Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Kimlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Araştırmada öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel kimlik algılarının demografik özelliklerine göre belirlenmesi ve öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel kimlik arasında ilişki olup olmadığı tespit edilmesi amaçlanmıştır. Tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu 2012-2013 eğitim-öğretim yılı Düzce ili Kaynaşlı ilçesindeki ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 149 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet ve örgütsel kimlik algılarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet, branş, yaş ve kıdem değişkenleri öğretmenlerin örgütsel adalet algılarında anlamlı farklılık ortaya çıkarmazken, örgütsel kimliğe yönelik algılarında branş değişkeni dışındaki tüm değişkenler anlamlı fark ortaya çıkarmışlardır. Örgütsel kimliğe yönelik algıda erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere kıyasla daha yüksek düzeyde örgütsel kimlik algılarının olduğu saptanmıştır. 31-40 yaş grubu öğretmenlerin örgütsel kimlik algılarının 20-30 yaş grubu öğretmenlere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Kıdem değişkeni açısından incelendiğinde 6-10 yıl ve 1-5 yıl arasında 6-10 yıl; 1-5 yıl ve 16 yıl ve üzeri arasında 16 yıl ve üzeri kıdeme sahip öğretmenlerin örgütsel kimliğe yönelik algılarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel kimlik algıları arasında orta düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan bulgulara göre okul müdürlerinin öğretmenlerin örgütsel kimlik algılarını yüksek düzeyde tutmaları ve örgütsel adalete önem vermeleri önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Adalet, Örgütsel Kimlik, Öğretmen

Relationship Between Organizational Justice And Organizational İdentity Of Teachers

The purpose of this study was to whether the teachers were determined according to the demographic characteristics of organizational justice and organizational identity perceptions and whether there is a relationship between the teachers' perceptions of organizational justice and organizational identity. The study group of the research conducted in the survey model is composed of the 149 teachers employed in primary and secondary schools in the Düzce province of Kaynaşlı in 2012-2013 academic year. According to the results of the research, it was determined that the perceptions of organizational justice and organizational identity of primary school and junior high school teachers are high. While gender, branch, age and seniority variables did not reveal significant differences in teachers' perceptions of organizational justice; All variables except for the branch variable in the perception of organizational identity revealed significant difference. Perceived male teachers towards organizational identity were found to have a higher level of organizational identity perceptions than female teachers. 31-40 age group teachers' perceptions of organizational identity were found to be higher than the 20-30 age group teachers. When analyzed from the perspective of seniority variable, 6-10 years and 1-5 years between 6-10 years; It has been determined that the perceptions of teachers with 1-5 years and 16 years and over 16 years and seniority on organizational identity are higher. It was concluded that the teachers had a moderately positive and meaningful relationship between organizational justice and organizational identity perceptions. According to findings, it is suggested that school principals should keep teachers' perceptions of organizational identity at a high level and give importance to organizational justice.

Keywords:

Organizational Justice, Organizational İdentity, Teacher,

PDF

___

Acar, G. (2011). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel adalet ve motivasyon düzeyleriyle ilişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akgül, S. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel kimlik algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Albert, S. ve Whetten, D. (1985). Organizational Identity. L.L. Cummings ve B.M. Staw (Eds.), Research in Organizational Behavior, 7, 263-295.
Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2010). Değerlere göre yönetim ve örgütsel adalet ilişkisinin ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(16), 463-48.
Argon, T. ve Ertürk, R. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin içsel motivasyonları ve örgütsel kimliğe yönelik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 19 (2), 159-179.
Barling, J., ve Michelle P. (1993). Interactional, formal, and distributive justice in the workplace: An exploratory study. The Journal of Psychology, 127(6), 649-656.
Baş, G. ve Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 29-62.
Bernardin, H. J. ve Cooke, D. K. (1993). Validity of an honesty test in predicting theft among convenience store employees. Academy of Management Journal, 36(5),1097-1108.
Beugre C. D. (1998). Managing Fairness in Organizations, Greenwood Publishing Group, Incorporated, Quorum Books Westport, Connecticut, London.
Biber, A. (2003). Halkla ilişkilerde temel kavramlar. Ankara: Nobel Yayınları.
Bilgin, N. (1996). İnsan ilişkileri ve kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cevizci, A. (2010). Felsefe tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
Campbell, L. ve Finch, E. (2004). Customer satisfaction and organizational justice. Facilities 22 (7/8), 178-189.
Cömert, M., Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Özer, N. (2008). Lise öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 7(13), 3–22.
Cremer, D. D. (2005). Procedurel and distributive justice effects moderateed by organizational ındentification. Journal of Managerial Psychology, 20(1), 4-13.
Çobanoğlu, E. ve M. Yalçın. (2006). Pazarlamada yeni açılımlarla üstünlük sağlama: kurum kimliği boyutları ile modelleme ve üniversite çevresi için öneriler. İstanbul: Beta Yayınları.
Çobanoğlu, F. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel kimlik ve örgütsel etkililik. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Demirel, Y. ve Seçkin, Z. (2001). Örgütsel adaletin bilgi paylaşımı üzerine etkisi: İlaç sektörü çalışanlarına yönelik bir araştırma. Bilig Sayı 56, 99-119.
Dönmez, A. (2007). The impact of identity salience on organizational citizenship behaviors. The Degree of Master of Business Administration, Middle East Technical University, Ankara.
Empson, L. (2004). Organizational identity change: managerial regulation and member identification in accounting acquisition. Accounting, Organizations and Society, 29, 759-781.
Eroğlu, F. (2000). Davranış bilimleri (5. Baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.
Eren, E. (2010). Örgütsel Davranış ve yönetim psikolojisi (12. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Erol, M. (2003). Toplumun tabakalı ve olasılıklı yapısı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 27-58.
Ertürk, A., Demircan, N. ve Ceylan, A. (2005). The effects of organizational communication and commitment on organizational identification: A sectoral comperison. Boğaziçi Journal, 19(1-2) 81-98.
Ertürk, R. (2017). Okul müdürlerinin etik liderlik ve otantik liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen algıları ile örgütsel adalet arasındaki ilişki. 8. Eğitim Yönetimi Forumu Bildiri Özetleri Kitabı, 19-21 Ekim 2017, Ankara.
Ertürk R. ve Aydın B. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet ve içsel motivasyona yönelik algılarının incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi / The Journal of International Education Science, 2(4), 233-246.
Ertürk, R., Yıldız, K. ve Özdemir, T. (2017). Öğretmenlerin örgütsel destek ve örgütsel adalet algıları arsındaki ilişki. 8. Eğitim Yönetimi Forumu Bildiri Özetleri Kitabı, 19-21 Ekim 2017, Ankara.
Folger, R. ve Russell C. (1998). Organizational justice and human resource management. New Delhi: Sage Publications.
Gioia, D. A., Schultz, M. ve Corley, K. G. (2000). Organizational identity image and adaptive instability. Academy of Management Review, 25, 63-81.
Greenberg, J. (1990). Organizational justice: yesterday, today, and tomorrow. Journal of Management, 16, 399-432.
Gül, Y. (2015). Öğretmenlerin örgütsel kimlik algılarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
Gülşen, M. U. (2010). Örgütsel adalet ve kimliklenme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, GebzeYüksek Teknoloji Enstitüsü, Kocaeli.
Halis, M. ve Akova, O. (2008). Turizm işletmelerinde örgütsel adalet, Fevzi Okumuş ve Umut Avcı (Eds.) Turizm İşletmelerinde Çağdaş Yönetim Teknikleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
Hart, N. A. (1987). Effective corporate relatioııs. Mc Graw Hill Book Cornpany, London.
Hoy, W. K. ve Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: no justice without trust. International Journal of Educational Management, 18(4), 250–259.
Irak, D. U. (2004). Örgütsel adalet: ortaya çıkışı, kuramsal yaklaşımlar ve bugünkü durumu. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 25-43.
İşcan, Ö. F. (2005). Siyasal arena metaforu olarak örgütler ve örgütsel siyasetin örgütsel adalet algısına etkisi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 60(1), 149-171.
Karasar, N. (1996). Bilimsel araştırma yöntemi, ilkeler, teknikler. Ankara: 3A Araştırma, Eğitim Danışmanlık.
Karriker, J. H. ve Margaret L. W. (2009). Organizational justice and organizational citizenship behavior: A mediated multifoci model. Journal of Management, 35, 112-135.
Kılıçlar, A. (2011). Yöneticiye duyulan güven ile örgütsel adalet ilişkisinin öğretmenler açısından incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(3), 23-36.
Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. E.Ü. İİBF Dergisi, 21: 77-96.
Polat, S. (2007). Örgütsel güven, adalet ve vatandaşlık davranışlarına ilişkin öğretmen algıları, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Solmaz, F. (2008). Belediyelerde yönetime katılım açısından bilgi edinme hakkı uygulaması ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Şanlı, Ö. (2014). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel kimlik, örgütsel imaj algılarının örgütsel bağlılıklarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Şanlı,Ö., ve Bakır Arabacı, İ. (2016). Lise öğretmenlerinin örgütsel kimlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 443- 458.
Taşdan, M. (2015). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel kimlik algıları. Eğitim ve Bilim, 40(180), 327-342.
Titrek, O. (2009). Employees organizational justice perceptions in Turkish schools. Social Behavior and Personality, 37(5), 605-620.
Tüzün, İ. K. (2006). Örgütsel güven, örgütsel kimlik ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi; uygulamalı bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Uğurlu C. T. ve Arslan, C. (2015). Öğretmenlerin örgütsel kimlik ve okula güven düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 14(1), 72‐85.
Yavuz, E. (2010). Kamu ve özel sektör çalışanlarının örgütsel adalet algılamaları üzerine bir karşılaştırma çalışması, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 302-312.
Yazıcıoğlu, İ. ve Topaloğlu, I. G. (2009). Örgütsel adalet ve bağlılık ilişkisi: Konaklama işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 3-16.
Yılmaz, K. (2010). Devlet ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalet algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(1), 579–616.