Esra DANACI, Seval AĞAÇDİKEN ALKAN, Tuğba KAVALALI ERDOĞAN, Esra ÖZBUDAK, Sevil MASAT HARBALİ

Hemşirelerin Profesyonel Otonomi Düzeylerinin Kanıta Dayalı Hemşireliği Yönelik Tutumları Üzerine Etkisi

Amaç: Bu çalışma hemşirelerin profesyonel otonomi düzeylerinin, kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları üzerine etkisini belirlemek üzere ilişki arayıcı bir araştırma olarak yürütüldü. Yöntem: Araştırma 02.10.2021-02.12.2021 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde çalışmakta olan 450 hemşireden, araştırmaya katılmayı kabul eden 266 hemşirenin katılımı ile gerçekleştirildi. Veriler araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan hemşirelerin sosyo-demografik ve çalışma yaşamına ilişkin özelliklerini belirleyici 25 sorudan oluşan bilgi formu ile Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği ve Hemşireler İçin Profesyonel Otonomiye Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro Wilk ve Kolmorogov Smirnov ile değerlendirildi. Verilerin analizinde Kruskal Wallis testi, Mann Whitney U testi ve Tek Yönlü Varyans analizi kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin %80.8’ini kadınların, %19.2’sini erkeklerin oluşturduğu, %56.4’ünün evli, %60.2’sinin lisans mezunu olduğu, %79.3’ünün vardiyalı olarak çalıştığı, %78.9’unun mesleğini isteyerek tercih ettiği, %65’inin mesleğini sevdiği, %28.9’unun herhangi bir mesleki derneğe üye olduğu, %27.8’inin son bir yıl içinde mesleki, bilimsel toplantılara ve kongrelere katıldığı ve %64.7’sinin kanıta dayalı hemşirelik uygulamaları konusunda bilgi sahibi olduğu belirlendi. Hemşirelerin yaş ortalaması 31.2±6.9’dur. Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği puan ortalaması 62.9 ± 8.9 ve Hemşireler İçin Profesyonel Otonomiye Yönelik Tutum Ölçeği puan ortalaması 78.3 ± 10.5 olarak saptandı. Bu çalışmada Hemşirelerin Profesyonel Otonomiye Yönelik Tutum Ölçeği puanı ile Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği puanı arasında pozitif yönlü orta düzey anlamlı bir ilişki (r=0.406, p<0.01) olduğu belirlendi. Sonuç: Çalışmada Hemşirelerin Profesyonel Otonomiye Yönelik Tutum Ölçeği puanı arttıkça Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği puanının da arttığı görüldü.

Anahtar Kelimeler:

Hemşire, kanıta dayalı uygulama;, kanıta dayalı hemşirelik;, otonomi;, profesyonellik.

The Effect of Nurses' Professional Autonomy Levels on Their Attitudes to Evidence-Based Nursing

Aim: This study was conducted as a relation-seeking study to determine the effect of nurses' professional autonomy levels on their attitudes towards evidence-based nursing. Method: The research was carried out with the participation of 266 nurses out of 450 nurses working in a university hospital between 02.10.2021 and 02.12.2021. The data were collected by using an information form consisting of 25 questions determining the socio-demographic and working life characteristics of nurses, prepared by the researcher in line with the literature, and the Attitudes towards Evidence-Based Nursing Scale and Attitudes towards Professional Autonomy for Nurses. The conformity of the data to the normal distribution was evaluated by Shapiro Wilk and Kolmorogov Smirnov. Kruskal Wallis test, Mann Whitney U test and One-Way Analysis of Variance were used in the analysis of the data. Results: 80.8% of the nurses participating in the study were women, 19.2% were men, 56.4% were married, 60.2% were undergraduates, 79.3% worked in shifts, 78.9% of them willingly preferred their profession, 65% of them love their profession, 28.9% are members of any professional association, 27.8% have attended professional, scientific meetings and congresses in the last year, and It was determined that 64.7 of them had knowledge about evidence-based nursing practices. The mean age of the nurses is 31.2±6.9 years. The mean score of the Nurses' Attitudes towards Evidence-Based Nursing Scale was 62.9 ± 8.9 and the mean score of the Nurses' Attitudes towards Professional Autonomy Scale was 78.3 ± 10.5. In this study, it was determined that there was a moderately significant positive correlation (r=0.406, p<0.01) between the Nurses' Attitudes Towards Professional Autonomy Scale score and the Evidence-Based Attitudes Towards Nursing Attitude Scale score. Conclusion: Study, it was observed that as the Nurses' Attitude Scale towards Professional Autonomy scores increased, the Attitudes towards Evidence-Based Nursing Scale scores also increased.

Keywords:

Autonomy;, evidence-based nursing;, evidence-based practice;, nurse;, professionalism.,

PDF

___

Abdolmaleki, M., Lakdizaji, S., Ghahramanian, A., Allahbakhshian , A., Behshid , M. (2018). Relationship between autonomy and moral distress in emergency nurses . Indian Journal of Medical Ethics, 4 ( 1 ), 20-25. doi:10.20529/ IJME.2018.076.
Aslan, H., Gürdap, Z. (2021). Nurses’ attitudes towards evidence-based nursing and their knowledge levels to prevent infection associated with peripheral venous catheter. Jour Turk Fam Phy, 12 (2): 84-98. Doi:10.15511/tjtfp.21.00284.
Atasoy, N., Baykara, Z.G. (2020). Hemşirelerin Mesleki Özerkliğe Yönelik Tutum Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. Turkiye Klinikleri J Med Ethics, 28(2), 206-15. doi: 10.5336/mdethic.2019-71559
Baran, GK., Atasoy, S., Şahin, S. (2020). Evaluation of Awareness and Attitudes of Nurses Towards Evidence-Based Nursing Practices, CBU-SBED, 7(3): 352 -359. https://doi.org/10.34087/cbusbed.699410
Baird, L.M.G., Miller, T. (2015). Factors influencing evidence-based practice for community nurses. British Journal of Community Nursing, 20(5), 233-242. doi: 10.12968/bjcn.2015.20.5.233.
Başaran, S., Dinç, L. (2018). Turkish adaptation and psychometric characteristics of the nursing authority and au¬tonomy scale. Journal of Nursing Management. 26:6, 735-743. doi: 10.1111/jonm.12611
Cajulis, C.B., Fitzpatrick, J.J., Kleinpell, R. M. (2007). Levels of autonomy of nurse practitioners in an acute care setting. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 19(10), 500-507. doi:10.1111/j.1745-7599.2007.00257.x
Crosby E. (2013). The role of practice guidelines and evidence-based medicine in perioperative patient safety. Canadian Journal of Anesthesia. 60(10): 143-151. doi 10.1007/s12630-012-9855-9
Daştan, B., Hintistan, S. (2018). Dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi: kırsal bölge örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-9.
Dikmen, Y., Filiz, N.Y., Tanrıkulu, F., Yılmaz, D., Kuzgun, H. (2018). Attitudes of intensive care nurses towards evidence-based nursing. International Journal of Health Sciences and Research, 8(1), 138-143.
Dikmen, Y., Yılmaz, D.K., Usta, Y.Y. (2016). An analysis of nurses’ autonomy levels in terms of certain variables. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 8; 72-87. doi: 10.17371/UHD.2016823282
Doğan, E. S., Cin. A., Demirağ, H., Uçan, M. F. (2021). Investigation of nurses' attitudes toward evidence-based nursing practices. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 612-622.
Duncombe, D. C. (2018). A multi‐institutional study of the perceived barriers and facilitators to implementing evidence‐based practice. Journal of Clinical Nursing, 27(5-6), 1216-1226. doi: 10.1111/jocn.14168
Erikmen, E., Vatan, F. (2019). Hemşirelerin bireysel ve mesleki otonomilerinin incelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi, 2(6), 141-152. doi:10.5222/SHYD.2019.36036.
Erişen, M.A., Yeşildal M., Dömbekçi, H.A. (2019). Investigation of nurses' attitudes towards evidence-based nursing. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(44). 3682-3689. https://doi.org/doi: 10.33715/inonusaglik.715440
Georgiou, E., Papathanassoglou, E., Pavlakis, A. ( 2017 ). Nursephysician collaboration and associations with perceived autonomy in Cypriot critical care nurses. Nursing in Critical Care, 22 ( 1 ), 29 – 39. doi: 10.1111/nicc.12126
Hall AM. (2013). Evidence-Based Practice, In P.A. Potter, A. Perry, P.A. Stockert, & A.M. Hall, Fundamentals of nursing (8th ed.). St. Louis, MO: Mosby Elsevier. 50-65.
Hashempour L. (2015). Hemşirelerin bilgi gereksinimleri ve bilgi arama davranışları. 1. Uluslararası Öğrenciler sosyal Bilimler Kongresi.
Humphries, S., Stafinski, T., Mumtaz, Z., Menon, D. (2014). Barriers and facilitators to evidence use in program management: A systematic review of the literature. BMC Health Services Research, 14, 717. http://www.biomedcentral.com/1472-6963/14/171
Jordan, P., Bowers, C., Morton, D. (2016). Barriers to implementing evidence-based practice in a private intensive care unit in Eastern Cape. South African Journal of Critical Care, 32(2), 50-54.
Jun, J., Kovner, C. T., & Stimpfel, A. W. (2016). Barriers and facilitators of nurses’ use of clinical practice guidelines: An integrative review. International Journal of Nursing Studies, 6054-68. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2016.03.006
Karagözoğlu, Ş., Kangallı P. Autonomy levels among nurses: professional-institutional factors that affect autonomy. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 2009; 29:5, 1085-1097.
Khammarnia, M., Haj Mohammadi, M., Amani, Z., Rezaeian, S., Setoodehzadeh, F. (2015). Barriers to implementation of evidence based practice in Zahedan teaching hospitals, Iran, 2014. Nursing research and practice, 1-5. http://dx.doi.org/10.1155/2015/357140
Karakaş SA, Şahin NAÖ, Polat H, Öztürk Z. (2021) Examination of evidence- based nursing attitudes and the relationship with Professional self-concept in nurses working in a psychiatric hospital. Perspect Psychiatr Care. 57:1425-1432. https://doi.org/10.1111/ppc.12708
Karakoç-Kumsar, A., Polat, Ş., & Afşar-Doğrusöz, L. (2020). Determining attitudes of nurses toward evidence-based nursing in a university hospital sample. Florence Nightingale Journal of Nursing, 28(3), 268. doi: 10.5152/FNJN.2020.19022
Kocaman N. (2003). Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 61-69.
Labrague, L. J., Mc-Enroe Petitte, D. M., Tsaras, K. Predictors and outcomes of nurse professional au-tonomy: a cross- sectional study. International Journal of Nursing Practice, February. 2019;25:1. doi: 10.1111/ijn.12711.
Mohsen, M., Safaan, N. A., & Okby, M. O. (2016). Nurses’ perceptions and barriers for adoption of evidence based practice in primary care: Bridging the gap. American Journal of Nursing Research, 4(2), 25-33. doi: 10.12691/ajnr-4-2-1
Mousavizadeh, S.N., Mohtashami, J. (2018). Correlation between professional autonomy and evidence-based practice in nurses. Medical Science, 22(94), 514-517.
Rao, A. D., Kumar, A., & McHugh, M. (2017). Better nurse autonomy decreases the odds of 30‐day mortality and failure to rescue. Journal of Nursing Scholarship, 49(1), 73-79. doi:10.1111/jnu.12267.
Rouhi-Balasi, L., Elahi, N., Ebadi, A., Jahani, S., Hazrati, M. (2020). Professional autonomy of nurses: A qualitative meta-synthesis study. Iranian journal of nursing and midwifery research, 25(4), 273. doi: 10.4103/ijnmr.IJNMR_213_19
Ruzafa-Martínez M, López-Iborra L, Madrigal-Torres M. (2011) Attitude towards Evidence-Based Nursing Questionnaire: development and psychometric testing in Spanish community nurses. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 17(4):664-70. doi: 10.1111/j.1365-2753.2011.01677.x.
Saunders H, Vehviläinen-Julkunen K. (2016). The state of readiness for evidence-based practice among nurses: An integrative review. International Journal of Nursing Studies, 56:128-40. http://dx.doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2015.10.018
Shafiei, E., Baratimarnani, A., Goharinezhad, S., Kalhor, R., Azmal, M. (2014). Nurses’ perceptions of evidence-based practice: a quantitative study at a teaching hospital in Iran. Medical journal of the Islamic Republic of Iran, 28, 135.
Shohani, M., Rasouli , M., Sahebi , A. ( 2018 ). The level of professional autonomy in Iranian nurses. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 12 ( 5 ), LC0-LC04. doi: 10.7860/JCDR/2018/31249.11465
Stevens, K. (2013). The impact of evidence-based practice in nursing and the next big ideas. The Online Journal of Issues in Nursing, 18(2). doi: 10.3912/OJIN.Vol18No02Man04
Şen, E.S., Yurt, S. (2021). Hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara yönelik tutumlarının belirlenmesi. DEUHFED, 14(2),102-107.
Umarani, J. (2014). Perceived barriers to evidence-based practice among registered nurses. Asian Journal of Biomedical and Pharmaceutical Sciences, 4(32), 15–19. doi: 10.15272/ajbps.v4i32.485
Underhill, M., Roper, K., Siefert, M. L., Boucher, J., Berry, D. (2015). Evidence-based practice beliefs and implementation before and after an initiative to promote evidence-based nursing in an ambulatory oncology setting. Worldviews on Evidence-Based Nursing, 12(2), 70–78. doi: 10.1111/wvn.12080.
Uysal A, Temel AB, Ardahan M, Ozkahraman S. B (2010). Barriers to research utilisation among nurses in Turkey. J Clin Nurs, 19(23-24):3443- 52. doi: 10.1111/j.1365-2702.2010.03318.x.
Wang, L.P., Jiang, X.L., Wang, L., Wang, G.R. Bai, Y.J. (2013). Barriers to and facilitators of research utilization: A survey of registered nurses in China. PLoS ONE, 8(11), e81908. doi: 10.1371/journal.pone.0081908.
Yılmaz, D., Düzgün, F., Dikmen, Y. (2019). Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (4), 713-719. https://doi.org/10.31067/0.2018.91
Yılmaz, E., Çeçen, D., Aslan, A., Kara, H., Kızıl Toğaç, H.K., Mutlu, S. (2018). Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları ve araştırma kullanımında algıladıkları engeller. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(4), 235-241. doi:10.5222/HEAD.2018.235
Zeb, A., Riaz, M., Emmanual, S., Rehman, N., Qudrat, S., Rubina. (2018). Barriers to Evidence Based Nursing Practice in Tertiary Care Hospitals of Peshawar, Pakistan. Biomedical Journal of Scientific & Technical Research, 8(1), 1-5. doi: 10.26717/BJSTR.2018.08.001592