Türkiye’nin pamuk ve pamuklu dokumada uluslararası rekabet gücü: sabit pazar payı ve açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük analizi

Amaç: Bu çalışmada Türkiye’nin dünya pazarındaki rekabet gücünün pamuk ve pamuklu dokuma itibariyle belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Çalışmanın ana materyali; UN COMTRADE’den sağlanan pamuk ve pamuklu dokuma ile ilgili dış ticaret verileridir. Veriler kullanılarak Türkiye ve rakip ülkeler için Nispi İhracat Avantajı (RXA), Nispi İthalat Avantajı (RMA), Nispi Ticaret Avantajı (RTA), Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (RCA), İhracatta Uzmanlaşma (ESI) endeksi hesaplanmıştır. Dünya pazarında meydana gelen değişim ve bu değişimin ardında yatan nedenler ise sabit pazar payı analizi ile açıklanmıştır. Araştırma Bulguları: Türkiye’nin kütlü pamukta rakipleri karşısında bir üstünlüğü söz konusu değildir. Türkiye ele alınan dönemde kardelenmiş pamukta daha avantajlı konuma gelmiştir. RTA endeksi açısından ise ele alınan dönemde sınırlı bir avantaja sahiptir. Pamuklu dokuma açısından sonuçlar incelendiğinde diğer ürünlerden farklı bir durumda olmadığı, rekabet gücünün az olduğu bulunmuştur. Sonuç: Elde edilen sonuçlar incelendiğinde pamukta Türkiye’nin yurtiçi talebini karşılayamadığı için talebin %50’sinden fazlasını ithalat yoluyla karşıladığı bulunmuştur. Türkiye’nin kardelenmemiş pamukta (5201) rekabet gücü yok iken, kardelenmiş pamukta (5203) zayıf derecede üstünlüğü söz konusudur. Pamuklu dokuma açısından da Türkiye’nin zayıf derecede üstünlüğü söz konusudur.

Anahtar Kelimeler:

ihracat, karşılaştımalı üstünlük, pazar payı, uluslararası rekabet, Vollrath endeksleri

International competitiveness of the Turkish cotton and cotton weaving products: a constant market share and revealed comparative advantage analysis

Objective: The objective of this study was to determine Turkey's competitiveness in the world market for cotton and cotton products. Material and Methods: The main material of the study was the data on cotton foreign trade provided from UN COMTRADE. Using the data, relative export advantage (RXA), relative import advantage (RMA), relative trade advantage (RMA), revealed comparative advantages (RCA) with export specialization index (ESI) were calculated for Turkey and competing countries. Constant Market Share Analysis (CMS) was used to explain the change in the world market and the reasons behind this change. Results: In raw cotton Turkey has disadvantages over its competitors. Turkey has become more advantageous in the considered period for carded/combed cotton. In terms of the RTA index, Turkey has a limited advantage. When the results are examined in terms of cotton weaving, it was found that it is not different from other products and has less competitiveness. Conclusion: It was found that 50% of the cotton demand was met through imports, as it could not meet Turkey's domestic demand. While Turkey has no competitiveness in cotton not carded/combed (5201), it has a weak superiority in carded/combed cotton (5203). Turkey also has weak superiority in cotton weaving products.

Keywords:

export, comparative advantage, market share, international competitiveness, Vollrath indexes,

PDF

___

Abay, C., B. Türkekul, B. Miran & C. Günden, 2006. “Dünya zeytinyağı piyasasında rekabet analizi: Türkiye ve AB karşılaştırması, 597-602”. Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi (13-15 Eylül 2006, Antalya) Bildirleri, s.1206.
Adıgüzel, M., 2011. Uluslararası Rekabet Gücü: Belirleyici Faktörler ve Ölçülmesi, Türkiye Bağlamında Bir Değerlendirme. Nobel Kitabevi, İstanbul, 276s.
Akgüngör, S., F. Barbaros & N. Kumral, 2001. Türkiye’de Meyve ve Sebze İşleme Sanayinin Avrupa Birliği Piyasasında Sürdürülebilir Rekabet Gücü Açısından Değerlendirilmesi. Proje Raporu 2001-3, Tarım Ekonomisi Araştırma Enstitüsü, Ankara.
Atış, A., F. Saygılı & A.A. Kaya, 2013. The determinants of turkey's export performance: constant market share analysis. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4: 41-66.
Balassa, B., 1965. Trade liberalization and revealed comparative advantage. Manchester School, 33(2): 99–123.
Beyene, H.G., 2014. Trade integration and revealed comparative advantages of Sub-Saharan Africa and South Asian merchandize export. Foreign Trade Review, 49(2): 163–176.
Bonanno, G., 2015. A note: constant market share analysis, International Journal of Economics & Management Sciences, 4 (10): 302. doi:10.4172/21626359.1000302.
CEC, 2006. Economic reforms and competitiveness: key measures from the European competitiveness report 2006. Communication from the Commission, COM(2006) 697 final.
Çukur, F., N. Demirbaş & E. Gölge, 2017. International competitiveness of the Turkish olive oil sector, Selcuk Journal Agriculture and Food Sciences, 31(3): 162-168.
Dinççağ, A., 2010. AB pazarındaki ihracat kayıpları, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırması Vakfı, Temmuz, 1-10 (www.tepav.org.tr) (Erişim Tarihi: Haziran 2019).
Fagerberg, J., G. Sollie, 1987. The method of constant-market-shares analysis reconsidered. Applied Economics, 19: 1571-1583.
FAO, 2019. FAOSTAT Statistical Database, http://www.fao.org/faostat/en/#home, Erişim tarihi: 10 Şubat 2019.
Fertö, I. L. J. Hubbard, 2003. Revealed comparative advantage and competitiveness in hungarian agri-food sectors. The World Economy, 26(2): 247-259.
Hinloopen, J., C. V. Marrewyjk, 2004. Dynamics of chinese comparative advantage. Tinbergen Institute, Discussion Paper No: TI 2004-034/2, Rotterdam.
Kılıç, A., 2013. Türkiye’de Pamuğun Uluslararası Rekabet Analizi ve Rekabet Koşullarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Adana, 233 s.
Kırankabeş, M. C., 2009. Küresel rekabet gücü analiz yöntemi ve küresel krizleri algılama yeteneği: 2008–2009 dünya ekonomik forumu küresel rekabet raporu doğrultusunda türkiye’nin değerlendirmesi. Mevzuat Dergisi, 143, http://www.mevzuatdergisi.com/2009/11a/02.htm, (Erişim tarihi: Şubat 2019).
Kotan, Z., S. Sayan, 2001. A Comparative Investigation of the Price Competitiveness of Turkish and Southeast Asian Exports in the European Market in the 1990’s. The Central Bank of the Republic of Turkey Research Department Discussion Paper No:2001/2, Ankara.
Ma, J., J. Xao, 2010. RCA analysis on norwegian salmon exports to china. Asain Social Science, 6(8): 100-103.
Ongsritrakul, S., L. Hubbard, 1996. The export market for Thai frozen shrimps in the European Union. British Food Journal, 98(8): 24–28.
Özden, C., 2015. Dünya ve Türkiye Baklagil Piyasaları ve İhracat Rekabeti Açısından Türkiye’nin Konumu. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Ankara.
Porter, M.E., 1990. New global strategies for competitive advantage, Planning Review, May/June : 4-14.
Saraçoğlu, B., N. Köse, 2000. Bazı Gıda Sanayilerinin Uluslararası Rekabet Gücü: Makarna. Bisküvi ve Un Sanayi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. Ankara.
Şahinli, M.A., 2011. Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler endeksi: Türkiye pamuk endüstrisi üzerine bir uygulama, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 21: 227- 240.
T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, 2018. 2017 Yılı Pamuk Raporu, 43s.
Tabata, S., 2006. Observations on changes in russia’s comperative advantage, 1994-2005. Eurasian Geography and Economics, 47(6): 747-759.
Tosun, D. & N. Demirbaş, 2008. Türkiye turunçgil sektörünün uluslararası rekabet gücünün analizi (s.225-231), Bahçe Ürünlerinde IV. Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu (8-11 Kasım 2008), Antalya.
Tyszynski, H., 1951. World trade in manufactured commodities, 1899‐1950. The Manchester School, 19(3): 272-304.
UN-COMTRADE, 2019. United Nations Commodity Trade Statistics Database (COMTRADE). http://comtrade.un.org/db/ (Erişim Tarihi: Haziran 2019).
Veeramani, C., 2002. Intra-Industry trade of India: trends and country-specific factors. Weltwirtschaftliches Archiv, 138(3): 509-533.
Vollrath, T.L., 1991. A theoretical evaluation of alternative trade ıntensity measures of revealed comperative advantage. Weltwirtschaftliches Archiv, 127( 2): 265-280.