TÜRKİYE VARLIK FONU'NUN KURULUŞ AMAÇLARI VE YAPISI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Devletin sahipliğindeki yatırım araçlarından birisi olan Ulusal Varlık Fonları, son zamanlarda akademik ve güncel tartışmaların odağı haline gelmeye başlamıştır. Özellikle 1990'lardan sonra sayıları ve yönettikleri varlıkların değeri hızla artan Ulusal Varlık Fonları, uluslararası finansal piyasaları etkileyecek boyuta ulaşmıştır. Geçmişi 1950'li yıllara kadar giden söz konusu fonlar, geleneksel olarak petrol ve gaz gibi doğal kaynaklardan elde edilen gelir fazlalarının finansal piyasalarda yüksek getiri amacıyla değerlendirilmesi amacıyla kurulmuştur. Daha sonra çeşitlenerek alanlarını genişleten bu fonlar ihracat gelirlerini veya bütçe fazlasını değerlendirmek üzere farklı amaçlara yönelik olarak da kurulmaktadırlar. Kısa süre önce kurulan ve henüz faaliyete geçmemiş olan Türkiye Varlık Fonu, döviz veya bütçe fazlalarına dayanmaması ve bu açıdan geleneksel varlık fonlarından farklılık göstermesi nedeniyle incelenmeye değer bir konudur. Bu çalışmanın amacı, TVF'nin açıklanan amaçlarını ve kaynaklarını inceleyerek kuruluşundaki temel saikleri ve niteliğini saptamaya çalışmaktır. Çalışmada, Ulusal Varlık Fonlarının genel özellikleri ve türleri ele alındıktan sonra Türkiye Varlık Fonunun amaçları, yönetim, denetim yapısı ve kaynakları analiz edilerek yol açacağı muhtemel sorunlar değerlendirilmektir.

An Assessment of the Aims and Architecture of Sovereign Wealth Fund of Turkey

Sovereign Wealth Funds, one of the state-owned investment tools, have recently gained considerable attention from both academic and daily discussions. The numbers and the assets of Sovereign Wealth Funds have grown significantly after 1990s, and they have had the power to influence the international financial markets. Date back to 1950s, these funds traditionally were established to obtain high returns in the financial markets by using the revenue surplus from natural resources like oil or natural gas. Later, became diversified and expanded in their scope, these funds have initiated to achieve different objectives as well, such as utilizing the export revenues or budget surpluses.Sovereign Wealth Fund of Turkey -established recently, but not launched yet-, is different from the traditional ones in that it is not funded by foreign currency or budget surpluses and, worth investigating. The aim of this study is to detect the basic motives and composition of Sovereign Wealth Fund of Turkey by examining its declared objectives and resources. After reviewing the general features and types of Sovereign Wealth Funds, the aims, management, control mechanism and resources of Sovereign Wealth Fund of Turkey are analyzed and the probable problems regarding the operations of the fund are elaborated

___

  • Aguilera, R. V./ Capapé, J./ Santiso, J. (2016), "Sovereign Wealth Funds: A Strategic Governance View", Forthcoming in Academy of Management Perspectives, http://ssrn.com/abstract=2612813. Son Erişim Tarihi: 1.10. 2016
  • Akbulak, S. / Akbulak, Y. (2008), "Ulusal Varlık Fonları", Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, (Cilt XXV, Sayı 8), 237 - 262.
  • Alhasel, B. (2015), "Sovereign Wealth Funds: A Literature Review", Journal of Economics and Business, (Cilt: 78), 1-13.
  • Bloomberg HT (23/8/ 2016), "Roubini: Türkiye'ninki Aslında Varlık Değil Kalkınma Fonu", http://www.bloomberght.com/haberler/haber/1909432- roubini-turkiyeninki-aslinda-varlik-degil-kalkinma-fonu. Son Erişim Tarihi: 1.10.2016
  • Bortolotti, B./ Fotak, V./ Megginson, W. L. (2015). "The Sovereign Wealth Fund Discount: Evidence From Public Equity Investments". Review of Financial Studies, v 28 n 11, s. 2993-3035
  • Clark, Peter B./Monk, A. H. B., "Sovereign Development Funds: Designing High-Performance, Strategic Investment Institutions" (September 30, 2015). SSRN: http://ssrn.com/abstract=2667974
  • Csoma, R. (2015), "Appreciation of the Role of Sovereign Wealth Funds in the Global Economy", Public Finance Quarterly, (Cilt: 2), 270-287.
  • Dedekoca, E. (2012), "Devlet Yoluyla Kapitalizm", 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler, (Cilt:1), 73-89.
  • Dixon A. D./Monk, A. H. B. (2016), A Simple Typology of Sovereign Development Funds Rietveld, M./Toledano, P. (der.) The Frontiers of Sovereign Investment (US:Columbia University Press).
  • EIU (2016) "Democracy Index 2015, Democracy in an Age of Anxiety" http:// www.eiu.com/public/topical_report.aspx?campaignid=DemocracyInd ex2015 Son Erişim Tarihi: 10.9.2016.
  • Habertürk (30/8/2016), "Sahilin Geliri Türkiye'nin Varlığı Olacak", http:// www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1289504-sahilin-geliri- turkiyenin-varligi-olacak
  • Hacıhasanoğlu E./Soytaş, U. (2010), "Yeniden Tasarlanan Finansal Mimaride Ulusal Varlık Fonlarının Rolü", MARC Working Paper Series, 2.
  • IFSWF (2014), "Santiago Principles: 15 Case Studies, How IFSWF Members Implement the Santiago Principles", International Forum of Sovereign Wealth Funds. Published at the IFSWF's 6th Annual Meeting in Doha.
  • IMF (2013), "Sovereign Wealth Funds: Aspects of Governance Structures and Investment Management", IMF Working Paper, WP/13/ 231.
  • IWG (2008), "Sovereign Wealth Funds Generally Accepted Principles and Practices 'Santiago Principles", International Working Group of Sovereign Wealth Funds. www.iwg-swf.org/pubs/eng/santiagoprinciples.pdf
  • OİB (2016). Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, www.oib.gov.tr Son Erişim Tarihi: 12.10.2016.
  • Oyan O./ Aydın, A. R. (1991), "Türkiye'de Maliye ve Fon Politikaları, Alternatif Yönelişler", (Ankara: Adım Yayıncılık).
  • Oyan, O/Aydın, A. R./ Konukman, A. (1991), "Türkiye'de Fon Sisteminin Kamu Kesimi İçindeki Yeri ve Ekonomik İlişkileri", (Ankara: TOBB Yayınları).
  • Özen, K. T. (2016), "Türkiye Varlık Fonu ve Tahsisli Arazilerin Durumu", Turizm Gazetesi, 5/9/2016, http://www.turizmgazetesi.com/article. aspx?id=81309. Son Erişim Tarihi:10.9.2016.
  • Polity, IV. (2012). "Polity iv Project: Political Regime Characteristics and Transitions, 1800-2012". http://www. systemicpeace. org/polity/polity4. htm. Son Erişim Tarihi: 2.10.2016.
  • Preqin (2016a), "The 2016 Preqin Global Private Equity & Venture Capital Report"-Sample Pages, https://www.preqin.com/docs/samples/2016- Preqin-Global-Private-Equity-and-Venture-Capital-Report-Sample_ Pages.pdf. Son Erişim Tarihi: 2.10.2016.
  • Preqin (2016b), "The 2016 Preqin Global Hedge Fund Report" - Sample Pages, https://www.preqin.com/docs/samples/2016-Preqin-Global-Hedge- Fund-Report-Sample-Pages.pdf. Son Erişim Tarihi: 2.10.2016.
  • Rose, P. (2015), "Sovereign Funds and Domestic Political Legitimacy, Public Law and Legal Theory" The Ohio State University Moritz College of Law Working Paper Series No. 312.
  • Sabah, (14/10/2016), "Varlık Fonu'nda Hedef 300 Milyar $". http://www. sabah.com.tr/ekonomi/2016/10/14/varlik-fonunda-hedef-300-milyar- Son Erişim Tarihi: 17.10.2016
  • Santiso, J. (2008). "Sovereign Development Funds: Key Financial Actors in the Shifting Wealth of Nations". OECD Emerging Markets Network Working Paper.
  • SIL (2016), "The Sky Did Not Fall: Sovereign Wealth Fund Annual Report 2015", Sovereign Investment Lab., Bortolotti, B., Torino (ed.) http://www. ifswf.org/sites/default/files/Publications/Bocconi%20SIL%202016%20 Report.pdf
  • Sönmez, M. (2016), "Mega Projeler"den Kara Delik Tehdidi", Al-Monitor, 2/11/2016, http://www.al-monitor.com/pulse/tr/originals/2016/11/turkey- megaprojects-threaten-black-hole-coffer.html Son Erişim Tarihi: 3 Kasım 2016.
  • Star, (28/9/2016), "Varlık fonu İçin Agresif Özelleştirme Yapılacak", http://www.star.com.tr/ekonomi/varlik-fonu-icin-agresif-ozellestirme- yapilacak-haber-1145300/ Son Erişim Tarihi: 29.9.2016.
  • SWFI (2016), Sovereign Wealth Fund Institute, http://www.swfinstitute.org/ sovereign-wealth-fund/. Son Erişim Tarihi: 5.10. 2016.
  • TBMM (2016), "Türkiye Varlık Fonu Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile Gerekçesi", 1 Ağustos 2016. http://www2.tbmm.gov.tr/d26/1/1-0750. pdf . Son Erişim Tarihi: 7.8. 2016.
  • TBMM Genel Kurul Tutanağı (2016), "TBMM Genel Kurul Tutanağı" 26. Dönem 1. Yasama Yılı 128. Birleşim, 19 Ağustos 2016. https://www. tbmm.gov.tr/develop/owa/tutanak_g.birlesim_baslangic?P4=22711&P5= H&page1=77&page2=77
  • TBMM Komisyon Tutanağı (2016), TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Tutanak Dergisi, 41'inci Toplantı, 16 Ağustos 2016.
  • Tok, A. (2009), "İslami Finans Sistemi Çerçevesinde Sukuk (İslami Tahvil) Uygulamaları, Katılım Bankaları ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler", Yeterlilik Etüdü, Sermaye Piyasası Kurulu Hukuk İşleri Dairesi.
  • Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2016), Resmi Gazete, 29813, 26 Ağustos 2016.
  • Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Yapısına ve İşleyişine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar (2016), Resmi Gazete, 9429, 9 Kasım 2016.
  • Yalçıner, K./ Sürekli, A. M. (2015), "Ekonominin Çeşitlendirilmesinin Bir Aracı Olarak Ulusal Refah Fonu Modelinin Türkiye Ekonomisi Açısından Uygulanabilirliği", Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, (Cilt:17, No: 3), 1-29.
  • WSJ (30/3/2016). 1MDB Probe Shows Malaysian Leader Najib Spent Millions on Luxury Goods http://www.wsj.com/articles/malaysian-leader-spent- millions-on-luxury-goods-1459383835. Son Erişim Tarihi: 1.10. 2016.