HEMŞİRELERİN TIBBİ HATAYA EĞİLİMLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Amaç: Sağlık hizmeti sunumunun her aşamasında, hasta güvenliğinin sağlanması ve tıbbi hataların önlenmesi, sağlık sisteminin öncelikleri arasında yer almaktadır. Bu kapsamda çalışanların tıbbi hata eğilimlerinin belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması önem taşımaktadır. Araştırma, hemşirelerin tıbbi hataya eğilimlerini belirlemek ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel ve tanımlayıcı tasarımda gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemine, sağlık bakanlığına bağlı iki hastanenin ameliyathane, hemodiyaliz, kemoterapi, poliklinikler ve tanı birimleri dışındaki tüm birimlerinde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden hemşireler alınmıştır. Ulaşılabilen hemşire sayısı 263 ve ulaşılabilirlik oranı %63'tür. Veriler "kişisel ve çalışma özellikleri soru formu" ve "Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t-testi, tek yönlü varyans ANOVA ve Kruskal VVallis analizleri kullanılmıştır.Bulgular: Hemşirelerin ilaç ve transfüzyon uygulamalarındaki, hastaneenfeksiyonlarındaki, hasta izlemi ve malzeme güvenliğindeki, düşmelerdeki ve iletişim boyutundaki hata eğilimi düşük olarak belirlenmiştir. Hasta izlemi ve malzeme güvenliği alt boyutunda kurum açısından, ilaç ve transfüzyon uygulamaları alt boyutunda medeni durum açısından, tüm alt boyutlarda çalışma vardiyası açısından ve düşme alt boyutunda haftalık çalışma saati açısından tıbbi hata eğilimi arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur.Sonuç: Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerinin düşük olduğu, kurum, çalışma vardiyası ve haftalık çalışma saatinin tıbbi hata eğilimini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Yöneticilerin kurum ve raporlama kültürünü değerlendirmeleri, çalışma koşullarını yeniden gözden geçirmeleri ve buna yönelik iyileştirmeler yapmaları önerilmektedir

Anahtar Kelimeler:

Hemşire, tıbbi hata, hasta güvenliği

MEDICAL ERROR TENDENCIESAND THEFACTORSAFFECTINC THESE TENDENCIES İN NURSES

Objective: İn ali stages ofm edical service, providing patient safety andpreventing medication errors are among the priorities o f Healthcare system. From this regard, it is quite important to determine workers' medication error tendencies and take necessary precautions. The study was carried out to investigate nurses' medication error tendencies and factors effecting.Methods: The study was designed as descriptive and cross-sectional and study population was composed o ftw o hospitals affiliated to the Ministry o f Health. Study sample induded ali the nurses who agreed to participate in the study except for those vvorking in operating room, hemodialysis, chemotherapy, polyclinics and diagnosis units. The number o f available nurses was 263 and the response rate was 63%. İn data collection, the questionnaire form o f sociodemographic and vvorking characteristics o f nurses and "Medical Error Tendency Scale in Nursing". Data were evaiuated by descriptive statistics, independent t-test, one-vvay ANOVA and Kruskal VVallis analysis.Results: Nurses' error tendencies were found low in the subdimensions ofdrug and transfusion administration, hospital infections, patient follow-up and material safety, falling events and communication. Statistically significant differences were detected betvveen medication error tendencies in patient follow-up and material safety sub-dimension in terms o f institution, drug and transfusion applications sub-dimension in terms o f marital status, ali sub-dimensions in terms o f work shift and falling sub-dimension in terms ofvveekly vvorking hours.Conclusion: İt was concluded that nurses1 medical error tendencies was low and that the institution, vvorking shift and vveekly vvorking hours influenced the tendency for medical errors. İt is recommended that managers evaluate organizational and reporting culture, revise vvorking conditions and make necessary improvements.Key vvords; Nurse, medication error, patient safety

Keywords:

Nurse, medication error, patient safety.,

PDF

___

Akgün S, Al-Assaf AF. Sağlık Kuruluşlarında Hasta Güvenliği Anlayışını Nasıl Oluşturabiliriz? Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi 2007; 3: 42-47.
Arda H, Ertem M, Baran G, Durgun Y. Dicle Üniversitesi Araştırma Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerin Hasta iletişimi Konusundaki Görüşleri. I.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi 2007; 15(59): 68 74.
Aslan O, Ünal Ç. Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesinde Parenteral İlaç Uygulama Hataları. Gülhane Askeri Tıp Dergisi 2005; 47: 175-78.
Aştı T, Acaroğlu R. Hemşirelikte Sık Karşılaşılan Hatalı Uygulamalar. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000; 4(2): 22-27.
Ateş Ç. Bir eğitim ve araştırma hastanesinde hemşirelerin ilaç uygulama hataları ve hata nedenlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı, 2010.
Berlanda A, Natvig GK, Gundersenb D. Patient Safety and Job-Related Stress: A Focus Group Study. Intensive and Critical Care Nursing 2008; 24: 90-97.
Callum JL, Merkley LL, Coovadia AS & et al. Experience with the Medical Event Reporting System for Transfusion Medicine (MERS-TM) at Three Hospitals. Transfusion and Apheresis Science 2004; 31: 133-43.
Carter D. Adverse events. British Journal of Surgery 2004; 91(7): 785-786.
Cebeci F, Gürsoy E, Tekingündüz S. Hemşirelerin Tıbbi Hata Yapma Eğilimlerinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 15(3):188-96.
CDC-Centers for Disease Control and Prevention (2000). Monitoring Hospital -Acquired Infections to Promote Patient Safety -- United States, 1990-1999. http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml /mm 4908a1.htm Erişim Tarihi:08.08.2012.
Croke EM. Nurses, negligence, and malpractice. American Journal of Nurses 2003; 103(9): 54-63.
Çetin G. Yeni Yasalar Çerçevesinde Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu, Tıbbi Malpraktis ve Adli Raporların Düzenlenmesi, i.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi 2006; 48: 31-42.
Çakır A, Tütüncü Ö. İzmir İli Hastanelerinde Hasta Güvenliği Algısı. I Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, Bildiriler Kitabı 2009; Antalya, 2: 189-204.
Chiaroni J, Legrand D, Dettori I et al. Analysis of A BO Discrepancies Occurring in 35 French Hospitals. Transfusion 2004; 44(6): 860-64.
Derrick DP. Hospital based patient falls: a clinical engineering perspective. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Detroit, Michigen: Wayne Eyalet Üniversitesi, 2008.
Ertem G, Oksel E, Akbıyık A. Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) İle İlgili Retrospektif Bir İnceleme. Dirim Tıp Gazetesi 2009; 84(1): 1-10.
Eşer İ, Khorshid L, Türk G, Toros F. Hemşirelerin İlaç Hatası Yapmalarına Yol Açabilecek Etkenlerin Saptanması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2007; 23(2): 81-91.
Fujii Y, Shibata Y, Miyata S et al. Consecutive National Surveys of ABO-incompatible Blood Transfusion in Japan. Vox Sanguinis 2009; 97(3): 240-46.
Giordano K. Examining Nursing Malpractice: A Defense Attorney’s Perspective. Critical Care Nurse 2003; 23(2):104-07.
Hassan H, Das S, Se H et al. A study on Nurses’ Perception on the Medication Error at One of the Hospitals in East Malaysia. Clin Ter 2009; 160(6): 477-79.
Hayran M, Akalın H. Hastane İnfeksiyonları, Ankara: Güneş Yayınevi 1993, 79-80.
IOM- Institute of Medicine (2001). Crossing the quality chasm: A new health system for the 21st century. National Academies Press, Washington.
IOM-Institute of Medicine (2009). Preventing Medication Errors: Quality Chasm Series, Washington: National Academy Press,105-42. JCI-The Joint Commission International (2012)
http://www.jointcommission.org/ assets/1/6/NPSG_ChapterJan2012_HAP 01_10_2012. pdf Erişim tarihi
King H. (2007). Team STEPPS, strategies and tools to enhance performance and patient safety. http://www.health.ny.gov/professionals/patients/patient_safety/conference/2007/docs/teamstepps- evolving_the_culture_of_safety_through_teamwork.pdf Erişim tarihi:01.10.2012.
Kim KS, Kwo SH, Kim JA et al. Nurses Perceptions of Medication Errors and Their Contributing Factors in South Korea. Journal of Nursing Management 2011; 19, 346-53.
Koh MBC, Alcantara R. Transfusion Errors and Management. International Society of Blood Transfusion, Science Series 2009; 4(2): 1751-2824.
Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS. (1999). To err is Human: Building a Safer Health System. Institute of Medicine, Washington, DC: The National Academy Press, http://www.csen.com/err.pdf Erişim tarihi:19.09.2012.
Kuğuoğlu S, Çövener Ç, Tanır M K ve ark. İlaç uygulamalarında hemşirenin mesleki ve yasal sorumluluğu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2(2): 86-93.
Lazar T, Mavrak C. (2008). Best practice prevention of falls. In partnership with the RNAO best practice spotlight program. Hamilton Health Sciences Corporation, http:/ /www .rgpc.ca/best/RGP %20-%20 Falls/2%20Falls%20 Prevention%20Complete%20Package%202008.pdf Erişim tarihi: 20.09.2012.
Linden VJ, Wagner K, Voytovich AE. et al. Transfusion Errors in New York State: an Analysis of 10 years’ Experience. Transfusion 2000; 40: 1207-13.
Mayo A, Duncan D. Nurses’ perceptions of medical errors. Journal of Nursing Care Quality 2004; 19 (3): 209-217.
Moore SB, Foss M. Ordering Blood or the Wrong Patient Getting inside the Minds of Ordering Physicians. Mayo Foundation for Medical Education and Research 2003; 78:1337-39.
Mülayim Y, İntepeler ŞS. Bir Üniversite Hastanesinde Düşmelerin Sıklığı ve Kök Neden Analizi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2011, 27(3):21-34*
Nosek RA, McMeekin J, Rake GW. Standardizing Medication Error Event Reporting in the U.S. Department of Defense. Agency for Healthcare Research and Quality 2005; 4: 361-74.
Osborne J, Blais K, Hayes JS. Nurses’ Perceptions: When is it a Medication Error? J Nurs Adm. 1999; 29(4): 33-38.
Özata M, Aslan Ş. Hemşirelik ve Ebelik Bölümü Öğrencilerinin Hasta Güvenliğine Etkilerinin Belirlenmesi, I. Uluslararası Sağlıkta Kalite ve Performans Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları 2009.
Özata M, Altunkan H. Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeğinin Geliştirilmesi Ve Geçerlilik Güvenilirlik Analizinin Yapılması. II. Uluslararası Sağlıkta Kalite ve Performans Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları 2010; 3-21.
Özyurt F. Özel Bir Vakıf Hastanesinde Karşılaşılan İstenmeyen Olaylar Ve Bu Olayların Meydana Gelmesini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2008.
Rotschild JM, Bates DW, Leape LL. Preventible Medical Injuries in Older Patients. Arch Int Med 2000; 160 (18): 2717-28.
Rubenstein LZ. Falls in Older People: Epidemiology, Risk Faktors and Strategies for Prevention. Age and Ageing 2006; 35(Suppl.2), ii37-ii41.
Rogers A, Hwang W, Scott L et al. The Working Hours of Hospital Staff Nurses and Patient Safety, Health Affairs 2004; 23(4): 202-212.
Rowley M, Carson D, Cottrell S et.al (2011). National comparative audit of blood transfusion 2011 Re- audit of Bedside Transfusion Practice _2011_bedside_tx_re-audit _report.pdf Erişim Tarihi: 28.08.2012.
http:// hospital .blood. co.uk /library/ pdf /NCA
Sharma RR, Kumar S, Agnihotri SK. Sources of Preventable Errors Related to Transfusion. Vox Sanguinis 2001; 81(1), 37- 41.
Temel M. Sağlık personelini ilgilendiren önemli bir konu: malpraktis. Hemşirelik Forum Dergisi 2005; 84 90.
Torres SL. Impact of Hand-off Communication on Fall Reduction in an Inpatient Setting. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Capella Üniversitesi: UMİ, 2009.
Tzeng HM, Yin CY. The Etrinsic Risk Faktors for Inpatient falls in Hospital Patient Rooms. J Nurs Care Qual 2008; 23(3): 233-41.
Voermans NC, Snijders AH, Schoon Y et al. Why Old People Fall (and How to Stop Them). Practical Neurology 2007; 7(3): 158-71.
Williamson LM, Lowe S, Lowe EM et. al. Serious Hazards of Transfusion (SHOT) Initiative: Analysis of the First Two Annual Reports. BMJ 1999; 319:16-19.
World Health Organization (W HO). (2005). Word Alliance for Patient Safety. WHO Guidelines on Hand Hygiene in Health Care (Advanced Draft): A Summary, Clean Hands are Safer Hands, Geneva, Switzerland. http://www.who.int/patientsafety/events/05/HH_en.pdf Erişim Tarihi: 25.09.2012.