Covid-19 Korunma İlkelerine Bireysel Uyum için Gereken Üç Özellik: Otokontrol-Sorumluluk-Empati

Çin’in Hubei eyaleti Wuhan şehrinde 31 Aralık 2019’da SARS-CoV-2 adlı virüsün yayılımı ile ortaya çıkan ve Covid-19 adı verilen salgın kısa zamanda ülkemiz de dahil tüm dünyayı etkisi altına alan bir pandemiye dönüşmüştür.Dünya Sağlık Örgütü’nün 17 Nisan 2021’deki verilerine göre; SARS-CoV-2 ile enfekte kişi sayısı 130 milyonu geçmiştir ve şimdiye kadar yaklaşık 3 milyon insan hayatını kaybetmiştir.Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 ile ilgili dünya genelinde pek çok araştırma yapılmasına rağmen, henüz pandemi durdurulamamıştır.Küresel salgının başlangıcından bu yana Covid-19 hastalarının etkin tedavisi için ilaç çalışmaları hızla sürdürülmesine, pandeminin yayılımını önlemek için koruyucu aşı oluşturma ile ilgili virolojik çalışmalar ve aşılama çalışmaları büyük bir çaba ile yürütülmesine rağmen pandemi hala ve hızla devam etmektedir.Bu bağlamda Covid-19’dan korunmanın tek yolu; aşıya ulaşıncaya kadar hatta aşı yapılsa bile rahatlığa ve rehavete kapılmadan pandeminin bireysel kontrolü ve yönetimidir.Maske kullanımı, sosyal mesafe, el temizliği, hijyen, bireysel izolasyon gibi kişisel koruyucu önlemler bu süreçteki bireysel pandemi yönetiminin temel bileşenleridir.Pandemi süreci başladığından bu yana neredeyse tüm medyada Covid-19’un etkin yönetimi için gerekli bireysel ve toplumsal korunma yöntemleri ile ilgili olarak virologlar, mikrobiyologlar ve enfeksiyon uzmanları kitle iletişim araçları ile toplumu bilgilendirmeyi amaçlamakta ve çabalamaktadır.Fakat tüm bu uyarı ve bilgilendirmelere rağmen, dünyadaki ve ülkemizdeki vaka sayıları ve ölüm oranlarındaki artış;Covid-19’un bireysel yönetiminin hala etkin olarak sağlanamadığını göstermektedir.Bilgi; istendik davranış değişikliği için gerekli fakat yeterli değildir. Edinilen doğru bilgileri davranışa dönüştürmek için kişilerin sosyolojik ve psikolojik birtakım faktörleri taşımaları gerekir.Bu faktörlerin başında otokontrol, sorumluluk ve empati yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, bireysel yönetim, otokontrol, empati, sorumluluk

Three Features Required for Personal Compliance with Covid -19 Protection Principles: Self-Control Responsibility-Empathy

PDF

___

Antoine de Saint-Exupéry. (2021). https://en.wikipedia.org/wiki/Antoine_de_Saint-Exupéry adresinden erişildi.
Batırel, A. (2020). SARS-CoV-2 : Bulaşma ve Korunma. Formerly Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 31(suppl), 1–7.
Bostancı, İ. (2021). Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği. https://www.aid.org.tr/ adresinden erişildi.
Budak, F. ve Korkmaz, Ş. (2020). Covıd-19 pandemi sürecine yönelik genel bir değerlendirme: Türkiye örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62–79. doi:10.35375/sayod.738657
Cheng, V. C. C., Wong, S. C., Chuang, V. W. M., So, S. Y. C., Chen, J. H. K., Sridhar, S., … Yuen, K. Y. (2020). The role of community-wide wearing of face mask for control of coronavirus disease 2019 (COVID-19) epidemic due to SARS-CoV-2. Journal of Infection, 81(1), 107–114. doi:10.1016/j.jinf.2020.04.024
Duyan, V., Gülden, Ç. ve Gelbal, S. (2012). ÖzDeneti̇mÖlçeği̇ - Ödö Güveni̇rli̇k ve Geçerli̇k Çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(1), 19–30. http://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48532/615966 adresinden erişildi.
Ersoy, E. G. ve Köşger, F. (2016). Empati: Tanımı ve önemi. OSMANGAZİ JOURNAL OF MEDICINE, 38(2), 9–17. doi:10.20515/otd.33993
Eser, B., Özer, M. ve Çiçek, T. E. (2021). Türkiye ’ deki COVID-19 Salgını Yönetimi ve Sonuçları. Şehir Sağlığı Dergisi, 2(1), 26–34.
Keçe, M. (2019). Ruh Sağlığı Çalışanlarının Öz Denetim, Yaşam Kalitesi ve Psikolojik İyi Oluşlarının İncelenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Muşabak, U. (2021). Hasta olan maske taksın. https://www.aid.org.tr/ adresinden erişildi.
Noyan, H. (2020). Sinirbilim bakışaçısıyla empati ve covid-19 pandemisi. https://fef.istinye.edu.tr/tr/haberler/sinirbilim-bakis-acisiyla-empati-ve-covid-19-pandemisi adresinden erişildi.
Orhan Kubat, G. ve Şahin, C. (2020). Coronavirus Disease-2019 (COVID-19) Clinical Features. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, 28(2), 14–19. doi:10.24179/kbbbbc.2020-75703
Özçakmak, S. ve Var, I. (2020). Covid-19 salgınının yayılmasını önleyici hijyen uygulamaları. Akademik Gıda, 18(4), 433–441. doi:10.24323/akademik-gida.850947
Öztek, Z. (2020). Sağlık ve Toplum. Sağlık ve Toplum Dergisi, (Covid-19 özel sayısı). https://ssyv.org.tr/wp-content/uploads/2020/07/Sağlık-ve-Toplum-Covıd-19-Özel-Sayısı-Temmuz-2020.pdf adresinden erişildi.
Sayar, K. (2020a). @mkemalsayar. https://twitter.com/mkemalsayar/status/1272133942410391553 adresinden erişildi.
Sayar, K. (2020b). Covid-19 yorgunluğunu nasıl atarız? https://fikirturu.com/insan/covid-19-yorgunlugunu-nasil-atariz/ adresinden erişildi.
Şener, O., Kılıç, M., Ayar, B., Dilmaç, E. ve Sabuncuoğlu, İ. (2020). Covid-19’da maske kullanımına iliişkin hızlı sistematik inceleme. Eurasian Journal of Health Technology Assesment, 4(2), 1–9.
Uğraş Dikmen, A., Kına, M., Özkan, S. ve İlhan, M. N. (2020). COVID-19 Epidemiyolojisi: Pandemiden Ne Öğrendik. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, 1(özel sayı), 29–36. doi:10.34084/bshr.715153
Velavan, T. P. ve Meyer, C. G. (2020). The COVID‐19 epidemic. Tropical Medicine & International Health, 25(3), 278–280. doi:10.1111/tmi.13383
World Health Organization. (2020). Coronavirus Disease Coronavirus Disease ( COVID-19 ) Spreads. Who. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200423-sitrep-94-covid-19.pdf adresinden erişildi.
Yakut, S. (2019). Üniversite öğrencilerinde öz-denetim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65), 1409–1418.
Yurdakul, S. (2020). Davranışlarımızı etkileyen nedir? https://www.dunya.com/kose-yazisi/davranislarimizi-etkileyen-nedir/466161 adresinden erişildi.