Türkiye'de büyük burjuvazi ve eğitim Türkiye sanayici ve işadamları derneği'nin eğitim raporlarının eleştirel analizi
Türkiye'de büyük burjuvazinin ülkenin örgün ve yaygın eğitim sistemine ilgisi oldukça yenidir. I980'de Türkiye, aldığı ekonomik kararlarla piyasa ekonomisine geçmiştir. Bu uğurda ülkenin ekonomisi kadar sosyal yapısı, bilhassa eğitimi yapısal bir dönüşüme uğramıştır. Başta Dünya Bankası, IMF olmak üzere birçok uluslar arası kapitalist örgüt. Türkiye'de piyasa ekonomisinin yerleştirilmesi için kamusal eğitim sisteminin öncelikle piyasaya işgücü yetiştirecek şekilde yeniden düzenlenmesini talep etmiştir. Bu talebe I990'dan sonraki hükümetlerin daha etkin yanıt vermesi için Türk büyük burjuvazisi siyasal ve ekonomik bir rol almıştır. Büyük burjuvazi, kamusal eğitim sisteminin yetiştirdiği işgücünün artık kendi ihtiyaçlarını karşılamadığı teziyle ulusal hükümetleri etkilemeye başlamıştır. Bu etkilemenin en bilinen yöntemi, küreselleşen dünya ekonomisi ile kamusal eğitim sistemleri arasındaki çelişkileri veriler üzerinden göstermek ve hükümetleri kendi eğitim politikaları üzerinden etkilemek olmuştur. Bu makale, Türkiye'de büyük burjuvazinin en güçlü örgütü olan Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği 'nin (TÜSİAD) I990'dan bugüne değin çeşitli konulara ilişkin olarak yazdırdığı 2()0'ün üzerindeki rapordan eğitime ilişkin olan 14 adet raporun eleştirel bir içerik analizini yapmaktadır. Makalenin iddiası, bu raporlarda kamusal eğitim sisteminin neoliberalleştirilmesine neden olan düşüncelerin incelikle işlendiği ve bunun 2002'den bu yana iktidarda olan neoliberal İslamcı AKP üzerinde çok etkili olduğudur.
Big bourgeoisie and education in Turkey a critical analysis of Turkish industry and business association's education reports
The interest of Turkish big bourgeoisie in problems of public education is fairly new. Turkey took some economic decisions to become a market economy after 1980. To achicve a market economy and integrate into the globalization, country's social structure, particularly educational system as well as economical structure has underwent a capitalist structural transformation. Many international capitalist organizations, particularly the World Bank and IMF demanded the Turkish governments to rearrange its public education system to train the needed manpower for markets. Turkish big bourgeoisie played a political and economic role to enforce the national governments after 1990 to respond to this demand more effectively, hereby it began to effect national governments with the thesis that the workforce trained in public education now does not meet their changed needs. The most common method of influencing the national governments has been to show the mismatches between highly globalized world economy and public-education through the recent data and to impress them to accept their neo-lil>eral educational policies. This paper aims at making a critical content analysis of fourteen educational reports, among over 2(X) reports on various issues published since 1990, produced by Turkish Industry and Business Association (TÜSİAD) which is stil the most powerful organization in Turkish big bourgioisie. It has two thesis: First, the ideas in these reports which caused the public education to be neo-liberalized were handled in detailed way, and accordingly, this has been influential on political parties in rule, especially neo-liberal Islamist Justice and Development Party (AKP) which came to power in 2002. Second, the public education came to the point of collapse by implementing these neo-liberal ideas based on reports.
___
- Ataay, F. ve Ceren, K. (2009) "Neoliberalizmin Krizi ve AKP'nin Yükselişi" İçinde: Küreselleşme. Kriz ve Türkiye'de Neoliberal Dönüşüm, Nergis Mütevellioğlu ve Sinan Sönmez (der.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi yay., ss. 303-333.
- Becker, G. S. (2002) "The Age of Human Capital. In: (Ed. E.P. Lazear). Education in the Twenty-First Century.Palo Alto: Hoover Institution Press, ss. 3-8.
- Berker. F. ve Uras, G. (2009) Fikir Üreten Fabrika. TÜSİAD'm İlk On Yılı (1970-1980), İstanbul: Doğan Kitap.
- Boratav, K. (1982) Türkiye'de Devletçilik, Ankara: Savaş yay., 2. baskı.
- Boratav, K. (1983) "Türkiye'de Devletçilik" İçinde: Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim Yayınları, Cilt: 2, ss. 412-418.
- Boratav, K. (1989) Türkiye İktisat Tarihi. 1908-1985. İstanbul: Gerçek yayınevi, 2. baskı.
- Boyner. Ü. (2011) "Foreword" İçinde: TÜSİAD, Turkey. A Culture of Change, İstanbul: TÜSİAD pub.
- Buğra. A. (2008) Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika. İstanbul: İletişim yay.,
- Buğra, A. (2010) Devlet ve İşadamları, çev. Fikret Adaman, 7. Baskı, İstanbul: İletişim,
- Bulut, E. (2010) "Türkiye'de Mesleki Eğitimin Dönüşümü: Çocukların 'Fiyat'landırılması, Modülleştirilmesi ve Yaşamboyu Öğrenme", İçinde Türkiye'de Çocuk Emeği, Kemal İnal (Der.), Ankara: Ütopya, ss. 245-289.
- Ertürk, E. (2010) "Türkiye'de Öğretmenlik Mesleğinin Dönüşümü", İçinde Sınıftan Sınıfa. Fabrika Dışında Çalışma Manzaraları, Ayşe Buğra (Der.), İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 113-148.
- Gümüş, A. ve Nejla, K. (2011) Üniversitelerde Bologııa Süreci Neye Hizmet Ediyor? Ankara: Eğitim Sen yay.
- Güzelsan, S. (2008) Küresel Kapitalizm ve Devletin Dönüşümü. Türkiye'de Mali İdarede Yeniden Yapılanma, İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı,
- Keyder, Ç. (1989) Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, çev. Sabri Tekay, İstanbul: İletişim yay.,
- Heper. M. (1985) The State Tradition in Turkey, The Eothen Press,
- İnal. K. (2009) "AKP'nin Neo-liberal ve Muhafazakâr Eğitim Anlayışı" , Eleştirel Pedagoji, 1(2009): 37-50.
- İnal, K. (2010) "AKP'nin Neoliberal ve Muhafazakâr Eğitim Anlayışı" İçinde AKP Kitabı. Bir Dönüşümün Bilançosu, İlhan Uzgel ve Bülent Duru (Der.), Ankara: Phoenix, ss. 689-719.
- İnsel, A. (1983) "Devletçiliğin Anatomisi", İçinde: Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim Yayınları, Cilt: 2, ss. 419-425.
- Koşar-Altmyelken, H. ve Güliz, A. (2012) "Curriculum Change in Turkey: Some Critical Reflections" In Neoliberal Transformation of Education in Turkey. Political and Ideological Analysis of Educational Reforms in the Age of AKP, Kemal İnal and Güliz Akkaymak (eds), New York: Palgrave Macmillan, ss.59-70.
- Levidow, L. (2008) "Yüksek Öğretimde Neoliberal Gündemler" İçinde: Alfredo Saad-Filho ve Deborah Johnston (eds.)» Neoliberalizm. Muhalif Bir Seçki, İstanbul:Yordam yay., ss. 259-270.
- Onulduran, E. (1974) Political Development and Political Parties in Turkey, Ankara: University of Ankara Faculty of Political Science Publication No. 370,
- Ozan, E. Deniz. (2012) Giihne Sırası Bizde. 12 Eylül'e Giderken Sermaye Sınıfı, Kriz ve Devlet, İstanbul: Metis,
- Önal, N. Evrim. (2012) "The marketization of Higher Education in Turkey (2002-2011)" İçinde Neoliberal Transformation of Education in Turkey. Political and Ideological Analysis of Educational Reforms in the Age of AKP, Kemal İnal and Güliz Akkaymak (eds), New York: Palgrave Macmillan, ss. 125-138.
- Özmen, S. (1983) "Üretimde Devlet: Kamu İktisadi Teşebbüsleri", İçinde Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi İstanbul: İletişim Yayınları. Cilt: 2, ss. 426-446.
- Özmen, Ü. (2007) Eğitimin AKP si, AnJcara: Sobil,
- Sinha, S. (2008) "Neoliberalizm ve Sivil Toplum: Proje ve Olasılıklar" İçinde Alfredo Saad-Filho ve Deborah Johnston (eds.), Neoliberalizm. Muhalif Bir Seçki, İstanbul: Yordam yay., ss. 271-281.
- Sönmez, M. (1990) Kırk Haramiler. Türkiye'de Holdingler, Ankara: Arkadaş yay., 4. baskı.
- Sönmez, M. (2010) " "Milli Görüş"ten Neoliberalizme ve Krize AKP'nin Ekonomi İcraatı: 2002-2009", In Hegemonyadan Diktatoryaya AKP ve Liberal-Muhafazakâr İttifak, Çağdaş Sümer ve Fatih Yaşlı (Der.), Ankara: Tan, ss. 263-283.
- Sönmez. M. (1992) 100 Soruda 1980'lerden 1990'lara "Dışa Açılan" Türkiye Kapitalizmi, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Sunar, İ. (1974) State and Society1 in the Politics of Turkey's Development, Ankara: University of Ankara Faculty of Political Science Publication No. 377.
- TÜSİAD, (2010) İstanbul "Önsöz" İçinde: Yüksek Kavak, 2050'ye Doğru Niifusbilim ve Yönetim: Eğitim Sistemine Bakış,'. TÜSİAD yay., http://www. tusiad.org/_rsc/shared/file/Tusiad-2050NufusEgitim-Raporu.pdf.
- Yıldız, A. (2012) "Transformation of Adult Education in Turkey: From Public Education to Life-long Learning" In Neoliberal Transformation of Education in Turkey. Political and Ideological Analysis of Educational Reforms in the Age of AKP, Kemal İnal and Güliz Akkaymak (eds). New York: Palgrave Macmillan, ss. 245-257.
- TÜSİAD'ın Eğitim Raporları
- • 1) Zekai Baloğlu, Türkiye'de Eğitim, Sorunlar ve Değişim için Yapısal Uyum Önerileri. İstanbul: TÜSİAD yay, 1990.
- • 2) Ali Şimşek, Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Yeniden Yapılandırılması, İstanbul: TÜSİAD yay, 1999.
- • 3) Latif Mutlu, Yükseköğretimin Finansmanı. Yasal Düzenleme için Öneriler, İstanbul: TÜSİAD yay, 2000.
- • 4) Mine Göğüş vd. Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim. Çalışma Yaşamı ve Siyaset, İstanbul: TÜSİAD yay, 2000.
- • 5) Cemil Arıkan ve Metin Durgut, Avrupa Birliği Yolunda Bilgi Toplumu ve e-Türkiye, İstanbul: TÜSİAD yay., 2001.
- • 6) Füsun Üstel (yay. yön.) Coğrafya 2002, , İstanbul: TÜSİAD yay, 2002.
- • 7) Ahmet Kuyaş (yay. yön.), Tarih 2002, İstanbul: TÜSİAD yay. 2002.
- • 8) Tülin Bumin (yay. yön.). Felsefe 2002, , İstanbul: TÜSİAD yay, 2002.
- • 9) Üstün Ergüder vd.. Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması-Temel İlkeler, İstanbul: TÜSİAD yay, 2002
- • 10) Sevda Bekman ve Can Fuat Gürlesel, Doğru Başlangıç: Türkiye'de Okul Öncesi Eğitim, İstanbul: TÜSİAD yay, 2002.
- • il) Şeref Saygılı vd.. Eğitim ve Sürdürülebilir Büyüme. Türkiye Deneyimi, Riskler ve Fırsatlar, İstanbul: TÜSİAD yay, 2006.
- • 12) Jarmo Visakorpi vd., Türkiye'de Yüksek Öğretim: Eğilimler, Sorunlar ve Fırsatlar. Yüksek Öğretim Üzerine 17 Türk Üniversitenin EUA-IEP Kurumsal Değerlendirme Raporlarına Dayanan Gözlemler ve Öneriler, İstanbul: TÜSİAD yay, 2008.
- • 13) Yüksel Kavak, 2050'ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim Sistemine Bakış, İstanbul: TÜSİAD yay, 2010.
- • 14) Şeref Hoşgör ve Aysıt Tansel, 2050'ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Eğitim, İşgücü, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Sistemlerine Yansımalar, İstanbul: TÜSİAD yay, 2010.
- ISSN: 1303-9202
- Başlangıç: 2003
- Yayıncı: EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI