KÜLTÜR VE SINIF İNDİRGEMECİ YAKLAŞIMLARININ ELEŞTİRİSİ VE İLİŞKİSELLİĞİN YARATACAĞI İMKANLAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Bu çalışma Türkiye sosyal bilim geleneğine damga vurmuş iki temel yaklaşım tarzının bireleştirisi olarak düşünülebilir. Bu yaklaşımlar: sınıf çatışması yaklaşımları ve kültür çatışmasıyaklaşımlarıdır. Her iki yaklaşım da toplumsal gerçekliğe indirgemeci yaklaşmaktadır. Oysatoplumsal gerçeklik çok boyutludur. Kültür ve sınıf kavramları birbiriyle ilişkisiz tözsel birerkategori değildir: özellikle Türkiye gibi güçlü devlet geleneğine sahip ülkelerde. Çünkü devlettoplumsal-sınıfsal yapının oluşturulmasında, üretim ve bölüşüm rejiminin inşasında ve icrasındamerkezi bir güçtür. Bu da Türkiye’de devletin tanıdığı muteber kültür ile sözde kültür arasındabir yarılmayı tetiklemektedir. Kültürel yapılar arasında kurulan bu hiyerarşi,kendi sınıfsalkonumlarının yeniden üretiminde bazı toplulukları diğerlerine göre dezavantajlı kılmaktadır.Bu dezavantaj toplulukların sınıflaşmasıyla sonuçlanmaktadır. Devletin tanıdığı meşru kültürünparçası olan toplumsal gruplar, özgüven, muteber bir toplumsal konum, devlet alanında dahakolay kadro imkanı ve özel sektörde koruyup kollanma, medyada görünürlüğün artması gibibir dizi avantajlara sahip olmaktadır. Bu durum sınıf gerçeğinin sadece ekonomik sermayeyleanlaşılamayacağı anlamına gelir. Bu nedenle Türkiye’nin toplumsal gerçekliğini anlamak için,ekonomik sermayenin yanı sıra kültürel sermayeyi de göz önünde bulunduracak ilişkisel biryaklaşım benimsemek gerekir.
A Critique of Reductionist Approaches of both Culture and Class and an Evaluation of the Possibilities Arisen from the Relationship between them.
This study can be considered as criticism of two basic approaches that have marked the social sciences tradition of Turkey which are class conflict and cultural conflict approaches. Both approaches have a reductionist attidute to social reality. However, social reality is multi dimensional. Both the concepts culture and classare not unrelated substantive categories: especially in countries such as Turkey, having a strong state tradition. The state stands as a central force in the formation of the social-class structure, in the construction and execution of the production and distribution regime. This situation has triggered a split between the esteemed/legitimate culture that recognized by the state in Turkey and the subordinate culture with . The hierarchy established between cultural structures renders some communities more disadvantaged in theirclass reproduction. The disadvantage of the subordinate culture reproduce the profound classification of communities. The social groups participating in the legitimate culture recognized by the state have a number of advantages such as self-reliance, an esteemed social position, a defacto status, easier staffing in the state sector, and protection in the private sector and increase of visibility in the media. This means that class reality ought not be understood only by economic capital. Therefore, in order to understand the social reality of Turkey, it would bebetter to adopt a relational approach treating capital in not onlyeconomic but also in cultural context.
___
- Akbaş, K. (2014), “Sınıf ve Orta sınıf Tartışmaları Arasında Yaldızlı Yakalılar: Avukatlar İşçileşiyor mu?”, Praksis 32. sayı, Dipnot Yayınları, Ankara
- Aktar, A. (2000), “Varlık Vergisi ve ‘Türkleştirme’ Politikaları”, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Althusser, L (2006), “İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları”, İthaki Yayınları, İstanbul
- Balibar, E. (2007), “Sınıf Mücadelesinden Sınıfsız Mücadeleye mi?” Çev: Nazlı Ökten, Irk, Ulus, Sınıfiçinde, Etienne Balibar ve Immanuel Wallerstein, Metis yayınları, İstanbul
- Bourdieu, P. (2015)“Devlet Üzerine”, Çev: Aslı Sümer İletişim yayınları, İstanbul
- Buğra, A. ve Savaşkan, O. (2014), “Türkiye’de Yeni Kapitalizm”, Çev: Bülent Doğan, İletişim Yayınları, İstanbul
- Callinicos, A. (2011), “Toplum Kuramı”, Çev: Yasemin Tezgiden, İletişim Yayınları, İstanbul
- Carnoy, M. (2015), “Devlet ve Siyaset Teorisi”, Çev: Simten Coşar vd., Dipnot Yayınları, Ankara
- Çeğin, G.- Göker, E. (2012), “Tözcülüğün Tasfiyesi İlişkisel Sosyolojide Temel Yaklaşımlar”,Notabene yayınları, Ankara
- Demirer, T. (2013) “Gezi/Kızılay/Gündoğdu (ve diğerleri) İçin 11 Not”,Gezi İsyan Özgürlük içinde, Der: Kemal İnal, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Diani, M. (2012), “Charles Tilly’nin İdentities, Boundaries, and Social Ties Adlı Çalışmasındaki İlişkisel Unsur”,Çev: Ömer Küçük, Tözcülüğün Tasfiyesi içinde Der: Emrah Göker, Güney Çeğin, Notabene yayınları, Ankara
- Durak, Y. (2011),“Emeğin Tevekkülü”, İletişim yayınları, İstanbul Eagleton, T.(2011), “Kültür Yorumları”, Çev: Özge Çelik, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Forgacs, D. (2012), “Gramsci Kitabı”, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara
- Harvey, D. (2002), Sınıfsal Yapı ve Mekânsal Farklılaşma Kuramı, 20. Yüzyıl Kenti içinde (Der. Bülent Duru Aytekin Alkan), İmge Yayınevi, Ankara
- Harvey, D. (2013), Sosyal Adalet ve Şehir, Metis Yayınları, İstanbul
- Hazır, K. I (2014), “Bourdieu Sonrası Eşitsizlik Gündemleri: Kültürel Sınıf Analizi, Beğeni ve Kimlik”, Cogito:76 içinde, Yapı kredi yayınları, İstanbul
- Hill, D. (2013), “Gezi Üzerine Düşünceler ve Uyandırdığı Tepkiler”, Çev: Damla Yeşil, “Gezi, İsyan, Özgürlük” içinde Der: Kemal İnal, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Koraltürk, M. (2011), “Erken Cumhuriyet Döneminde Ekonominin Türkleştirilmesi”, İletişim Yayınları, İstanbul
- Koyuncu, B. (2014), “Benim Milletim”, İletişim yayınları, İstanbul
- Köse, H. A. (2014) “Toplumsal Sınıf Perspektifinden Çapulculara Bakmak”,18 Brumaire’den Taksim Direnişi’ne Gezi’yi Soldan Kavramak İçinde, Kalkedon yayınları, İstanbul
- Lefebvre, H. (2014), Mekânın Üretimi, Sel Yayınları, İstanbul
- Mardin, Ş. (2013a), “Türkiye’de Toplum ve Siyaset”, Der: Mümtaz’er Türköne ve Tuncay Önder, İletişim Yayınları, İstanbul
- Mclaren, P.(2013) “Dönüm Noktasında Türkiye”, Çev: Damla Yeşil, Gezi, İsyan, Özgürlük içinde, Der: Kemal İnal, Ayrıntı yay. İstanbul
- Öğütle S, V.-Çeğin G. (2010), “Toplumsal Sınıfların İlişkisel Gerçekliği”, Tan yayınları, Ankara
- Öğütle, V. S.; Çeğin, G. (2014), “E. O. Wright’ın Mikro Kavramları ile P. Bourdieu’nün Kavramsal Repertuarı Arasındaki Sentezin Empirik Analizde Yaratacağı İmkanlar”, Praksis 32. sayı, Dipnot Yayınları, Ankara
- Öngen, T. (1996), “Prometheus’un Sönmeyen Ateşi”, Alan Yayıncılık, İstanbul.
- Savran, S.(2014), AKP, İslamcılık, Burjuvazinin İç Savaşı,Neoliberalizm, İslamcı Sermayenin Yükselişi ve AKP içinde, Haz. Neşecan Balkan, Erol Balkan, Ahmet Öncü, Yordam Kitap, İstanbul
- Siegel, P. (2013) “Dünya Dinleri ve İktidar”, Çev: Selin Dingiloğlu, Yordam Kitap, İstanbul
- Swartz, D. (2011), “Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi”, Çev: Elçin Gen, iletişim, İstanbul
- Şengül, H. T. (2009), Kentsel Çelişki ve Siyaset, İmge Yayınevi, Ankara
- Therborn, G. (2013), “21. Yüzyılda Sınıf”, Çev: Sinan Yılmaz, Praksis: 32, Dipnot yayınları, Ankara
- Thompson, E.P. (2006), “Avam ve Görenek”, Çev: Uygur Kocabaşoğlu, İletişim Yayınları, İstanbul
- Thompson, E.P. (2012), “İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu”, Çev: Uygur Kocabaşoğlu, İletişim Yayınları, İstanbul
- Tonak, A. (2013) “İsyanın Sınıfları”, Gezi Direnişi Üzerine Düşünceler İçinde Der: Özay Göztepe, Notebene yayınları, İstanbul
- Tuğal, C. (2011), “Pasif Devrim: İslami Muhalefetin Düzenle Bütünleşmesi”,Çev: Ferit Burak Aydar, Koç Üniversitesi yayınları, İstanbul
- Wallerstein, I. (2007), “Halklığın İnşası: ‘Irkçılık, Milliyetçilik, Etniklik” Çev: Nazlı Ökten, Irk, Ulus, Sınıfiçinde Etienne Balibar ve Immanuel Wallerstein, Metis yayınları, İstanbul.
- Weber, M. (2009), “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu”, Ayraç yayınları, Ankara
- Wright, E. O. (2012), “Charles Tilly’nin Meta Teorik Temelleri”Tözcülüğün Tasfiyesi: İlişkisel Sosyolojide Temel Yaklaşımlar içinde, Der: Güney Çeğin,; Emrah Göker, Notabene yayınları, Ankara
- Wright, O. Erik(2014), “Neo-Marksist Sınıf Analizinin Esasları”, Sınıf Analizine Yaklaşımlar içinde, Çev. Vefa Saygın Öğütle, Notebene Yayınları, Ankara
- Boratav, K. (22.06.2013) “Olgunlaşmış Bir Sınıfsal Başkaldırı”,(http://www. sendika.org/2013/06/her-yer-taksim-her-yer-direnis-bu-isci-sinifinintarihsel- ozlemi-olan-sinirsiz-dolaysiz-demokrasi-cagrisidir-korkutboratav/)
- Göle, N. (17.06.2013) “Film Geri Sarılıyor; AKP’nin Dinle İmtihanı” T24, http://t24.com.tr/yazi/film-geri-sariliyor-akpnin-dinle-imtihani/6907
- Göker, E. (29.12. 2012), “Kültür Savaşları: Cümlenin ODTÜ Diye Bir Öznesi Yok”,www.istifhanem.com.tr
- Kurt, Ü. (17.08.2015), “Ermenilerin Mülksüzleştirilmesinin Aracı Olarak Hukuk”repairfuture.net(ErişimTarihi:09.09.2015) (http://repairfuture.net/ index.php/tr/ermeni-soykirimi-tanima-ve-tazminatlar-turkiye-den-bakis/ ermenilerin-mulksuzlestirilmesinin-araci-olarak-hukuk-sistemi)
- www.bianet.org (20 Mart 2018) Metro En Çok Oy Veren İki İlçeye
- ISSN: 1303-9202
- Başlangıç: 2003
- Yayıncı: EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI