CERRAHİ KLİNİKLERİNDE YATAN YAŞLI HASTALARDA DÜŞME RİSKİNİN BELİRLENMESİ VE DÜŞMEYİ ÖNLEMEYE YÖNELİK YAPILAN GİRİŞİMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Cerrahi girişim geçiren yaşlı hastalarda, hem yaşlılığa bağlı fiziksel değişikliklerin hem de ameliyat öncesinde yapılan ilaçların, ameliyat anksiyetesine bağlı dikkat eksikliğinin, anestezi nedeniyle duyu algı kapasitesinde yaşanılan problemlerin, düşmeye neden olan faktörlerden olduğu bilinmektedir. Bu araştırma, cerrahi kliniklerde yatan yaşlı hastaların düşme risklerinin belirlenmesi ve düşmeye yönelik alınan önlemlerin değerlendirmesi amacıyla, tanımlayıcı bir çalışma olarak yapıldı. Gereç-Yöntem: Araştırmaya, Şubat- Nisan 2010 tarihleri arasında, Manisa’daki iki kamu hastanesinin tüm cerrahi kliniklerinde bulunan 65 yaş ve üzeri ve araştırmaya katılmayı kabul eden 121 hasta dahil edildi. Veriler, sosyodemogrofik ve düşmeyi etkileyen faktörlerin sorulduğu yaşlı düşme riski değerlendirme formu ve düşme riskini değerlendirmek için Hendrich II Düşme Riski Tanılama Ölçeği ile toplandı. Düşmeye yönelik alınan önlemler ise Hasta Güvenliği Derneğinin Düşmeyi Engelleme Programı kapsamında önerdiği düşmelere yönelik önlemler dikkate alınarak, araştırmacılar tarafından gözlem yoluyla değerlendirildi. Araştırma için Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Bilimsel Etik Kurul onayı, araştırmanın yapıldığı kurumların onayı ve araştırmaya katılan yaşlı hastalara araştırmaya ilişkin bilgi verilerek yazılı onayları alındı. Verilerin, sayı, yüzde, ki kare, t testi, nonparametrik testler Kruskall Wallis, Mann whitney U analizleri yapıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan yaşlı hastaların % 52.1’ i kadın, % 55.4’ü 65-74 yaş aralığında, % 42.1’i genel cerrahi kliniğinde yatan hastalardan oluştu. Araştırmaya katılan yaşlıların Hendrich Düşme Riski Tanılama Ölçeği puan ortalaması 3.76+ 2.44 olduğu ve yaşlıların % 38’inin yüksek düşme riski 5 puan ve üzeri olarak saptandı. Yaşlıların yaşları arttıkça düşme riski puanı artmakta olup istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu p< 0.05 . Erkek hastaların düşme riski 4.24± 2.29 , kadınlara göre 3.33± 2.51 daha yüksek bulundu p< 0.05 . Yaşlı hastalarda düşmeye yönelik en fazla alınan önlemler: yatak ve tekerlekli sandalyelerin kilitlenmesi % 100 ve ıslak zeminin silinmesi % 87.6 , sedye ve yatak korkuluklarının kullanılması % 87.6 olarak bulundu. Düşme riski olan hastaların kimliklendirilmesi için renkli kol bileklikleri kullanımı, hasta nakil talimatı oluşturulması, hasta banyosunda tırabzanların bulunması konusunda ise hiç önlem alınmadığı belirlendi. Sonuç: Araştırmada yaş arttıkça düşme riskinin arttığı ve kliniklerde yaşlı hastalarda düşmeye yönelik alınan önlemlerin yetersiz olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Yaşlı hastalar, düşme riski, önlemler

EVALUATION OF PRACTIES RELATED TO FALLING PREVENTİON AND DETERMİNATION OF FALLİNG RİSK OF ELDERLY PATİENTS WHO ARE TREATED IN SURGICAL CLINICS

Objective: Its known that, elderly patients undergoing surgical intervention, as well as physical changes due to aging, the drugs before surgery, anesthesia because of the problems experienced in the capacity of sensory perception, the capacity problems experienced in the operation that is causing anxiety to fall due to the lack of attention to the possible factors . This research was carried out as a descriptive study that was in surgical clinics, determing the risks of falling and determination of measures designed to fall in elderly patients. Matherial-methods: The Research included 121 elderly patients who were over 65 years old, voluntary to this research and treated in surgical clinics between February and April 2010 in two government hospitals in Manisa City.The data to assess the risk of falls in elderly, fall risk assessment questionnaire and Hendrich II Fall Risk Diagnostic Questionnaire for collecting data. Inpatient safety measures taken for the drops to fall for the proposed measures to be evaluated by taking into account the researchers. Ege University School of Nursing approval of the Ethics Committee for Scientific Research, the research institutions which participated in the research approval and written informed consent on elderly patients were included in the study. Results: In the study elderly patients was composed of. 52.1% women, 55.4% the range of 6574 years, % 42.1 of patients in the general surgery department.Hendrich fall risk score was mean 3.76 + 2:44, and 38% of the elderly surveyed high risk of falling 5 points, and over had. Age increases the risk of falling score is increasing in a statistically significant difference p

Keywords:

Elderly patients, risk of falling, measures,

PDF

___

Anonim (2010), A Housing Safety Checklist for Older People, North Carolina State University,http://www.ces.ncsu. edu/depts /fcs/pdfs/FCS-461 .pdf, erişim tarihi: 02.02.2010.
Arıoğlu S, Cankurtaran M (2004), Yaslı Hastanın Değerlendirilmesi. YG Kutsal. Geriatri, Günes Kitapevi. Ankara, 21-31.
Atay S, Türgay San A, Aycan Ö (2009), Hendrich II Düşme Riski Modelinin Geçerlik Ve Güvenilirlik Çalışması, Uluslar Arası Katılımlı 12. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Kongre Özet Kitabı, Sivas, s: 218.
Bayık A, Özgür G, Özsoy SA (2002), Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Fiziksel Sağlık Sorunları Ve Hastalıklarına Yönelik ilaç Kullanma Davranışları Türk Geriatri Dergisi, 5(2):68-74.
Beyea S (2005), Preventing patient falls in perioperative settings AORN Volume 81, Issue 2, February P: 393-395.
Braun BL (1998), Knowledge and perception of fall-related risk factors and fall-reduction techniques among community-dwelling elderly individuals. Phys Ther 78(12):1262-1276.
Chu LW, Chi I, Chiu AYY (2005), Incidence and Predictors of Falls in the Chinese Elderly. Ann Acad Med Singapore ; 34:60-72.
Clemson L, Cumming RG, Roland M (1996), Case-control study of hazards in the home and risk of falls and hip fractures. Age Ageing, 25(2):97-101.
Cook AS, Basdwin M, Polissar NL, Gruber W (1997), Predicting the probability for falls in community- dwelling older adults. Physical Therapy 8: 812-819.
Çapacı K, (2007). İnmede düşme ve kırıklar. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 53 (Özel Sayı 1): 7-10.
Eşer İ, Hakverdioğlu G. Fiziksel tespit uygulamaya karar verme, C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006, 10(1)
Fadıloğlu Ç. Esen A. Karadakovan A. Akyol A. Usta Yeşilbalkan Ö (2001), Yaşlılarda ilaç Kullanımı ile ilgili Sorunlar, I. Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı, 119.
Gemalmaz A, Dişçigil G, Başak O ( 2004), Huzurevi Sakinlerinin Yürüme ve Denge Durumlarının Değerlendirilmesi, Türk Geriatri Dergisi, 7:(1), 41-44.
Hausdorff JM, Herman T, Baltadjieva R, Gurevich T, Giladi N (2003), Balance and gait in older adults with systemic hypertension. Am J Cardiol , 91(5):643-645.
Hendrich A, Nyhuuis A, Kippenbrock T, Soja M E. (1995). Hospital falls: Development of a predictive model for clinical practice. Applied Nursing Research, 8 (3): 129-139.
Hendrich A, Bender PS, Nyhuis A. (2003). Validation of the Hendrich II Fall Risk Model: A large concurrent case/control study of hospitalized patients. Applied Nursing Research, 16 (1): 9-21.
Hitcho EB, Krauss MJ, Birge S, et al.(2004), Characteristics and circumstances of falls in a hospital setting: a prospective analysis. J Gen International Med,19:732–9.
hptt://www.hastagüvenligimiz.com/dengellemeprogram.htlmerişimtarihi:02.05.2009
Huang HC, Gau ML, Lin WC, George K (2003), Assessing Risk of Falling in Older Adults. Public Health Nursing, 20(5):399-411.
Işık AT, Cankurtaran M, Doruk H, Mas R (2006), Geriatrik Olgularda Düşmelerin Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics, 9 (1): 45-50.
Joınt Commission on Accresititation of Health Organizations Sentinel Hotline – JCAHO 2007, www.jointcommission.org/PatientSafety , erişim tarihi:18.12.2009.
Karataş GK, Maral I.(2001), Ankara-Gölbası İlçesinde Geriatric Popülasyonda 6 Aylık Dönemde Düsme Sıklıgı Ve Düsme İçin Risk Faktörleri,Geriatri Dergisi, 4:152-158.
Laessoe U, Hoeck HC, Simonsen O, Sinkjaer T, Voigt M(2007), Fall risk in an active elderly population-can it be assessed? J Negat Results Biomed, 6:2
Lawlor D A, Patel S, Ebrahim S.(2003),Association Between Falls In Elderly Women And Chronic Disease And Drug Use: Cross Sectional Study. BMJ, 327(27):1-6.
Lord SR (2006) Visual risk factors for falls in older people. Age Aging, 35: 42-45.
McElhinney J, Koval K J, Zuckerman J D (1998), Falls and the Elderly.The American Academy of Orthopedic Surgens, 2(1): 60-65.
Murpy S, Williams CS, Gill TM (2002), Characteristics associated with fear of falling and activity restriction in community-living older persons. Journal Of American Geriatrics Society, 50:516-520.
National Safety Council Releases Report on Injuries in America, http://www.thefreelibrary.com/ erişim tarihi: 18.12.2009
Nnodim JO, Alexander NB(2005), Assessing Falls in Older Aduts: A Comprehensive Fall Evaluation to Reduce Fall Risk in OlderAdults. Geriatrics, 60:24-8.
Rubenstein LZ, Josephson KR, Robbins AS (1994), Falls in nursing homes. Annals of Internal Medicine, 121(6):442-51.
Savcı C, , Kaya H, Acaroğlu R, Kaya N, Bilir A, Kahraman H, Gökerler N (2009), Nöroloji ve Nöroşirürji Kliniklerinde Hastaların Düşme Riski ve Alınan Önlemlerin Belirlenmesi, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:2,Sayı:3,19-25.
Shorr R, Guillen MK, Rosenblatt LC, Walker K, Caudle CE, Kritchevsky SB. (2002), Restraint use, restraint orders, and the risk of falls in hospitalized patients, Journal of the American Geriatrics Society, 50(3), 526- 529.
Suzanne C. (2005). Preventing patients falls in perioperative settings. AORN Journal, 81, 393-395.
Tinetti ME, Doucette J, Claus E, Marottoli RA (1995), Risk factors for serious injury during falls by older persons in the community. J Am Geriatr Soc, 43:1214-21.
Tinetti ME, Williams CS (1997), Falls, injuries due to falls, and the risk of admission to a nursing home. N Engl J Med, 337:1279-84.
Tinetti ME. (2003), Clinical practice. Preventing falls in elderly persons.N Engl J Med. 348: 42-49.
Todd C, Skelton D (2004), What are the main risk factors for falls among older people and what are the most effective interventions to prevent these falls? Copenhagen, WHO Regional Office for Europe.
Trambley J, Barber CE. (2005) Preventing falls in the elderly. http://www.ext.colostate. edu/pubs/consumer/ 10242html. Erişim 05. 01. 2010.
Uz S (2008), Geriyatrik Hastalarsa Düşme Risk Faktörlerinin Günlük Yaşam Aktiviteleri Ve Yaşam Kalitesine Etkisi, İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programı Yüksek lisans Tezi, İstanbul.
Yeşilbakan ÖU, Karadakovan A (2005), Narlıdere dinlenme ve bakımevinde yasayan yaslı bireylerdeki düsme sıklıgı ve düsmeyi etkileyen faktörleri. Geriatri, 8(2):72-77.
Yıldırım YK, Karadakovan A (2004), Yaşlı bireylerde düşme korkusu, günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Türk Geriatri Dergisi, 7 (2):78-83.
http://www.resmi-gazete.org/sayi/17816/27214-sayili-29-nisan-2009-carsamba-resmi-gazete.html erişim tarihi: 04.01.2010