KÜLTÜR DERSLERİNE DİRENİŞ: BİR ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİNDE KAFA/KOL EMEĞİ AYRIMINA DAYALI İŞBÖLÜMÜNÜN YENİDEN ÜRETİMİ
Bu makalede, Ankara ili merkezindeki bir endüstri meslek lisesinde (EML) öğrenci veöğretmenlerle yapılan bir araştırmanın bulguları aktarılmaktadır. Örnekolay çalışmasıolarak yapılan araştırmada, kafa/kol emeği ayrımına dayanan işbölümünün yeniden üretimi,öğrenci-öğretmen ilişkileri ile öğrencilerin farklı ders gruplarına yönelik tutumları üzerindençözümlenmiştir. Araştırmada 20 öğrenci, 11 öğretmen ve okul müdürüyle derinlemesinegörüşmeler gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda toplam 95 öğrenciye de soru formu uygulanmıştır.Araştırmada, EML müfredatlarındaki Kültür dersi (KD) ve Meslek dersi (MD) ayrımınınesasen kafa ve kol emeği ayrımına dayalı işbölümü üzerinden oluşturularak eğitim süreçlerindeyeniden üretildiği sonucuna ulaşılmıştır. Gerek MD gerekse KD öğretmenleri, öğrencilerinteorik kültür derslerine (KD) yönelik ilgisizliklerini doğal karşılarken, teorik derslerin,geleceğin işçileri olarak gördükleri öğrencileri için gereksiz olduğunu düşünmektedirler. KDöğretmenleri ise derslerinin içeriğini seyrelterek öğrencilere aktarabilmektedirler. Benzerbiçimde öğrenciler de emek süreçlerinde kendilerine bir yarar sağlamayacağı gerekçesiyle buderslere ve öğretmenlerine karşı direniş sergilemektedirler. Öğrencilerin bu direnişi, sınıfsalolduğu kadar öğrencilerin kültürel habituslarıyla da ilişkilidir.
Resistance to the Cultural Lessons: Reproduction of Social Division of Labor Based on the Mental/Physical Labor Division in an Industrial High School
This study is based on a case study in an Industrial High School (IHS) in the center of Ankara.Study focuses on the student-teacher interactions and students viewpoints about practical andtheoretical lessons in terms of reproduction of mental/physical labor and theoretical knowledge/ practical knowledge division in the context of reproduction of social division of labor. In the case study, 20 students, 11 teachers and a school administrator were interviewed. Also, aquestionnaire were applied to 95 students. It was concluded that the division between culturelessons (CL) including theoretical knowledge and vocational lessons (VL) including practicalintense knowledge in the IHS curriculum was constructed through the social division betweenmental/physical labor and was reproduced in the educational process. VL and CL teachers thinkthat it is normal that students are not interested in theoretical knowledge and lessons (CL). Atthe same time, CL teachers attenuated their lessons contents during their teaching processes.Similarly, students resist the theoretical knowledge and theoretical CL. Because students thinkthat neither theoretical knowledge nor CL teachers are relevant to the labor processes and won thelp them in these processes. Students resistances are related to the students cultural habitusas well as students social class backgrounds.
___
- Akkaya, E.(2005),Endüstri Meslek Liselerine Öğrenci Yönelimi ve Eğitim Sürecine İlişkin Öğrenci Görüşleri(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara). Althusser,L.(2006), Yeniden Üretim Üzerine(İstanbul: İthaki Yayınları)(Çev.A.I.Ergüden,A.Tümertekin). Balanuye,Ç.(2001),Basil Bernsteinın Eğitimle Hesaplaşması Virgül 44: 55-57. Benavot,A.(1983),The Rise and Decline of Vocational Education Sociology of Education 56(2): 63-76.
- Buchmann, C./ Park, H. (2009), Stratification and The Formation of Expectations in Highly Differentiated Educational Systems, Research in Social Stratification And Mobility (Cilt:27) 245-267. Çelik,İ.(2007),Mesleki Teknik Ortaöğretim Kurumlarının Tercih Nedenleri ve Yüksek Öğrenime Hazırlama Açısından Eğitici ve Öğrenci Görüşleri (İstanbul İli Kartal İlçesi Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). Gamoran, A./ Mare, D. Robert (1989), Secondary School Tracking and Educational Inequality: Compensation, Reinforcement, or Neutrality?, The American Journal of Sociology (Cilt.94, Sayı.5)1146-1183. Goodson, I.F. (1992), “On Curriculum Form: Notes Toward a Theory of Curriculum” Sociology of Education 65(1): 66-75.
- Hickox, M.S.H. (1982), “The Marxist Sociology of Education:A Critique” The British Journal of Sociology, 33(4): 563-578.
- Hout, M./ Garnier, Maurice A. (1979), “Curriculum Placement and Educational Stratification In France”, Sociology Of Education (Cilt: 52) 146-156.
- Joshua, J. (1997), “Pathways and Curricula: Its Distribution of Power” AARE Annual Conference http://www.aare.edu.au/97pap/joshj089. htm (Erişim tarihi: 25.06.2009).
- Karaarslan, S. (2008), Sosyal Tabakalarda Eğitim Anlayışları. Kırıkkale Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale).
- Kerckhoff, A. C. (2001), “Education and Social Stratification Processes in Comparative Perspective” Sociology of Education 74: 3-18.
- Köse, R. (2001), “Basil Bernstein: Kültürel Üretim ve Kültürel Yeniden Üretim Sürecinde Eğitim, Dil ve Dil Biçimsel Farklılıklar Üzerine” ODTÜ Gelişme Dergisi 28(3-4): 361-382
- Lakes, R. (1993), “If Vocational Education Became Critical Work Education” Philosophy Of Education http://www.ed.uiuc.edu/eps/ PESYearbook/93_docs/LAKES.HTM (Erişim tarihi:10.4.2009).
- Meda, D. (2004), Emek: Kaybolma Yolunda Bir Değer mi?. (İstanbul: İletişim Yayınları, 1.Baskı) (Çev. I. Ergüden).
- Oakes, J. (1982), “Classroom Social Relationships: Exploring the Bowles and Gintis Hypothes” Sociology of Education 55(4): 197- 212.
- Sanderson, M. (1993), “Vocational and Liberal Education: A Historians’s View” European Journal Of Education, 28(2): 189- 196.
- Tanguy, L. (1985), “Academic Studies and Technical Education: New Dimensions of an Old Struggle in the Division of Knowledge” Sociology of Education 58(1): 20-33.
- Tezcan, M. (1993), Eğitim Sosyolojisinde Çağdaş Kuramlar ve Türkiye (Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi).
- Tokalı, T. (2007), Endüstri Meslek Lisesi Modüler Eğitim Sistemi ile Eğitim Gören İkinci Sınıf Öğrencilerinin Mesleki Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (İstanbul İli Anadolu Yakası Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul).
- Van Houtte, M. (2005), “Global Self-Esteem in Technical/Vocational Versus General Secondary School Tracks: A Matter of Gender?” Sex Roles, 53 (9/10): 753-761.
- Yıldırım, A./ Şimşek, H. (2003), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı).
- Wheelahan, L. (2007), “Beyond The Contextiual: The Importance Of Theoretical Knowledge in Vocational Qualifıcations & The Implications For Work” http://www98.griffith.edu.au/dspace/ bitstream/ 10072/18718/1/46652_1.pdf (Erişim tarihi: 10.04.2009).
- Willis, P. (1977), Learning To Be Labor: How Working Class Kids Get Working Class Jobs (New York: Columbia University Press).
- ISSN: 1303-9202
- Başlangıç: 2003
- Yayıncı: EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI
Sayıdaki Diğer Makaleler
BİLİMİN DEVLET İÇİN ÖNEMİ:BİLİM-DEVLET İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ÇÖZÜMLEME
Evren HASPOLAT, Deniz YILDIRIM
MEKSİKA'DA POLİTİK MEŞRUİYET KRİZİ BAĞLAMINDA ÖZYÖNETIMSEL MÜCADELENİN GÜCÜ VE SINIRLARI
ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER VE TÜRKİYE'DEKİ GDO DÜZENLEMELERİ IŞIĞINDA BİYOGÜVENLİK KURULU KARARLARI