İlkokul Öğrencilerinin Gözünden Hayat Bilgisi Dersi ve Öğrenmek İstedikleri Konular

Hayat bilgisi dersi etkili vatandaş yetiştirme işlevine sahip bir derstir. Hayat bilgisi dersinin bireyin hem kişisel hem ulusal hem de uluslararası anlamda gelişimine katkı sağlaması bakımından önemli bir ders olduğu söylenebilir. Hayat bilgisinin sahip olduğu içerik çocukları yaşama hazırlamada ve yaşamda kullanabileceği birçok bilgi, beceri, değer, tutum ve alışkanlığı kazandırmada etkili olacağı anlaşılmaktadır. Bu içeriğin öğrenciler tarafından nasıl algılandığı, çocukların bu derse bakış açılarını göstermesi bakımından değerli olabilir. Bu bağlamda öğrencilerin hayat bilgisi dersine yönelik düşüncelerinin bilinmesi, onların gözünden dersin nasıl olduğunun farkına varılması ve ders içeriğinde öğrenmek istedikleri konuların belirlenmesi gereği ortaya çıktığı söylenebilir. Bu çalışma ilkokul 2. ve 3. sınıf öğrencilerinin Hayat Bilgisi dersine yönelik görüşlerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Betimleyici araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada veriler nitel yöntemlerle elde edilmiştir. Çalışmada öğrencilerin hayat bilgisi dersine yönelik düşünceleri yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla elde edildiğinden betimsel bir durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu Kırşehir ili merkez ilkokullarından 2. ve 3. sınıfa devam eden 58 öğrenci oluşturmuştur. İçerik analizinin yapıldığı bu çalışmada verilerin analizinde MAXQDA 12 programlarından yararlanılmıştır. Elde edilen verilere göre; ilkokul 2. ve 3. sınıf öğrencileri Hayat Bilgisi dersini; çok güzel bir ders, sevdiğim ders, eğlenceli bir ders, hayatımız ile ilgili bir ders, tarihi (geçmişi) öğreten bir ders, günlük hayat ile ilgili bir ders, Atatürk’ü anlatan bir ders, trafik kurallarını öğreten bir ders, teknolojiyi kullanmayı öğreten bir ders, çok şey öğrenilen bir ders, zor bir ders, önemli bir ders ve gereksiz bir ders şeklinde betimlemişlerdir. Bunun yanında ilkokul 2. ve 3. sınıf öğrencilerinin Hayat Bilgisi dersinde; fen bilimleri, sosyal bilimler, düşünce ve değerler, hayat, günlük yaşam ve eşyalar ile ilgili konuları öğrenmek isteğinde oldukları tespit edilmiştir. İlkokul 2. ve 3. sınıf öğrencilerinin hayat bilgisi dersinde öğrenmek istedikleri konulara genel olarak bakıldığında ifade edilen hemen hemen tüm konuların mevcut program tarafından karşılanabilir olduğu söylenebilir. Bu konular içinde yer alan “insanların hayatları ile ilgili konular” başlığının ders kitaplarında yer aldığı fakat programda yer almadığı sonucuna varılabilir.

Anahtar Kelimeler:

Hayat bilgisi dersi, İlkokul öğrencileri, Öğrenci görüşleri

Life Science Course from the Eyes of Primary School Students and What They Want to Learn

Life science course is an effective way for raising citizen. It can be said that life science course is an important course in terms of its contribution to the development of the individual both nationally and internationally. It is understood that the content of life science course will be effective in preparing children for life and gaining many knowledge, skills, values, attitudes and habits that they can use in life. How this content is perceived by students can be valuable in terms of showing children’s perspectives on this lesson. In this context, the necessity of determining the students’ thoughts about life science course, how the lesson is realized from their eyes and determining the subjects they want to learn in the course content rises. This study was carried out in order to reveal the opinions of primary school 2nd and 3rd grade students towards Life Science course. In this study, descriptive research method was used, and the data were obtained by qualitative methods. It is a descriptive case study as the students’ thoughts about life science course were obtained through a semi-structured interview form. The study group of the study consisted of 58 students attending 2nd and 3rd grade from primary schools of Kırşehir province. In this study in which content analysis was performed, MAXQDA 12 programs were used for data analysis. The results of the analysed data are as follows: 2nd and 3rd grade students defined the life science lesson as: ‘a nice lesson’, a lesson I like, a funny lesson, a lesson related with the life, a lesson teaching the history (past), a lesson related with the daily life, a lesson teaching about Atatürk, a lesson teaching the traffic rules, a lesson teaching how to use the technology, a lesson during which you learn lots of things, a difficult lesson, an important lesson and an unnecessary lesson. During the life science lesson, the 2nd and 3rd grade students want to learn new things in science, social sciences, thoughts and values, life, daily life, and things and wares. In general, the current program can provide almost all the subjects stated by the second- and third-year elementary school students as what they want to learn in life science course. It can be concluded that the title “subjects about people’s lives” is included in the textbooks but not in the curriculum. In this study, it was possible to deduce the opinions of primary school students’ attitudes towards life science course. Further research may examine the primary school students’ opinions on other courses through their attitude levels towards these courses.

Keywords:

Life science course, Primary school students, Students' opinions,

PDF

___

Akgün, Ş. (2001). Fen bilgisi öğretimi. Ankara: Pegem.
Akpınar, E., & Ergin, Ö. (2005). Yapılandırmacı kuramda fen öğretmeninin rolü. İlköğretim Online, 4(2), 55-64.
Barth, S., & Demirtaş, A. (1997) İlköğretim sosyal bilgiler öğretimi / Kaynak üniteler. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi.
Baymur, A. F. (1937). Hayat Bilgisi öğretimi. İstanbul: Devlet Basımevi.
Bilgin, N. (2006) Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal.
Demirkaya, H. (2015). Sosyal bilgilerde düşünme ve soru sorma becerileri. İçinde Tay, B., & Öcal, A. (Ed.), Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi (399–435). Ankara: Pegem.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Ankara: Anı.
Güleryüz, H. (2008). Hayat Bilgisi öğretimi ve programı. Ankara: Pegem.
Gültekin, M. (2015). Çocuğun yaşamından dünyaya açılan pencere: Hayat Bilgisi öğretim programı. İçinde Gültekin, M. (Ed.), Hayat Bilgisi öğretimi, (15-42). Ankara: Nobel. http1: https://tr.wikipedia.org/wiki/Fen_bilimleri adresinden 11.07.2019 tarihinde erişilmiştir.
İnal, S. (2009). Hayat Bilgisi: Tanımı, amacı ve doğası. İçinde Güven, S., & Kaymakçı, S. (Ed.), Hayat Bilgisi öğretimi (1-21). Ankara: Pegem.
Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tek Işık Web Ofset.
Karabağ, G. (2009). Hayat Bilgisi dersinin tarihçesi. İçinde Tay, B. (Ed.), Hayat Bilgisi öğretimi (1-20). Ankara: Maya.
Kıldan, O., & Pektaş, M. (2009). Erken çocukluk döneminde fen ve doğa ile ilgili konuların öğretilmesinde Okul Öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 113-127.
Korkmaz Baylav, H. (1997). İlkokul fen öğretiminde araç-gereç kullanımı ve laboratuvar uygulamaları açısından öğretmen yeterlikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kuş, E. (2003). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı.
MEB (2018). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (4-5. sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları.
Mercin, L., & Alakuş, A. O. (2007). Birey ve toplum için sanat eğitiminin gerekliliği. D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 14-20.
Nas, R. (2003). Hayat Bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. İstanbul: Ezgi.
Oker, D. (2019). Hayat Bilgisi dersi tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve öğrencilerin Hayat Bilgisi dersine yönelik tutumları ve görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
Sönmez, V. (2005). Hayat ve sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Ankara: Anı.
Sönmez, V. (2010). Hayat Bilgisi öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Ankara: Anı.
Tay, B. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminin dünü, bugünü ve yarını. İçinde Turan, R. & Ulusoy, K. (Ed.), Sosyal bilgilerin temelleri (1-18). Ankara: Pegem.
Tay, B. (2017). 2005 Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması. International Journal of Eurasia Social Sciences, (8)27, 461-487.
Tay, B. (2017). Hayat Bilgisi: Hayatın bilgisi. İçinde Tay, B. (Ed.), Etkinlik örnekleriyle Hayat Bilgisi öğretimi (1-42). Ankara: Pegem.
Tiryaki, B. (2018). İlkokul 3. sınıf öğrencilerinin Hayat Bilgisi dersine yönelik tutumlarıyla demokratik tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
Uçan, A. (2002). Türkiye de çağdaş sanat eğitiminde öğretmen yetiştirme süreci ve başlıca yapılanmalar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi 1. Sanat Eğitimi Sempozyumu, 8-10 Mayıs, Ankara. ,ss. 1-23.
Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.