Çocukluk çağı zehirlenme olgularının epidemiyolojik ve demografik özelliklerinin incelenmesi

Amaç: Bu çalışmada Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kliniği acil servisinde adli nitelikteki zehirlenme olgularının epidemiyolojik ve demografik özelliklerinin incelenmesi ve alınabilecek önlemlerin irdelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Acil servise başvuran ve zehirlenme nedeniyle hastaneye getirilen her bir hastanın bilgileri hasta takip formu aracılığıyla belgelendirildi ve kaydedildi. Olgular yaş, cinsiyet, zehirlenme nedeni, mevsimsel dağılım, başvuru saati ve başvuruda zehirlenmeye ait semptomlar açısından değerlendirildi. Bulgular: Çocuk acil servisine başvuran hastaların %0.21’ini zehirlenme vakası oluşturmaktaydı. Toplam 138 olgudan 72’si erkek (%52.2), 66’sı kız (%47.8) hastalardan oluşuyordu. Vakaların %87.7’sini 1-5 yaş arası hastaların oluşturduğu saptanmıştır. Zehirlenmeye en sık yol açan ilaçların başında %25.6’lık oranla analjezik antipiretik ilaçları gelmekteydi. Hastaların %18.8’in zehir danışma merkezi hakkında bilgi sahibiyken bu merkezin aranma oranı çalışmamızda %8 olarak tespit edilmiştir. Olguların çoğu %87.7 kaza ile meydana gelmişti. İntihar girişimi nedeniyle zehirlenmeler tüm olguların %6.5’ini oluşturuyordu. İntihar amaçlı zehirlenme vakalarında kızların oranı belirgin bir şekilde yüksekti. (%88.8). Olguların %90’ı şifa ile taburcu edilirken %7’si ailesi tarafından çıkarıldı ve %3’ü yoğun bakıma sevk edildi. Sonuç: Çocuk acil servisine başvuran hastalardan elde ettiğimiz veriler daha önce yapılan çalışmalarla benzerlik göstermektedir. Öncelikle eğitim düzeyinin arttırılmasının zehirlenmelerin önlenmesine önemli ölçüde katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca hekimler tarafından Zehir Danışma Merkezininin aranması ve merkezin önerilerinin uygulanması da mortalite ve morbidite oranını azaltacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Zehirlenme, Çocukluk dönemi, Epidemiyoloji, Demografi

PDF

___

Arısoy N, Aji DY. Zehirlenmeler. Onat T (ed). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları: Cilt 2, Eksen Yayınları, İstanbul 1996; 1037-1055.
Bronstein AC, Spyker DA, Cantilena LR Jr, Green JL, Rumack BH, Giffin SL. 2008 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers' National Poison Data System (NPDS): 26th Annual Report.
Geçim NO, İkincioğulları D, Harmancı N. Ulusal Zehir Merkezi’ne yapılan çocukluk çağı vaka başvurularının değerlendirilmesi: 5 yıllık retrospektif çalışma. Türkiye Klinikleri J Pediatr Sci 2006, 2(5):1-4.
Bronstein AC, Spyker DA, Cantilena LR Jr, Green JL, Rumack BH, Heard SE; American Association of Poison Control Centers. 2007 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers’ National Poison Data System (NPDS): 25th Annual Report. Clin Toxicol (Phila) 2008;46:927-1057.
Özdemir R. Zehirlenmeler ve Hacettepe deneyimi. Katkı Pediatri Dergisi 2009 :47-68.
Biçer S, Sezer S, ve ark. Çocuk Acil Kliniği 2005 Yılı Akut Zehirlenme Vakalarının Değerlendirilmesi. Marmara Medical Journal 2007; 20(1): 12-20.
Şenel Güzel I, Esin Kibar A, Vidinlisan S. Ankara Dışkapı Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi çocuk acil servisine başvuran zehirlenme vakalarının demografik özelliklerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi 2011;21(3):101-107.
Akbay-Öntürk Y, Uçar B. Eskişehir Bölgesinde çocukluk çağı zehirlenmelerinin retrospektif değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003; 46:103-113.
Güzel I.Ş Ankara dışkapı çocuk hastalıkları eğitim ve araştırma hastanesi çocuk acil servisine ekim 2006 ekim 2007 tarihleri arasında başvuran zehirlenme vakalarının demografik özelliklerinin incelenmesi – Uzmanlık Tezi - İstanbul 2007.
Penbegül L. İlaç Zehirlenmesi olan Çocuk Olgularda Demografik Özellikler ve Ailesel Etkenlerin Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi – İstanbul 2006.
Gürpınar T, Aşırdizer M, Zehirlenmelerde Hekim Sorumluluğu, Türkiye Klinikleri J Surg Med Sci 2006, 2(50):56-62).
Kamış M. Sami Ulus hastanesi çocuk acil servisine başvuran adli olguların iki yıllık sürede değerlendirilmesi Uzmanlık Tezi - Ankara 2008.
Wolf AD. Poisoning in children and adolescents. Pediatr Rev 1993; 14: 411-422,
Uçar B, Ökten A, Mocan H. Karadeniz bölgesinde çocuk zehirlenme vakalarının retrospektif incelenmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 1993; 36: 363-371.
Litovitz TL, Klein-Schwartz W, Caravati EM, Youniss J, Crounch B, Lee S. Annual report of the American Association of Poison Control Centers Toxic Surveillance System. Am J Emerg Med 1999; 17: 435-487.
Andıran N, Sarıkayalar F. Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesinde son 6 yılda izlenen akut zehirlenme vakaları. Katkı Pediatri Dergisi 2001; 22: 396-408.)
Bucak İ H, Turgut M, Tümgör G, Eynallı A. Çukurova Bölgesinde Üçüncü Basamak Bir Hastanede 2006-2010 Yılları Arasında Çocukluk Çağı İlaç Zehirlenmelerinin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 2015;2:124-130