Descriptive analysis and content analysis were carried out to analyze the interview data. The results of the study revealed that that 95% of the teachers were directly exposed to cyber bullying, and 87% of them had witnessed such an event. The teachers suffering from bullying have been subjected to insults, the sharing of personal information and pictures without permission, sexual harassment and the seizure of their accounts. In addition, these teachers face anger, sadness, low self-esteem, fear and restlessness. For this reason, all of the teachers are taking various measures against cyber bullying, and they give some suggestions regarding it.

Keywords:

Cyber bullying, Coping strategy, Teacher, Secondary school,

PDF

___

Arı, A. (Ed.) (2015). Araştırma yöntemlerine giriş. Konya: Eğitim.
Arıcak, O. T. (2011). Siber zorbalık: gençlerimizi bekleyen yeni tehlike. Kariyer Penceresi, 2(6), 10-12.
Arıcak, O. T., Kınay, H., & Tanrıkulu, T. (2012). Siber zorbalık ölçeğinin ilk psikometrik bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 101-114.
Ayas, T., & Horzum, M. B. (2010). Sanal zorba/kurban ölçek geliştirme çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 19, 1-17. Aydın, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Konya: Eğitim.
Baki, A. & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
Baştürk, E., Sayımer, Ş., & Ergül, S. (2015). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medya kullanımları ve siber zorbalık deneyimleri: Ankara örneği. Global Media Journal TR Edition, 5(10), 71-86.
Bayram N. & Saylı M. (2011). Üniversite öğrencileri arasında siber zorbalık davranışı. Suç Önleme Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Bursa.
Burnukara, P. (2009). İlk ve orta ergenlikte geleneksel ve sanal akran zorbalığına ilişkin betimsel bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Erdur Baker, Ö. & Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: Siber zorbalık. Eğitim Araştırmaları, 27, 31-42. Internetlivestats (2017). http://www.internetlivestats.com/internet-users/ adresinden erişilmiştir.
Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel. Mishna, F., Cook, C., Gadalla, T., Daciuk, J., & Solomon, S. (2010). Cyber bullying behaviors among middle and high school students. American Journal of Orthopsychiatry, 80(3), 362-374.
Özer, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin siber zorbalık yaşama düzeyleri ile siber zorbalığın öğrenciler üzerindeki etkileri ve öğrencilerin siber zorbalıkla baş etme stratejileri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Sakallı, H., & Çiftci, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Adnan Menderes Üniversitesi örneği. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6(2), 100-128.
Streb, C.K. (2010). Exploratory case study. California: SAGE.
Temel, Y. (2015). Ortaöğretim öğrencilerinde siber zorbalık davranışları/mağduriyetleri ve öğretmenler ile okul yöneticilerinin farkındalıkları. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Tuna, F. (2016). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
Türkiye İstatistik Kurumu (2016). TÜİK, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id= 21779 adresinden erişilmiştir.
Ümmetler-İlhan, A. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin siber zorbalık ve internet saldırganlık düzeyleri ile sosyal medyaya ilişkin tutumlarının incelenmesi: Çekmeköy örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Walvare, M., & Heirman W. (2011). Cyberbullying: Predicting victimisation and perpetration. Children & Society, 25, 59–72.
Yaman, E., & Peker, A. (2012). Ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 819-833.
Yıldırım, A, & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. İstanbul: Seçkin.