Çağlar HIDIROĞLU, Yeliz ÖZKAN HIDIROĞLU, Abdurrahman TANRIÖĞREN

kul Müdürlerinin Yönetsel Güçlülükleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı okul müdürlerinin yönetsel güçlülükleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma nicel araştırmalardan ilişkisel tarama modeli çalışmasıdır. Araştırmanın örneklemi, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Denizli’nin merkez ilçelerindeki devlet ortaokullarında çalışan 341 öğretmendir. Veriler, “Yönetsel Güçlülük Ölçeği” ve “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” aracılığıyla elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde betimsel, vardamsal, korelasyon, basit ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Okul müdürlerinin yönetsel güçlülük düzeyleriyle bilişsel, duyuşsal ve davranışsal boyutlardaki güçlülük düzeyleri yüksektir. Okul müdürleri planlı çalışan, problemlerle baş edebilen, iyi dinleyiciler olarak algılanmaktadır. Müdürlerin nadiren zor-belirgin hedefler belirledikleri, başarısız olmaktan korkmadıkları ve işlerin bitirilmesini zamandan daha fazla önemsedikleri belirlenmiştir. Öğretmenlerin algıları; cinsiyet, kıdem ve branş değişkenlerine göre değişmemekte; okuldaki öğretmen, öğrenci, müdür yardımcısı sayısı ve müdürün okuldaki görev yılına göre değişmektedir. Okul müdürlerinin örgütsel bağlılıkları ile yönetsel güçlülükleri arasında pozitif yönde yüksek düzeyde ilişki varken; örgütsel bağlılık yönetsel güçlülüğün %64’ünü yordamaktadır.

Examining the Relationship Between Managerial Resourcefulness and Organizational Commitment ofSchool Principals

The purpose of this research is to identify the relationship between the managerial resourcefulness and organizational commitment levels of school principals according to teachers’ views. This research study is a quantitative research and correlational survey method was used for this descriptive study. The sample of this study is composed of 341 secondary school teachers working in Pamukkale and Merkezefendi districts of Denizli during 2016-2017 academic year. The data of this research were collected by “Managerial Resourcefulness Scale” and “Organizational Commitment Scale”. The descriptive and inferential statistical techniques including correlation and simple and multiple regression have been employed in order to analyze the data collected.Teachers’ perceptions towards principals’ managerial resourcefulness levels has been found high both totally and dimensionally. According to teachers’ perceptions school principals follow planned processes, are very good listeners and believe that they can cope with the problems they face. It has been determined that school principals are not afraid of being unsuccessful; set difficult and specific goals for teachers from time to time, and are very sensitive for time management especially for completing their assignments. Teachers’ perceptions toward the managerial resourcefulness of principals have not been found differentiated by their gender, seniority, and branches (p>.05). Teachers’ perceptions toward the

PDF

___

Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, contunuance and normative commitment to the organizations. Journal of Occupational Pyschology, 63, 1-18.
Asar, R. (2014). Eğitim kurumlarında kadın yöneticilere karşı tutumların değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Aslan, H. (2006). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ve cinsiyetlerine göre mizah tarzlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Baransel, A. (1979). Çağdaş yönetim düşüncesinin evrimi: Klasik ve neo-klasik yönetim ve örgüt teorileri - Cilt 1. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Bass, B. M. & Avolio, B. (1995). MLQ-Multifactor leadership questionnaire. Mind Garden, Palo Alto, California.
Bursalıoğlu, Z. (1982). Eğitim yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cook, M.D. (2008). Exploring the ımpact of management functions on ındigeneous policy. Unpublished Doctoral Dissertasion. North Central University, ABD.
Çelik, V. (2000). Okul kültürü ve yönetim. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dağ, İ. (1991). Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeğinin üniversite öğrencileri için güvenilirliği ve geçerliliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2(4), 269-274.
Dağlı, A. (2000). İlköğretim öğretmenlerinin algılarına göre ilköğretim müdürlerinin etkili müdürlük davranışları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Demircan, A. (2001). İlköğretim okulu müdürleri yöneticilik yeterliklerine ne derece sahiptirler?.
Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Doğan, S. ve Şahin, F. (2011). Yönetsel güçlülük ve etkililik: Kavramsal bir çalışma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 61-85.
Drucker, P. F. (1974). Management: Tasks, responsibilities, practices. New York, USA: Harper & Row.
Erdoğan, İ. (2000). Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem.
Etzioni, A. A. (1961). Comparative analysis of complex organization. NY: Free Press. Frese, M., Stewart, J. & Hannover, B. (1987). Goal orientation and planfulness: Action styles as personality concepts. Journal of Personality and Social Psychology, 52(6), 1182-1194.
Gay, L. R. & Airasian, P. (1996). Educational research: Competencies for analysis and application (6th edition). Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall.
Getzels, J. W. & Guba, E. G. (1957). Social behavior and the administrative process. School Review, 65, 423-41.
Goleman, D. (2005). Duygusal zekâ, 29. Baskı, (Çev. Banu Seçkin Yüksel). İstanbul: Varlık.
Göl, E. ve Bülbül, T. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 97-109.
Grusky, O. (1966). Career mobility and organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 10(4), 488-503.
Heppner, P. P. (1978). A review of the problem solving literature and its relationships to the counseling process. Journal of Counseling Psychology, 25(5), 366-375.
Heppner, P. P. & Krauskopf, C. J. (1987). An infromation processing apporach to personal problem solving. The Counseling Psychologist, 15, 371-447.
Herzberg, F. W. (1959). The motivation to work. New York: John Willey.
Hicks, H. G. (1977). Örgütlerin yönetimi: Sistemler ve beşeri kaynaklar açısından. Ankara: San Matbaası.
Hoy, W. H. & Miskel, C. G. (1978). Educational administration: Theory, research, and practice. New York: Random House.
Kanungo, R. N. & Menon, S. T. (2004). Managerial resourcefulness: The construct and its measurement. The Journal of Entrepreneurship, 13(2), 129-152.
Kanungo, R. N. & Menon, S. T. (2005). Managerial resourcefulness: Measuring a critical component of leadership effectiveness. The Journal of Entrepreneurship, 14(1), 39-55.
Kanungo, R. N. & Misra, S. (1992). Managerial resourcefulness: A reconceptualization of management skills. Human Relations, 45(2), 1311-1332.
Karaman, F. (2008). Ortaöğretim okullarında görev yapan okul müdürlerinin göstermiş olduğu liderlik ve etkili yöneticilik davranışları. Yaımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
Karataş, S. (2008). Okul müdürlerinin etkililiği ve okul iklimi (İstanbul Fatih ve Eminönü ilçeleri örneği).
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kaya, A., Balay, R. ve Tınaz, S. (2014). Yönetici ve öğretmenlerin yönetsel etkililik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(2), 79-97.
Korkmaz, M. (2006). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, 199-226.
Mayer, J. D., DiPaolo, M., & Salovey, P. (1990). Perceiving affective content in ambiguous visual stimuli: A component of emotional intelligence. Journal of Personality Assessment, 54(3&4), 772-781.
Morton, K.L., Barling, J. Rhodes, R. E. Mâsse, L. C., Zumbo, B. D., & Beauchamp, M.R. (2011). The application of transformational leadership theory to parenting: questionnaire development and ımplications for adolescent selfregulatory efficacy and life satisfaction. Journal of Sport and Exercise Psychology, 33, 688-709.
O’Reilly, C. A. & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and pyschological attachment: the effects of compliance, identification and internalization on prosocial bahavior. Journal of Applied Psychology, 71(3), 492-499.
Özdere, Z. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin yeterlilik düzeyleri ile örgütsel güven düzeyi arasindaki ilişkinin incelenmesi (Beykoz ilçesi örneği). Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Parker, S. K., Williams H. M. ve Turner N. (2006). Modeling the antecedents of proactive behavior at work. Journal of Applied Psychology, 91 (3):636–652.
Sacır, S. (1978). Kız meslek lisesi müdürlerinin yeterlilikleri. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
Sakallı, N. (2001). Sosyal etkiler: Kim kimi nasıl etkiler?. Ankara: İmge.
Salovey, P. & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9, 185-211.
Savaşır, I. ve Şahin, N. H. (1997). Bilişsel-Davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
Schwarzer, R., Bäßler, J., Kwiatek, P., Schröder, K., & Zhang, J. Xin (1997). The assessment of optimistic self-beliefs: Comparison of the German, Spanish, and Chinese version of the General Self-Efficacy Scale. Applied Psychology: An International Review, 46 (1): 69–88.
Schyns, B. & Collani, G. (2002). A new occupational self-efficacy scale and its relation to personality constructs and organizational variables. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11(2), 219-241.
Siva, A. (1991). İnfertile’de stresle başetme, öğrenilmiş güçlülük ve depresyonun incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Nörolojik ve Psikiyatrik Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Staw, B. & Salancik, G. (1977). New directions in organisational behavior. Chicago, IL: St Clair Press.
Şahin, F. (2009). Yönetsel güçlülük: Etkili liderlik ve yönetim bileşeni olarak kavramsallaştırılması ve ölçülebilmesine ilişkin bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Şimşek, Y. ve Altınkurt, Y. (2009). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin okul müdürlerinin iletişim becerilerine ilişkin görüşleri. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi-Akademik Bakış, 17, 1-16.
Terci, F. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetici yeterlik davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
Treviño L. K., Brown, M., & Hartman, L. P. (2003) A qualitative ınvestigation of perceived executive ethical leadership: Perceptions from inside and outside the executive suite. Human Relations, 56(1), 5–37.
Urbanski, J. C. (2000). The relationship of personality constructs to the effects of vie theory judgments on delay of gratification behavior. Unpublished Doctoral Dissertation, South Carolina: University of South Carolina.
Van Brekelen, Q. H. (1996). Facts on factories: In search of manufacturing excelence (Doctoral thesis). Erasmus University, Rotterdam.
Wiener, Y. (1982). Commitment in organization a normative view. Academy of Management Review, 7(3), 418-428.
Yavuz, M. (2010). Adaptation of the leadership practices inventory (LPI) to Turkish. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(158), 143-157.
Yukl, G.A. (1981). Leadership in organizations. U.S.A: Prentice-Hall Inc.
Zeynel, E. ve Çarıkçı, İ. H. (2015). Mesleki motivasyonun, iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Akademisyenler üzerine görgül bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 217-248.