Ebeveynlerin gözüyle özel gereksinimli çocukların erken müdahaleden okul öncesi programlara geçiş süreci

Bu çalışmanın amacı, özel gereksinimli (ÖG) çocuk ebeveynlerinin bakış açısıyla erken müdahaleden okul öncesi programlara geçiş sürecindeki yaşantılarını, ilgili kurumların hizmetlerini ve yaşanan sorunları ortaya koymaktır. Araştırmaya 8 ÖG çocuk ebeveyni katılmıştır. Nitel yöntemin kullanıldığı çalışmada, veriler yarı-yapılandırılmış görüşmelerle toplanmış ve tümevarım yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular ÖG çocukların geçişine sağlık personelinin karar verdiğini, kurum seçmede kurumun/öğretmenin ÖG çocuğu kabul etmesinin dikkate alındığını, kurumun yetersiz bulunması nedeniyle ÖG çocukların birden fazla geçiş yaptıklarını göstermiştir. Ayrıca geçiş sürecinde ebeveynlere çok sınırlı hizmet sunulduğu, ebeveynlerin geçiş öncesinde en çok uygun kurum bulamama kaygısı, geçiş sonrasında ise kuruma ilişkin güvensizlik yaşadıkları ve çocuklarının yeni ortama/gruba uyum sağlayamaması ve akranları tarafından reddedilmesi sorunuyla karşılaştıkları ve bunun yanında devletten geçişe ilişkin yasaların/mevzuatın iyileştirilmesini bekledikleri bulunmuştur.

Parental views on the transition process of children with special needs from early intervention to preschool

The purpose of this study is to investigate parental views on the experiences of children with special needs during transitions to preschool programs, the services provided by the schools and related problems. Eight parents of children with special needs participated in the study. Data were gathered via semi-structured interviews and analyzed inductively. Results showed that decisions for transitions were taken by health professionals, school selection was based primarily on the school s/teacher s acceptance of the child with special needs, children had to change their school due to lack of services and parents were offered insufficient services during their child s transition. Other findings showed that parents major concerns during their child s transition to preschool programs were finding a suitable school and once they found one, other concerns such as lack of trust in the staff, their children s adjustment difficulties and problems in peer acceptance emerged. Parents also reported the need for proper legislations regarding the transition process.

PDF

___

Bakkaloğlu, H. (2008a). Okul Öncesi Geçiş Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 293-314.
Bakkaloğlu, H. (2008b). Etkinliğe Dayalı Müdahale Programının 3-6 Yaş Gelişimsel Geriliği Olan Çocukların Geçiş Becerilerine Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(2), 355-406.
Brandes, J.A., Ormsbee, C.K., & Haring, K.A. (2007). From early intervention to early childhood programs: Timeline for successful transitions. Intervention in School and Clinic, 42(4), 204- 211.
Branson, D.M., & Bingham, A. (2009). Using interagency collaboration to support family-centered transition practices. Young Exceptional Children, 12(3), 15-31.
Bruns, D.A., & Fowler, S.A. (2001). Transition is more than a change in services: The need for a multicultural perspective. Urbana-Champaign: University of Illinois, Early Childhood Research Institute on Culturally and Linguistically Appropriate Services, Accessed January 14, 2012, from http://clas.uiuc.edu/techreport/tech4.html
Connely, A.M. (2007). Transitions of families from early intervention to preschool intervention for children with disabilities. Young Exceptional Children, 10(3), 10-16.
Gök, G., & Erbaş, D. (2011). Okulöncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine İlişkin Görüşleri ve Önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
Hanson, M.J., Beckman, P.J., Horn, E., Marquart, J., Sandall, S.R., Greig, D., & Brennan, E. (2000). Entering preschool: Family and professional experiences in this transition process. Journal of Early Intervention, 23(4), 279-293.
Janus, M., Lefort, J., Cameron, R., & Kopechanski, L. (2007). Starting kindergarten: Transition issues for children with special needs. Canadian Journal of Education, 30(3), 628‐648.
Kargın, T., Akçamete, G., & Baydık, B. (2001). Okulöncesi Yaşta Çocuğu Bulunan Ailelerin Geçiş Sürecindeki Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 3(1), 13-24.
Lerner, J.W., Lowenthal, B., & Egan, R.W. (2003). Preschool children with special needs: Children at risk and children with disabilities. Boston: Allyn & Bacon.
Lovett, D.L., Haring, K.A. (2003). Family perceptions of transitions in early intervention. Education and Training in Developmental Disabilities, 38(4), 370-377.
McIntyre, L. L., Eckert, T. L., Fiese, B. H., Reed, F. D. D., & Wildenger, L. K. (2010). Family concern surrounding kindergarten transition: A comparison of student in special and general education. Early Childhood Education Journal, 38, 259-263.
Özaydın, L., & Çolak, A. (2011). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine ve Okul Öncesi Eğitimde Kaynaştırma Eğitimi Hizmet İçi Eğitim Programına İlişkin Görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (573 Sayılı). (1997). 06.06.1997 Tarih ve 23011 Sayılı Resmi Gazete.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2006). 31.05.2006 Tarih ve 26184 Sayılı Resmi Gazete.
Pang, Y. (2010). Facilitating family involvement in early intervention to preschool transition. The School Community Journal, 20(2), 183-198.
Pinkerton, D. (1991). Preparing children with disabilities for school. ERIC Digest. [Online: http:// www.ed.gov/databases/ERIC_Digests/ed340147.html].
Podvey, M.C., Hinojose, J., & Koenig, K. (2010). The transition experience to pre-school for six families with children with disabilities. Occupational Therapy International, 17(4), 177-187.
Podvey, M.C., Hinojose, J., & Koenig, K. (2011). Reconsidering insider status for families during the transition from early intervention to preschool special education. Journal of Special Education, XX(X), 1-12.
Rice, M.L. & OBrien, M. (1990). Transitions: Times of change and accommodation. Topics in Early Childhood Special Education, 9(4), 1-14.
Rosenkoetter, S.E., Hains, A.H., & Fowler, S.A. (1994). Bridging early services for children with special needs and their families: A practical guide for transition planning. Baltimore: Brookes.
Rosenkoetter, S.E., Whaley, K.T., Hains, A.H., & Pierce, L. (2001). The evolution of transition policy for young children with special needs and their families. Topics in Early Childhood Special Education, 21(1), 3-15.
Rous, B., & Hallam, R.A. (1998). Easing the transition to kindergarten: Assessment of social, behavioral, and functional skills in young children with disabilities. Young Exceptional Children, 1(4), 17-28.
Rous, B.S. & Hallam, R.A. (2012). Transition services for young children with disabilities: Research and future directions. Topics in Early Childhood Special Education, 31(4), 232-240.
Rous, B., Myers, C.T., & Stricklin, S.B. (2007). Strategies for supporting transitions of young children with special needs and their families. Journal of Early Intervention, 30(1), 1-18.
Stoner, J.B., Angell, M.E., House, J.J., & Bock, S.J. (2007). Transitions: Perspectives from parents of young children with autism spectrum disorders (ASD). Journal of Developmental and Physical Disabilities, 19(1), 23-39.
Sucuoğlu, B., & Kargın, T. (2010). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları: Yaklaşımlar, Stratejiler ve Yöntemler. Ankara: Kök Yayıncılık.
Varlıer, G., & Vuran, S. (2006). Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Kaynaştırmaya İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 553-585.
Wolery, M. (1989). Transitions in early childhood special education: Issues and procedures. Focus on Exceptional Children, 22 (2), 1-16.
Yıldırım, A., & Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (7. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.