Pediatri Hemşirelerinin İlaç Uygulama Hataları ile Mesleki Profesyonel Tutumları Arasındaki İlişki

Amaç: Bu çalışma, pediatri hemşirelerinin ilaç uygulama hataları ile mesleki profesyonel tutumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma 01.11.2020-01.05.2021 tarihleri arasında bir ildeki üç hastanede çalışan 115 pediatri hemşiresi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Pediatri Hemşirelerinin Karşılaştığı İlaç Uygulama Hatalarına İlişkin Soru Formu, Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği (İlaç Transfüzyon Uygulamaları Alt Bölümü) ve Meslekte Profesyonel Tutum Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Pediatri hemşirelerin %34’ü ilaç uygulama hatası yaptığını ve %52’si meslektaşında ilaç uygulama hatası gözlemlediğini belirtmiştir. Hemşireler en fazla yanlış doz şeklinde ilaç uygulama hatası deneyimlediklerini ve gözlemlediklerini (deneyimleme %36.5, gözlemleme % 24.8) ifade etmişlerdir. Katılımcıların ilaç uygulama hata eğilimlerinin düşük (85,44±5,26), mesleki profesyonel tutumlarının yüksek olduğu (140,32±11,33) belirlenmiştir. Hemşirelerin ilaç uygulamaları hata eğilimi ile yaş, medeni durum, hemşire olarak mesleki deneyim süresi, şu an çalışılan klinikteki deneyim süresi, şu an çalıştığı klinikten memnun olma durumu arasında anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır (p

Anahtar Kelimeler:

pediatri hemşireliği, ilaç hataları, profesyonellik

The Relationship Between Medication Administration Errors and Professıonal Attitudes Of Pediatric Nurses

Aim: This study was carried out to determine the relationship between medication administration errors and professional attitudes of the pediatric nurses. Materials and Methods: The study was conducted with 115 pediatric nurses who were working in three hospitals located in a city between 11.01.2020-05.01.2021. This was a descriptive and correlational study. A Personal Information Form, Questionnaire for Medication Administration Errors among Pediatric Nurses, Tendency to Medical Error in Nursing Scale (Medication and Transfusion Applications subscale) and the Inventory of Professional Attitude at Occupation were used to collect data. Data were analyzed by SPSS 26.0 package program. Results: 34% of the pediatric nurses indicated that they experienced medication administration errors whereas 52% of them declared that they observed medication administration errors among their colleagues. The nurses also stated the most common medication administration error they experienced (36.5%) and observed (24.8%) as improper dose. It was also determined that the tendency of participants to medication administration errors was low (85.44±5.26) and their professional attitudes were high (140.32±11.33). The tendency of nurses to medication administration errors was found to differ significantly based on their age, marital status, duration of professional experience, duration of experience in the current clinic and status of satisfaction with the current clinic (p

Keywords:

pediatirc nurses, medication errors, professionalism,

PDF

___

1. Aseeri, M., Banasser, G., Baduhduh, O., Baksh, S., Ghalibi, N. (2020). Evaluation of medication error ıncident reports at a tertiary care hospital. Pharmacy, 8(2), 69. DOI:10.3390/pharmacy8020069.
2. Aslan, Y. (2020). İlaç̧ kaynaklı tıbbi hata/olay bildirimlerin Dünya Sağlık Örgütü̈ “hasta güvenliği uluslararası sınıflandırmasına göre değerlendirilmesi. Journal of Health Sciences and Medicine, 3(1), 20-25. DOI:10.32322/jhsm.612510.
3. Aygin, D., Yaman, Ö., Bitirim, E. (2020). İlaç̧ uygulama hataları: acil servis örneği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 75-82.
4. Başer, S., Manav, G. (2018). Çocuk hemşirelerinin ilaç̧ hatası yapma durumları ve eğilimlerinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 41- 49.
5. Can, R., Hisar, KM. (2019). Hemşirelerin profesyonellik davranışları ve tükenmişlik düzeyi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-9. DOI:10.31125/hunhemsire.544096
6. Çakı, FE., Sönmez, M. (2020). Hastanede çalışan hemşirelerin meslekte profesyonel tutum düzeylerinin belirlenmesi. Türk Fen ve Sağlık Dergisi, 1(2), 58-69.
7. Çakmak, C., Konca, M., Teleş, M. (2018). Türkiye ulusal güvenlik raporlama sistemi (GRS) üzerinden tıbbi hataların değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(3), 423-448.
8. Demir Dikmen, Y., Demir, S., Yıldırım, KN. (2014). Psikiyatri hemşirelerinin profesyonel davranışlarının belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(1), 25-32. DOI:10.5505/phd.2014.77487
9. Erbil, N., Bakır, A. (2009). Meslekte profesyonel tutum envanterinin geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 290-302.
10. Ertürk, C., Özmen, D. (2018). Hemşirelerin profesyonel tutumlarını yormayan değişkenlerin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(3), 191-199.
11. Gerçeker, GÖ., Didişen, NA., Bolışık, B., Başbakkal, Z. (2015). Pediatri hemşirelerinin ilaç̧ hataları ve eşdeğer ilaç̧ kullanımına ilişkin deneyimlerinin ve görüşlerinin incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 210-215.
12. Güvenlik Raporlama Sistemi (GRS): T. C. Sağlık Bakanlığı. 2017 Türkiye İstatistikleri. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara. https://kalite.saglik.gov.tr/TR,50948/grs-2017- turkiye-istatistikleri-raporu-yayinlandi.html Erişim: 26 Nisan 2020.
13. İşçi, N., Altuntaş, S. (2019). Effect of professionalism level on tendency to make medical errors in nurses. Florence Nightingale Journal of Nursing, 27(3), 241-252. DOI: 10.26650/FNJN397503
14. Karadaş, A., Kaynak, S., Duran, S., Ergün, S. (2018). Hemşirelerin profesyonellik düzeylerinin değerlendirilmesi: Balıkesir örneği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 74-80.
15. Karagözoğlu, Ş., Otu, M., Coşkun, G. (2019). Bir araştırma ve uygulama hastanesinde ilaç̧ hatalarının bildirimine yönelik hemşirelerin düşünceleri ve ilaç̧ hatalarını raporlama alışkanlıkları. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü̈ Dergisi, (4)1, 26-39.
16. National Coordinating Council for Medication Error Reporting and Prevention (NCC MERP). (2015). What is a medication error? new york, ny: national coordinating council for medication error reporting and prevention. https://www.nccmerp.org/about- medication-errors Erişim: 26 Nisan 2020.
17. Nydert, P., Kumlien, A., Norman, M., Lindemalm, S. (2020). Cross sectional study identifying high-alert substances in medication error reporting among Swedish pediatric inpatients. Acta Pediatrica: Nurturing the Child, 109(12), 2810-2819. DOI: 10.1111/APA.15273
18. Özata, M., Altunkan, H. (2010). Hemşirelikte tıbbi hataya eğilim ölçeğinin geliştirilmesi ve geçerlilik güvenilirlik analizinin yapılması. Kırılmaz, H. (eds.). 2.Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı, Cilt 1, Antalya.
19. Rızalar, S., Büyük, ET., Şahin, R., As, T., Uzunkaya, G. (2016). Hemşirelerde hasta güvenliği kültürü̈ ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 9-15.
20. Shaikh, S., Cohen, S. (2020). Disclosure of medical errors. Pediatrics in Review, 41(1), 45. DOI: 10.1542/pir.2018-0228
21. Sivrikaya, SK., Kara, AŞ. (2019). Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 07-14.
22. Sorucuoğlu, YA., Tüfekci, GF. (2015). Çocuk hemşirelerinde mesleki profesyonel değerler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 105-109.
23. Şenol, F., Uğurlu, Z. (2019). Farklı kuşaklardaki hemşirelerin mesleki profesyonel tutumlarının belirlenmesi. Sağlık ve Toplum Dergisi, 29(1), 44-53.
24. Tanaka, M., Yonemitsu, Y., Kawamoto, R. (2014). Nursing professionalism: a national survey of professionalism among Japanese nurses. International Journal of Nursing Practice, 20(6), 579-587. DOI: 10.1111/ijn.12201
25. Tarhan, G., Kılıç, D., Yıldız, E. (2016). Hemşirelerin mesleğe yönelik tutumları ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58, 411-416. DOI:10.5455/gulhane.176909
26. The Medical Score. (2020). Medical Error Statistics. https://mymedicalscore.com/medical-error-statistics/ Erişim: 26 Nisan 2020.
27. Tural Büyük, E., Güdek, E., Güney, Z., Yıldırım, S., Akkoca, S. (2014). Pediatrik onkoloji birimlerinde çalışan hemşirelerin kemoterapi ilaçları ile ilgili deneyimledikleri ilaç̧ uygulama hataları. The Journal of Pediatric Research, 1(4), 207-211. DOI:10.4274/jpr.39974.
28. Uzuntarla, E., Tural Büyük, E. (2021) Hemşirelerin ilaç̧ uygulama hata deneyimleri ile ilaç hata nedenlerine yönelik algıları. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 641-654. DOI: 10.47115/jshs.1001431
29. Üstüner Top, F., Çam, HH. (2016). Hastanede çalışan hemşirelerin ilaç̧ uygulama hataları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(3), 213-219. DOI: 10.5455/pmb.1-1443792015.
30. Yelekçi, E., Koca Kutlu, A. (2020). Lisansüstü̈ eğitim alan hemşirelerin profesyonel değerlerinin almayanlarla karşılaştırılması. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 7(2), 261-270. DOI: 10.5222/SHYD.2020.52533
31. Zengin, M., Yayan, EH., Yıldırım, N., Akın, E., Avşar, Ö., Mamiş, E. (2018). Pediatri hemşirelerinin profesyonel değerlerinin profesyonel tutumlarına etkisi. Journal of Health Sciences and Professions, 5(3), 316-323. DOI: 10.17681/hsp.324725