KAPİTALİST KENT OLGUSU VE KENTSEL SİYASET ÜZERİNE YAKLAŞIMLAR
Bu çalışmada ilk olarak kapitalist kent olgusunun ve burjuva sınıfının nasıl ortaya çıktığına çok kısa bir biçimde değinilmiş ve günümüzde anlaşıldığı haliyle kentin ne olduğu tanımlanmaya çalışılmıştır. Kent toplumunun ve kentin kendine özgü özellikleri kısaca açıklanmıştır. Daha sonra ise, 20. Yüzyıl'ın en önemli olgularından biri olan kentin, Chicago Okulu tarafından ele alınış biçimi ve kent yaşamı araştırmalarına Chicago Okulu'nun yaklaşımı üzerinde durulmuştur. Chicago Okulu'nun kent araştırmalarında kapitalizmi bir olgu veya sebep olarak ele almayışına değinilmiştir. Ardından Marksizmin kent mekânına olan ilgisi ele alınmıştır. Özellikle 19. Yüzyıl'la birlikte, kentsel mekânın yeniden yaratılmasının ardından ortaya çıkan sanayi kenti ve kentsel sorunlar, Marksizmin kent mekânı ile olan tarihsel ilişkisi bağlamında ve özellikle üç önemli düşünürün yaklaşımları çerçevesinde incelenmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede, Henri Lefebvre, Manuel Castells ve David Harvey'in kente ilişkin çözümlemeleri üzerinde durulmuş ve günümüzde, kentsel siyasetin eksenini belirleyen kapitalizme karşı neler yapılabileceğine ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Approaches on The Capitalist City and Urban Politics
This article, starts with discussing the phenomena of capitalist city and bourgeois class by defining the city as it is understood today. It explains the distinctive characteristics of urban society and the city briefly. Then, the article focuses on the way the Chicago School examines the issue of the city, one of the most important phenomena of twentieth century, by pointing to the lack of attention to capitalism in the study of urban politics by Chicago School. The article, then, analyzes the Marxist perspective on the urban space. The industrial city and urban problems which emerged as a result of the reconstruction of the urban space, especially in the nineteenth century are investigated within the context of Marxism's historical relation with urban space, and within the framework of the approaches developed by three important scholars. Particularly, Henri Lefebvre, Manuel Castells and David Harvey's analysis concerning the city are examined and possible policies against capitalism, which determines the axis of urban politics, are evaluated.
___
- Aslanoğlu, R. (1998), Kent, Kimlik ve Küreselleşme, Bursa, Asa Yayınları. Bal, H. (1999), Kent Sosyolojisi, Ankara, Turhan Kitabevi.
- Boratav, K. (1991), Türkiye'de Sosyal Sınıflar ve Bölüşüm, İstanbul, Gerçek Yayınevi.
- Bumin, K. (1990), Demokrasi Arayışında Kent, İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
- Castells, M. (1997), Kent, Sınıf, İktidar, (Çev: Asuman Erendil), Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları.
- Doğan, Ali E. (2000), "Kolektif Tüketim ve Kentsel Siyasetteki Önemi", Bilim ve Siyaset, Sayı 2.
- Duru, B. ve Alkan, A. (2002), "20. Yüzyılda Kent ve Kentsel Düşünce", Bülent Duru ve Ayten Alkan (Der. ve Çev.) 20. Yüzyıl Kenti, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları, s. 7-25.
- Engels, F. (1997), İngiltere'de Emekçi Sınıfın Durumu, İstanbul, Sol Yayınları.
- Eraydın, A. (1988), "Sermaye Birikim Sürecinde Kentler", Defter, Sayı 5.
- Giddens, A. (1994), Modernliğin Sonuçları, (Çev: Ersin Kuşdilli), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
- Gottdiener, M. (2001), "Mekân Kuramı Üzerine Tartışma: Kentsel Praksise Doğru", Praksis, Sayı 2, s.248-269.
- Hacısalihoğlu, Y. (2000), Küreselleşmenin Mekânsal Etkileri ve İstanbul, İstanbul, Akademik Düzey Yayınları.
- Harvey, D. (2001), "Sınıf İlişkileri, Sosyal Adalet ve Farklılık Politikası", Praksis, Sayı 2, s. 173-203.
- Harvey, D. (2003), Sosyal Adalet ve Şehir, (Çev: Mehmet Moralı), İstanbul, Metis Yayınları.
- Harvey, D. (2006), Postmodernliğin Durumu, (Çev: Sungur Savran), İstanbul, Metis Yayınları.
- Kartal, K. (1992), Ekonomik ve Sosyal Yönleriyle Türkiye'de Kentlileşme, Ankara, Adım Yayınları.
- Kaygalak, S. (2001), "Yeni Kentsel Yoksulluk, Göç ve Yoksulluğun Mekânsal Yoğunlaşması: Mersin/Demirtaş Mahallesi Örneği", Praksis, Sayı 2, s. 124-172.
- Keleş, R. (1993), Kent ve Siyaset Üzerine Yazılar, İstanbul, IULA-EMME.
- Keleş, R. (1997), Kentleşme Politikası, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları.
- Kıray, Mübeccel B. (1982), "Toplumsal Değişme ve Kentleşme", Kentsel Bütünleşme, Ankara, Türkiye Gelişme Araştırmaları Vakfı Yayınları. s. 57- 66.
- Kıray, Mübeccel B. (1998), Kentleşme Yazıları, Ankara, Bağlam Yayınları.
- Koç, T. (2010), Yönetişim Sarmalında Bir Kent: Adana. Yerel Demokrasi ve Katılım Söylemiyle İktidarın Kullanımı, Ankara, Yargı Yayınları.
- Lefebvre, H. (1996), Writings on Cities, Massachusetts, Blackwell Publishers.
- Lefebvre, H. (2007), Modern Dünyada Gündelik Hayat, (Çev: Işın Gürbüz), İstanbul, Metis Yayınları.
- Önür, N. (1991), Kentlileşme Sürecinde Bireylerin Kitle İletişim Araçlarına Yönelimine Aile Yapısının Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sezal, İ. (1992), Şehirleşme, İstanbul, Alternatif Üniversite.
- Sjoberg, G. (2002) , "Sanayi Öncesi Kenti", Bülent Duru ve Ayten Alkan (Der. ve Çev.) 20. Yüzyıl Kenti, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları, s. 37-54.
- Smith, M. Peter (1988), City, State and Market, The Political Economy of Urban Society, Massachusetts, Basil Blackwell.
- Şengül, H. Tarık (2001), "Sınıf Mücadelesi ve Kent Mekânı", Praksis, Sayı 2, s. 9-31.
- Tanilli, S. (1999), Uygarlık Tarihi, İstanbul, Adam Yayınları.
- Wirth, L. (2002), "Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme" Bülent Duru ve Ayten Alkan (Der. ve Çev.) 20. Yüzyıl Kenti, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları, s. 77-106.
- Yörükan, A. (1968), Şehir Sosyolojisinin Teorik Temelleri, Ankara, İmar ve İskân Bakanlığı Yayınları.