Adalet KOCA KUTLU, Alev DIRAMALI, Cüneyt TEMİZ, Ece ONUR, Mine MİSKİOĞLU

YATAĞA BAĞIMLI HASTALARDA EGZERSİZİN KAN DEĞERLERİ VE YAŞAM BULGULARI ÜZERİNE ETKİSİ

Amaç: Araştırma, yatağa bağımlı hastalarda ameliyat sonrası uygulanan egzersizin kan değerleri ve yaşam bulgularına etkisini değerlendirmek amacıyla deneysel olarak planlanmıştır. Gereç Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nöroşirurji Yoğun Bakım Ünitesi’ndeki yatağa bağımlı hastalardan sınırlamalara uygun alınan 25 Nöroşirurji hastası oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, “Hasta Tanıtım Formu” ve “Hasta İzlem Formu” kullanılmıştır. Hastaların bağımlılık düzeyleri, “Hasta Sınıflandırma Kriterleri” doğrultusunda belirlenmiştir. Araştırma verileri, her hasta için haftanın 5 günü toplanmıştır. Hastalardan ROM egzersizleri yaptırmadan önce venöz kan alınmıştır. Daha sonra hastalara haftanın beş günü, günde iki defa ROM egzersizleri araştırmacı tarafından yaptırılmıştır. İkinci egzersizden sonra kan alma işlemi tekrarlanmıştır. Ayrıca her egzersizden önce ve sonra hastanın kan basıncı, nabız, solunum ve pulse oksimetre ile ölçülen oksijen satürasyon değerleri kaydedilmiştir. Her hastaya toplam 10 kez egzersiz yaptırılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi için kullanılan tüm analizler, SPSS 11.00 programında yapılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan hastaların her gün için egzersiz öncesi ve sonrası ortalamaları arasında nabız, oksijen satürasyonu, MCV ve Glikoz değerlerinde azalma gözlemlenirken, K ve Mg ortalamalarında artma olmuştur.Lenfosit % , bazofil % , monosit % , MCV, MCH, MCHC, PDW, MPV, glikoz, potasyum ve klor ortalamaları arasında da egzersiz öncesi ve sonrası çeşitli düzeylerde istatistiki olarak anlamlı farklar saptanmıştır p

Anahtar Kelimeler:

Egzersiz, ROM egzersizleri, kan değerleri, yatağa bağımlı hasta, hemşirelik

THE EFFECT OF EXERCISE ON BLOOD PARAMETERS AND VITAL SIGNS IN BEDRIDDEN PATIENTS

Objective: This research was planned as experimental to determine the effect of exercise on the blood parameters and vital signs in bedridden patients. Methods: The study sample was selected as the restrictions 25 bedridden patients who hospitalized in Neurochirurgia Intensive Care Unit of Ege University Medical School Hospital. For data to collect, “Patient Information Form” and “Patients Observation Form” were used. Levels depend of patients were determined with “Patient Classification Criteria”. Data of the research were collected consecutive five day of the week for per patient. Blood of the patients were taken in period pre exercise. Subsequently, the passive exercise was made to patients five day of week and two times in the day. For every day, blood letting was reiterated in post the exercise. Besides, in period pre and post of every exercise blood pressure, heart rate, breathing and oxygen saturation of patients were recorded. For per patient, the exercises were made ten times. Data was analyzed with SPSS 11.00 for Windows program. Results: Means heart rate, oxygen saturation, MCV and glucose of patients were decreased after exercise. Means of K and Mg were observed rising in post exercise. There was significant difference between lymphocyte % , basophile % , mononucleosis, MCV, MCH, MCHC, PDW, MPV, Glucose, K, Cl, before and after exercise p

Keywords:

Exercise, range of motion, blood parameters, bedridden patient, nursing,

PDF

___

Aalto TJ, Airaksinen O, Harkönen TM ve ark.(2005) Effect of passive stretch on reproducibility of hip range of motion measurements, Arch Phys Med Rehabil, 86:549-57.
Akar S, Beydağı H, Temoçin S ve ark. (1992) Egzersizin bazı kan parametreleri üzerine etkisi, Spor Hekimliği Dergisi, 27:93-99.
Akgül A. (2003) Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri. Ankara, Emek Ofset Ltd. Şti., İkinci Baskı, 98-320.
Algood SD, Cooper RA, Fitzgerald SG ve ark. (2004) Impact of a pushrim-activated power-assisted wheelchair on the metabolic demands, stroke frequency, and range of motion among subjects with tetraplegia, Arch Phys Med Rehabil, 85:1865-1871.
Arslan C, Koz M, Gür E ve ark. (2003) Üniversite öğretim üyelerinin fiziksel aktivite düzeyleri ve sağlık sorunları arasındaki ilişkinin araştırılması, F.Ü.Sağlık Bil. Dergisi, 17(4):249-259.
Büyükyazı G, Karadeniz G, Kutlu N ve ark. (2002) Kronik aerobik egzersizin orta yaşlılarda hematolojik parametreler ve lipid profili üzerine etkisi. 7. Uluslar Arası Spor Bilimleri Kongresi.
Cicioğlu İ, Onay M (2002). Yüksek yoğunluktaki egzersizin güreşçilerde kan gazları ve glikoz kullanımı ile ilgili kan parametreleri üzerine etkisi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3):26-29.
Coşkun Ö, Öter Ş, Korkmaz A ve ark. (2000) Yoğun egzersiz ile iskelet kasında oluşan glikojen azalması, laktik asid birikmesi ve morfolojik değişikliklere, karnitinin etkisi. T Klin Tıp Bilimleri, 20:325-333.
Çolakoğlu M, Büyükazı G, Çabuk M ve ark. (2005) Tek sete karşın çok setle yapılan sekiz haftalık direnç antremanlarının genç erkeklerin eritrosit ve retikülosit parametreleri üzerine etkisi, Performans Dergisi, sayı 1:1.
DeWit SC (1999) Essentials of Medical-Surgical Nursing, Fourth Edition, W.B. Saunders Company, Philadelphia, 255-274.
Eng JJ, Kim CM, Macintyre DL (2002) Reliability of lower extremity strength measures in persons with chronic stroke. Arch Phys Med Rehabil, 83:322-328.
Ercan M, Bayıroğlu F, Kale R (1996) “Uzun süreli dayanıklılık koşusu” kategorisinde gerçekleştirilen bir egzersizin bazı kan parametrelerine etkisi, Spor Hekimliği Dergisi,31(2):73- 80.
Erdil F, Elbaş NÖ (2008) Cerrahi hastalıkları hemşireliği, Aydoğdu Ofset Matbaacılık, Genişletilmiş V. Baskı, Ankara, 137-227.
Ersöz E, Köksoy A, Zengeroğlu MA ve ark. (1995) Akut-kronik egzersiz ve immunglobulinler, Spor Bilimleri Dergisi, (6)4:18-26.
Ersöz G, Zergeroğlu AM, Yavuzer S (1997) Platelet function during physical exercise and recovery in men, Journal of Ankara Medical School, 19(2): 61-64.
Gür H (2000,Ocak) . Egzersiz fizyolojisi, http://www20.uludag.edu.tr/~sportmed/hakan_ders.htm.
Hemmings JB (2001) Physiological, psychological and performance effects of massage therapy in sport: a review of the literature, Physical Therapy in Sport 2,165-170.
Özmerdivenli R, Karacabey K, İlhan N (2003) Farklı egzersiz uygulamalarının glikoz ve lipid metabolizması üzerine etkileri, Sendrom IV Spor ve Tıp Dergisi, sayı 5.
Perez MA, Raynaud E, Mercier J (2001) Insulin resistance and associated metabolic abnormalities in muscle: effects of exercise, Obesity Reviews 2, 47-59.
Roberts JM, Wilson K (1999) Effect of stretching duration on active and passive range of motion in the lower extremity, Br J Sports Med,33(4):259-263.
Sağlam G (1998) Kısa ve uzun süreli egzersizlerin kan parametreleri üzerine etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Salisbury SK, Choy NL, Nitz J (2003) Shoulder pain, range of motion, and functional motor skills after acute tetraplegia, Arch Phys Med Rehabil,84:1480-1485.
Sedef M (2001) Aerobik egzersizlerin üniversiteli sedanter bayanlardaki yağ oranı, dolaşım sistemi ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Kütahya, Dumlupınar Üniversitesi.
Smeltzer SC, Bare BG (2000) Brunner&Suddarth’s text book of medical-sugical nursing, Lippincott, 9th Edition, Baltimore, 1700-1718.
Taşkın H (2002) Aktif ve pasif (masaj) ısınmanın anaerobik güce etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi.
Tuna N (1997) Klasik masajın etkileri ve etki mekanizmaları, Spor ve Tıp, 1-2:20-22.
Ulusoy MF, Görgülü RS (2001) Hemşirelik Esasları.72 TDFO Ltd.Şti, 5. Baskı, Ankara.
Ünal M, Erdem S, Kayserilioğlu A, Deniz G (2001) Aerobik ve anaerobik akut egzersizlerin immun parametreler üzerindeki etkileri, İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası 64:3, 174-181.
Yalın S (2001) Sedanter Bireylerde Akut ve Kısa Dönem Kronik Egzersizin Lipid Profili ve Hematolojik Parametreler Üzerindeki Etkileri.,Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji A.B.D.Uzmanlık Tezi, Konya.