Cemile Bahtiyar KARADENİZ, Saffet SARI

5212

Coğrafya öğretimi öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi

Coğrafya öğretimini gerçekleştiren öğretmenlerin sahip olduğu öz yeterlik, öğretim sürecinin her aşamasında önemli derecede etkilidir. Bu nedenle coğrafya öğretimini gerçekleştiren öğretmenlerin “coğrafya öğretimi öz-yeterlilik düzeylerini” belirlemek amacıyla bir ölçme aracına ihtiyaç duyulmuştur. Bu çalışmada coğrafya öğretimi öz-yeterlik ölçeğinin gelişim aşamaları detayları ile sunulmuştur. Ordu ilinde görev yapan sosyal bilgiler ve coğrafya öğretmenlerinden oluşan toplam 164 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Öğretmenlerin coğrafya öğretimi öz yeterliklerini tespit etmeye yönelik hazırlanan ölçme aracının geliştirilmesinde; madde oluşturma, içerik geçerliği (uzman görüşüne başvurma), ön deneme, son olarak da geçerlik ve güvenirlik hesaplama aşamaları izlenmiştir. Elde edilen verilerin istatistiksel hesaplamaları SPSS Paket programı ile analiz edilmiştir. Gerekli geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılarak coğrafi bilgiyi kullanma (uygulama) yeterliği, öğretim sürecini yönlendirme yeterliği, etkili öğretim yeterliği ve coğrafi becerilerde yeterlik olmak üzere dört alt boyuttan oluşan ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenilirlik katsayısı α = 0.92 bulunmuş, 45 maddelik beşli Likert tipi ölçek kullanıma hazır hale getirilmiştir.

Developing a scale of self-efficacy belief of geography teaching

Self-efficacy owned by teachers carrying out geography teaching is significant at every phase of teaching process. For that reason, for the aim if the geography teaching self-efficacy scale are presented in details. Totally 164 teachers of social science and geography that are working in Ordu province are prepared evaluation tool in determining the geography teaching self-efficacy of teachers; item creation, content validity (taking the suggestions of authorities)pretrial and finally validity and reliability evaluation stages are followed. Statistical calculations of the obtained data are analyzed with SPSS Packet program. By doing the studies of required validity and reliability a scale containing four sub dimensions of using (application) proficiency of geography knowledge, orientation proficiency of teaching process, effective teaching proficiency and proficiency in geographical skills is obtained Cronbach Alpha reliability coefficient is obtained as α = 0.92, A 5-point Likert type scale with 45 items is prepared ready to use.
PDF

___

  • Akengin, H.Şahini,C.T. vd. (2010) Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bazı genel coğrafya konuları ve bunların öğretimi ile ilgili öz-yeterlik algıları, Marmara Coğrafya Dergisi, sa:21, S.78-97
  • Ashton, P. T., & Webb, R. B. (1986), Teachers’ sense of efficacy, classroom behavior, and student achievement. In P. T. Ashton & R.
  • Balcı, A. (2005) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeleri. (5. baskı). Ankara: Pegem-A Yayınevi
  • Bandura, A. (1986) Social foundation of thought and action: A social cognitive theory, Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice Hall
  • Bandura, A.(1995) Self-efficacy in changing societies (Ed.), NewYork: Cambridge University Press, xv,334. ISBN: 0-521-47467-1,(hardcover)
  • Bryman, A. & Cramer, D. (1999). Quantitative Data Analysis with SPSS Release 8 for Windows, London and New York, Taylor & Francis e-Library, Routledge.
  • Büyüköztürk, Ş (2002) Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, (32)(470-483).
  • Büyüköztürk, Ş. (2004) Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 4. Baskı, Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş (2005) Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2) (133-148).
  • Coşkun, O.(2007) Erzurun’daki sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya alanına yönelik öz-yeterlik seviyeleri üzerine bir inceleme, Atatürk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,sa:15
  • Demirtaş, H.,Güneş, H.(2002) Eğitim yönetimi ve denetimi sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık
  • Erkuş, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
  • Kurbanoğlu, S.S.(2004) Öz-Yeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi, bilgi dünyası, 5(2):137-152 137,477–496.
  • Gencer, A.S.,Çakıroğlu, J.(2007) Turkish preservice science teachers’ efficacy beliefs regarding science teaching and their beliefs about classroom management, Teaching and Teacher Education, 23(5), 664-675.
  • Gibson, S., Dembo, M.H. (1984). Teacher Efficacy: A construct validation. Journal of Education Psychology, 76, 592-582
  • Goddard, R., Hoy, W. K., & Hoy A.W. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure, and impact on student achievement. American Educational Research Journal, 37(2), 479-507.
  • Henson, R. K. (2001a). Teacher self-efficacy: Substantive implications and measurement dilemmas. Paper presented at the Annual Meeting of the Educational Research Exchange, College Station, TX.
  • Henson, R. K. (2001b). Relationships between preservice teachers’ selfefficacy, task analysis, and classroom management beliefs. Paper presented at the Annual Meeting of the Southwest Educational Research Association, New Orleans, LA.
  • Karadeniz, C. (2005), Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya alanına ilişkin öz yeterlik inancı ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması, OMÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 20,63-69, Samsun
  • Karadeniz, C. Özdemir, N.(2006) Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya konularına ilişkin öz yeterlik inançları (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği), OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 22: 23–30, Samsun
  • Karasar, N.(2002)Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
  • Köse, İ.A.(2007) Öğretmen öz-yeterlik algısı ölçeğinin farklı farklı gruplarda yapı geçerliğinin sınanması, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ölçme ve Değerlendirme Programı, Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara
  • Midgley,C.,Feldlaufer, H.,Eccles,J.S.(1989).Change in teacher efficacy and student self-and-task related belief in mathematics during the transition to junior high school, Journal of Educational Psychology, 81, 247-258.
  • Muijs, D.,Reynolds, D.(2002) Teachers’ beliefs and behaviours: What really matters? Journal of Classroom Interaction, 37(2), 3-15.
  • Öztürk, M. (2007) Coğrafya: gelişimi, içeriği, eğitimi, Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi, Editörler; Servet Karabağ, Salih Şahin, Gazi Kitabevi, 53-75, Ankara
  • Öztürk, Ç. (2008) Coğrafya öğretiminde gezi-gözlem tekniğini kullanabilme öz-yeterlik inanç ölçeğinin geliştirilmesi, OMÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, Sa:25, ss.13-23
  • Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. 9. Review of Educational Research, 66(4), 543-578.
  • Plourde, L. A. (2002). The influence of student teaching on preservice elementary teachers’ science self-efficacy and outcome expectancy beliefs. Journal of Instructional Psychology, 29, 245-253.
  • Tavşancıl, E. (2002) Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayınları
  • Tschannen-Moran, M.,Woolfolk Hoy, A. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202 - 248.
  • Tschannen-Moran, M.,Woolfolk, H. A. (2001). Teacher efficacy: Capturing and elusive construct, Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
  • Tuckman,B.W.,Sexton,T.L.(1990)The relationship between self-belief sand self-regulated performance, Journal of Social Behavior and Personality, 5, 465–472.
  • Tyler, L. E. (1971) Test and Measurement, Second Edition Prentice- Hall. Saklofske, D.H.,Michayluk, C.O.,Randhawa, B.S.(1998) Teacher efficacy and teaching behaviors, Psychological Social Behavior and Personality, 5, 465-472.
  • Shaughnessy, M.F.(2004) An interview with Anita Woolfolk: The educational psycology of teacher efficacy, Educational Psychology Rewiew, vol.16,No.2, June
  • Shidler, L. (2009). The impact of time spent coaching for teacher efficacy on student achievement. Early Childhood Education Journal, 36(5), 453-460.
  • Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2007) Dimensions of teacher self-efficacy and relations with strain factors, perceived collective teacher efficacy, and teacher burnout, Journal of Educational Psychology, 99, 611-625.
  • Şahin, A. E. (2006). Meslek ve öğretmenlik. (Ed. V. Sönmez). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık
  • Şeker, H., Gençdoğan, B. (2006) Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Şeker, H., Deniz, S., Görgen ,İ. (2004). Öğretmen yeterlikleri ölçeği. Milli Eğitim Dergisi, 164, 105-118.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Şişman, M. (2006). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Şişman, M. (2006). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Ware, H., Kitsantas, A. (2007) Teacher and collective efficacy beliefs as predictors of professional commitment. The Journal of Educational Research, 100(5),303-310.
  • Yurdagül, H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 28-30 Eylül, Denizli
Eğitim Bilim Toplum-Cover
  • ISSN: 1303-9202
  • Başlangıç: 2003
  • Yayıncı: EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ab eğitim politikalarını kim yönetiyor?

Fatma Müge ALGAN

Eğitimde nitelik: Eğitim ekonomisi kuramlarının eğitimin niteliğine ilişkin kurgusunun eleştirel analizi

Hasan Hüseyin AKSOY, KAYAHAN Aygülen KARAKUL, A. Özden ARAS, Dilek ÇANKAYA

Education from the aspect of human’s social nature and sustainability of society

Mehmet Taki YILMAZ, Selman ALMIŞ

Coğrafya öğretimi öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi

Cemile Bahtiyar KARADENİZ, Saffet SARI

İslami bir “altın çağ”a ne dersiniz? Yavuz Çobanoğlu, “Altın Nesil”in Peşinde Fethullah Gülen’de Toplum, Devlet, Ahlak, Otorite İletişim Yayınları, 1.Baskı, Şubat 2012, İstanbul, 464 ss.

Selim KARYELİOĞLU