Ortaokul Öğrencilerinin Beden İmajı ve Sosyal Kaygı Düzeyleri

Bu araştırmanın amacı, ergenlik döneminde bulunan ortaokul öğrencilerinin beden imajı ve sosyal kaygı düzeylerinin farklı demografik değişkenlerle ve birbirleri ile ilişkisini incelemektir. Çalışma grubu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ankara ilinde eğitimine devam eden 665 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmış olup, verilerin toplanmasında, “Ergenler İçin Sosyal Kaygı Ölçeği” ve “Beden İmajı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; ortaokul öğrencilerinin genel olarak sosyal kaygı düzeyleri orta ve düşük düzeyde bulunmuştur. Ancak öğrencilerin %9.5’ inin sosyal kaygı düzeyi yüksek seviyededir. Ayrıca öğrencilerin en fazla Yeni Durumlarda kaygı yaşadığı görülmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerin, sadece %1.4’ ünün beden imajı düzeyi düşüktür. Öğrencilerin sosyal kaygı ve beden imajı düzeyleri arasında negatif yönde ve orta düzeyde bir ilişki görülmüştür. Beden imajının sosyal kaygıyı yordama gücü %18’ dir. Öğrencilerin beden imajı düzeyleri cinsiyete ve sosyo-ekonomik duruma göre anlamlı farklılık göstermektedir. Öğrencilerin sosyal kaygı düzeyleri ise sınıf seviyesine, anne eğitim durumuna, sosyo-ekonomik duruma ve anne baba ilişkisine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ortaokul öğrencilerinin beden imaj algıları, sosyal kaygı düzeylerini düşük düzeyde yordamaktadır. Öğrencilerin sosyal kaygı düzeyleri ile beden imajı algılarını etkileyen demografik değişkenler bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ergenlik, Beden imajı, Sosyal kaygı

Body Image And Socıal Anxıety Levels Of Secondary School Students

The aim of this study is to examine the relationship between body image and social anxiety levels of middle school students in adolescence with different demographic variables and with each other. The study group consists of 665 middle school students who continue their education in the 2016-2017 education year in the Ankara province. The research was designed in a relational screening model and the "Social Anxiety Scale for the Adolescents" and the "Body Image Scale" were used to collect the data. According to research findings; the level of social anxiety of middle school students in general was found moderate and low. However, 9.5% of the students were at high level of social anxiety. Additionally students were most concerned about the New Situations. Only 1.4% of the students who participated in the study had a lower body image level. There was a negative and moderate relationship between social anxiety and body image levels of students. The social anxiety power of body image is 18%. The body image levels of the students are significantly different according to sex and socio-economic situation. The level of social anxiety of the students is significantly different according to the grade level, mother education level, socio-economic status and parent-child relationship. Body image perceptions of middle school students are predicted social anxiety levels of them at a low level. There are demographic variables that affect students' social anxiety levels and body image perceptions.

Keywords:

Puberty, Body image, Social anxiety,

PDF

___

Adams, J. F. (1995). Ergenliği Anlamak. (B. Onur, Çev.). Ankara: İmge Yayınevi. Akdemir, A. ve Cinemre, B. (1996). Sosyal fobi: Epidemiyoloji, eşlik eden hastalıklar, klinik gidiş, prognoz. 3 P Dergisi Sosyal Fobi Ek Sayısı, 4(1), 11-17. Aydın, A. ve Sütçü Tekinsav, S. (2007). Ergenler için sosyal kaygı ölçeği’ nin geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14 (2), 79-89. Aygör, N. (2010). 12-14 yaş grubu ergenlerde beden bölgelerinden ve özelliklerinden hoşnut olma durumu ve beden imajının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul. Bearman, S. K., Martinez, E., Stice, E. & Presnell, K. (2006). The skinny on body dissatisfaction: A longitudinal study of adolescent girls and boys. Journal Youth Adolescence, 35(2), 15-17. Beck, A. T. (2005). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar. (A. Türkcan, Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık. Bruce, T. J. & Atezaz, S. (1999). Illinois. Am Fam Physician. 60(8), 2311-2320. Cash, T. & Pruzinsky, T. (2004). Understanding body images: historical and contemporary perspectives. In T. F. Cash and T. Pruzinsky (Eds.), Body image a handbook of theory, research and clinical practice. New York: The Guilford Press. Cash, T. F., Theriault, J. & Annis, N. M. (2004). Body Image In an ınterpersonal context: Adult attachment, fear of ıntimacy, and socialanxiety. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(1), 89-103. Çok, F. (1990). Body ımage satisfaction ın turkish adolescents. Adolescence, 25(98), 410–413. Dinç, B. (2010). Ergenlik döneminde beden imgesinin gelişimi üzerine aile, akran ve televizyonun etkilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. DSM V (2013). APA tanı ölçütleri başvuru kitabı. (E. Köroğlu, Çev.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği. Ekşi, A. (1990). Çocuk, genç, ana babalar. Ankara: Bilgi Yayınevi. Eren Gümüş, A. (2002). Sosyal kaygı ile başa çıkma grup programının üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Eriş, Y. (2013). Ergenlerde benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Erkan, Z., Gürçay, S. ve Çam, S. (2002). Ergenlerin sosyal kaygı düzeylerinin ana baba tutumları ve cinsiyet açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 64- 75. Gander, M. J. and Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev. A. Dönmez, N. Çelen ve B. Onur). Ankara: İmge Kitapevi. Eryılmaz, A. (2014). Herkes için mutluğun başucu kitabı, teoriden uygulamaya - pozitif psikoloji. Ankara: Pegem Yayınevi. Göktürk, G. Y. (2011). Ergenlerin sosyal kaygı düzeylerinin özgüven ve bazı kişisel demografik özelliklere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu. Grogan, S. (2008). Body image: understanding body dissaticfaction in men, women, and children. NewYork: Psychology Press. Güleç, C. ve Köroğlu, E. (1997). Psikiyatri temel kitabı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği. Hovardaoğlu, S. (1993). Vücut algısı ölçeği. 3P Dergisi(Testler Özel Eki), 1(1), 26-29. Ingles, C. J., Hıdılgo, M. D. and Mendez, X. F. (2005). Interpersonal difficulties ın adolescence: A new self-report measure. European Journal of Psychological Assessment. 21(1), 11–22. Kalkan, N. (2008). Ergenlerde bilişsel yapılar ve sosyal kaygı arasındaki ilişkinin bilişsel davranışçı yaklaşım açısından yorumlanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Kaplan, H. I. ve Sadock, B. J. (2004). Klinik psikiyatri (E. Abay, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Tıp. Karacan, E., Şenol, S. ve Şener, Ş. (1996). Çocukluk ve ergenlik çağında sosyal fobi. 3P Dergisi Sosyal Fobi Ek Sayısı,4(1), 28-33. Karakaş, Y. (2008). Lise öğrencilerinin mükemmeliyetçilik düzeyleri ile sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla. Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi -kavramlar, ilkeler, teknikler. (8. Basım) Ankara: Nobel. Kermen, U., İlçin-Tosun, N. ve Doğan, U. (2016). Yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşun yordayıcısı olarak sosyal kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 20-29. Kulaksızoğlu, A. (1998). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi. Kurt, A. (2016). Tüketim toplumunda kusursuzlaş(tır)ma ayinlerinin kurbanı olarak beden. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1301-1319. Leary, M. R. & Kowalski, R. M. (1997). Social anxiety. New York: Guilford Press. La Greca, A. M. & Lopez, N. (1998). Social anxiety among adolescents: Link ages with peerrelations and friendships. Journal of Abnormal Child Psychology, 26(2), 83- 94. Özbay, H. ve Öztürk, E. (1992). Gençlik. İstanbul: İletişim Yayınları. Öz, F. (2010). Sağlık alanında temel kavramlar. Ankara: Mattek Yayınları. Pineles, S. L. and Mineka, S. (2005). Attentional biases to ınternal and external sources of potential threat ın social anxiety. Journal of AbnormalPsychology, 114(2), 314-318. Sungur, M. Z. ve Dilsiz, A. (1995). Sosyal fobi. Anksiyete Monografları Serisi. Sübaşı, G. (2007). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayıcı bazı değişkenler. Eğitim ve Bilim, 32(144), 3-15. Türe, H. (2009). Celal bayar üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinde sosyal kaygı düzeyini etkileyen faktörler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa. Uğurlu, N. ve Akın, H. (2008). Muğla sağlık yüksekokulu öğrencilerinin beden-benlik algısı ve psikolojik sıkıntı belirtileri ile ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, 11(4), 38-47. Varlık, E. (2006). Üniversite öğrencilerinde ‘Düşünce Davranış Kaynaşması’ ve ‘Düşünce Beden Kaynaşması’ nın yeme tutumları ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Warren, R., Good, G. & Velten, E. (1984). Measurement of social evaluative anxiety in junior high school students. Adolescence, 19, 643-648. World Health Organization (2014). Growth reference 5-19 years. http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age/en/ sayfasından erişilmiştir.