TÜRKİYE VE BAZI ÜLKELERDE YÜKSEKÖĞRETİM KURULLARININ TEMEL İŞLEVİ VE MERKEZİ DÜZENLEMEYE KARŞI ÜNİVERSİTELERİN KURUMSAL ÖZERKLİK BEKLENTİLERİ

Bu çalışmada yükseköğretim kurumlarının üst kuruluşları olarak Yükseköğretim Kurulu – YÖK ün yasal dayanağı, oluşumu, görevleri Anayasa ve Yükseköğretim Kanununda belirtildiği şekilde ele alınmıştır. Ayrıca yürürlükteki 1982 Anayasası öncesi 1961 Anayasasında YÖK nasıl şekillendirilmekte ve ne gibi görevleri üstlenmekte olduğu ortaya konulduğu gibi, yürürlükteki yükseköğretim kanunundan önceki 1750 sayılı Üniversiteler Kanununda Üniversiteler üstü kuruluşlara, devlet denetim ve gözetiminin nasıl gerçekleştirildiğine de değinilmektedir. Bununla birlikte üniversiteler mevzuatının 60 yılda nasıl bir evrim sergilendiğini görebilmek için 1750 sayılı kanundan önce 27 yıl yürürlükte kalmış olan 4936 sayılı Üniversiteler Kanununda üniversiteler üstü organ ve devlet denetimi ve gözetimine de bir göz atılmıştır Çalışmada, şimdiki ve önceki Anayasa ve Yükseköğretim Kanunlarında yükseköğretim üst kuruluşları, devlet denetimi ve gözetimi ortaya konulmakla birlikte az çok bir mukayese için diğer bazı ülkelerdeki örneğin İsrail ve İngiltere’deki yükseköğretim üst kuruluşları, devlet denetim ve gözetiminin nasıl yapıldığına da yer verilmektedir.

In this study, as an upper level organization of Higher Education, The Council of Higher Education of the Republic of Turkey, its legal basis, formation and duties are discussed in the constitution and the Law on Higher Education System. Also in the constitution of 1961 which was before our current constitution 1982; it is identified how The Council of Higher Education of the Republic of Turkey was shaped and what kind of duties are undertaken. In the previous law number 1750 concerning Higher Education System; it is identified how upper level organizations of universities, governmental control and supervision are implemented. In addition to this, it is glanced at higher institutions of universities, control and supervision of government in the law number 4936 which was maintained 27 years ago - before the law number 1750- how the legislation of universities have evolved in the past 60 years. In the study; Turkey’s current and previous constitution and Law on Higher Education System are compared with other countries’ laws such as Israel and England to see how governmental controls and supervisions operate.

PDF

___

ASA S. Knowles, (1970), Handbook of College and University Administration, editor in chief, McGraw- Hill Book Co.,
BROWN, D. James, (1969), The Liberal University: An Institutional Analysis, McGraw-Hill Book Co.
CRE, (1995), Creation Journal of the Association of European Universities, No: 106, Geneve.
DOĞRAMACI, (2000), İhsan, Günümüzde Rektör Seçimi ve Atama Krizi, Türkiye’de ve Dünyada Yükseköğretim Yönetimine Bir Bakış, Meteksan A.Ş. Baskı Tesisleri, Ankara.
FARRANT, John, (1997a), Comparative International Studies: The United Kingdom, Submitted to the Workshop on the Allocation of Public Resources to Higher Education, Turkish Higher Education Council, Ankara.
FARRANT, John, (1997b), Recent Development In Higher Education Management in Western Europe, Turkish Higher Education Council, Workshop On The Allocation of Public Resources to Higher Education, Ankara.
GÖZLER, Kemal, (01.05.2004), Cumhurbaşkanı YÖK Çatışması, Ankara Barosu Dergisi, Yıl:59, Sayı: 2001/1, s.37–59 (www.anayasa.gen.tr/- yok.hotmail),
GÜRÜZ, Kemal, (2001), Dünya’da ve Türkiye’de Yükseköğretim Tarihçe ve Bugünkü Sevk İdare Sistemleri, ÖSYM Yayınları, 2001-4, Ankara.
HEFCE, Further, (1994), Development of the Method for Assessment of the Quality of Education, Higher Education Funding Council for England, June.
HEFCE, A Guide to Funding Higher Education in England, How the HEFCE Allocates its Funds, HEFCE Publications, 1996
HOOK, (1970), Sydney, Academic Freedom and Academic Anarchy, Cowles Book Company Inc., New York.
KARACAN, Ali Rıza, (1997), İsrail’de Yükseköğretimin Yapısı ve İsrail Yüksek Öğretim Kurulu’nun Planlama- Bütçeleme İşlevi (Ülke Raporu), İzmir.
LEUTSION, Nehami, (1997), (Chairman Planning and Budgeting Council), Survey and Trends of Higher Education System University Budgeting and Financing.
ÖRMECİ, Cankut, (1997), İngiltere’de Yükseköğretim Kurumları ve Kaynak Temini (Ülke Raporu), İstanbul.
SCIENCE AND TECHNOLOGY ISRAEL INFORMATION CENTER, (1996), Facts About Israel, Jerusalem.
THE BRITISH COUNCIL, (1997), Development of New System For Allocating Public Resources to Individual Higher Education Institutions In Turkey, YOK Feasibility Studies.
THE COUNCIL OF HIGHER EDUCATION, (1992), The Israel Council For Higher Education Planning and Budgeting Committee,
THE ISRAEL ACADEMY OF SCIENCES AND HUMANITIES, (1994), Jerusalem.
TERZİOĞLU, Tosun, (2003), Akademik Özgürlük ve Özerklik, Eylül.
Cumhuriyet, Yükseköğretim Yasa Taslağının Getirdikleri, Melih Ersoy, Çağatay Keskinocak, 05.1996
Milliyet, Yükseköğretim Toplanmalıdır, Abbas Güçlü, 27.04.2002 Şurası Acilen
Milliyet, YÖK ve Üniversite, Taha Akyol, 11.2002
Vatan, Gece Bekçisi Kurumlar, Gülay Göktürk, 12.2002
Radikal, Milli Üniversite Komutanı, Yıldırım Türker, 06.01.2003
Sabah, YÖK Değişmeli, İhsan Doğramacı, 01.2003
Milliyet, YÖK Sultanlığı, Taha Akyol, 18.01.2003
Milliyet, YÖK’ün Yetkileri Azaltılsın, Abbas Güçlü, 01.2003
Milliyet, YÖK Dukalığı, Taha Akyol, 09.07.2003
Vatan, Üniversite ve YÖK, Olcay Gönensin, 08.2003
Hürriyet, İki Kemal’ler Kenara Çekildiğine Göre, Ertuğrul Özkök, 03.09.2003
Cumhuriyet, Bilim Teknik Üniversite Özerkliği ve Yeni Üniversite Reformu, Baki Komşuoğlu, 09.2003
Tercüman, Astıkları Astık, Tahir Hatipoğlu, 09.2003
Milliyet, Gürüz’den Beteri Yok, Türkan Saylan, 09.2003
Milliyet, Üniversitelerin Unutulmuş Elemanları, Mehmet Y. Yılmaz, 10.10.2003
Milliyet, Üniversiteler ve Bilim, Taha Akyol, 06.2005
R.G., 16.06.1946 tarih, Sayı 6336
R.G., 07.07.1973 tarih, Sayı 14587
R.G., 06.10.1981 tarih, Sayı 17506
R.G., 03.08.1982 tarih, Sayı 17771