Nepotizmin Örgütsel Sessizliğe Etkisinde Öz Yeterlilik Algısının Rolü: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma
Bu çalışmanın temel amacı, çalışanların nepotizm algılarının örgütsel sessizliğe etkisinde öz yeterlilik algılarının rolünü incelemektir. Bu amaçla mevcut araştırma nepotizm, örgütsel sessizlik ve öz yeterlilik üzerine olan alana bu değişkenleri ele alarak ve öz yeterliliğin aracılık rolünü de inceleyerek katkıda bulunmaktadır. Bu araştırmada, Van ilindeki iki özel hastanede istihdam edilen 313 iş görenden anket tekniği ile veri toplanmış, korelasyonel analiz ile hiyerarşik regresyon analizleri yapılarak çalışanların nepotizm algılarının ve öz yeterliliklerinin örgütsel sessizlikdavranışlarını etkilediği tespit edilmiştir. Çalışanların nepotizm algılarının kabullenici, korunmacı ve korumacı sessizlik davranışlarını artırıcı etkisinin olduğu belirlenmiştir. Çalışanların öz yeterlilik algıları ise kabullenici, korunmacı ve korumacı sessizlik davranışlarını azaltıcı bir etki yapmaktadır. Bunların yanı sıra çalışanlarının öz yeterlilik algılarının, nepotizm ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkide aracılık rolü oynadığı görülmüştür.
The Effect of Nepotism on Organizational Silence and Mediating Role of Self Efficacy: A Research on Hospital Employees
The main purpose of this study is to examine the role of self-efficacy of the employees on their nepotism perception on organizational silence. For this purpose, this study contributes to the conceptual frameworks of nepotism, organizational silence and self-efficacy by considering these variables and examining the mediating role of self-efficacy. In this study, by using questionnaire technique, data were collected from 313 employees of two private hospitals in Van province and after the analysis, it was determined that employees nepotism perceptions and self-efficacy affect organizational silence behaviors by performing hierarchical regression analysis with correlation analysis. It has been identified that nepotism perception of employees cause an increase on their organizational silence behaviors such as concession, being protectionist and conservator. On the other hand, it has been found that self-efficacy of employees cause a decrease on their organizational silence behaviors such as concession, being protectionist and conservator. Besides these, it has been obtained that self-efficacy of employees has a mediating role in shaping the relation between nepotism and organizational silence.
___
- Abdalla, H.F., Maghrabi, A.S., & Raggad, B.G. (1998). “Assessing
The Perceptions Of Human Resource Managers Toward
Nepotism”[İnsan Kaynakları Yöneticilerinin Nepotizm Algısının
Değerlendirilmesi], International Journal Of Manpower, 19(8),
554-570.
- Afşar, L. (2013). Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Güven İlişkisi:
Konuya İlişkin Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul:
İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Arslaner, E., Erol, G., & Boylu, Y. (2014). “Konaklama
İletmelerinde Nepotizm ve Örgütsel Adalet Algısı Üzerine
Bir Araştırma”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 32, 62-77.
- Asunakutlu, T.,&Avcı,U. (2010). “Aile İşletmelerinde Nepotizm
Algısı ve İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman
Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
15(2), 93-109.
- Bandura, A. (1977). “Self-Efficacy. Toward a Unifying Theory
of Behavioral Change” [Öz Yeterlilik: Davranışsal Değişikliği
Birleştirici Bir Teori], Psychological Review, 84(2),191-215.
- Bandura, A. (1986) Social Foundations Of Thought And Action:
A Social Cognitive Theory, NJ:Prentice-Hall.
- Basım, H. N., Korkmazyürek, H. & Tokat, A.O. (2008).“ Çalışanların
Öz Yeterlilik Algılamasının Yenilikçilik ve Risk Alma Üzerine
Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 121-130.
- Büte, M. (2011). “Nepotizmin ĠĢ Stresi, ĠĢ Tatmini, Olumsuz
Söz Söyleme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Aile
İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma”,Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 20 (1), 177-194
- Candan Wilson, H. (12 Ekim 2012), İş Yerinde Adalet, http://
hazarcandanwilson-ik.blogspot.com.tr/2012/10/is-yerindeadalet.
html .
- Çakıcı, A. (2007). “Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik
Temelleri ve Dinamikleri”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (1),
145-162.
- Düz, S. (2012). Konaklama İşletmelerinde Nepotizm İle Örgütsel
Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi), Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Dyne, L.V., Ang,S., & Botero, I.C. (2003).“Conceptualizing
Employee Voice As Multidimensional Constructs”[Çok
Boyutlu Kurumlarda Çalışan Sesinin Kavramlaşması], Journal
Of Management Studies, 40 (6) ,1359-1392.
- Erdem, B., Ceylan, U. &Saylan, U. (2013). “Aile işletmelerinde
Nepotizm ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Kütahya’da Faaliyet
Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Uludağ Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXXII (2), 171-197.
- Ford, R., McLaughin, F. (1985). “Nepotism”[Nepotizm],
Personnel Journal, 64 (9), 57-61.
- Hernandez, E, H., & Page, R.A. (2006). “Nepotism In The
Employment Recruitment Process:How Nepotism Builds
Organzational Commitment” [İşe Alım Sürecinde Nepotizm:
Nepotizm Örgütsel Bağlılığı Nasıl Sağlar], Journal of Business
Management and Change, 1(1), 3-13.
- İşçi, E., Bal Taştan & S., Kozal, A. (2013). “Örgütlerde
Kurumsallaşma Düzeyinin Nepotizm Üzerine Etkisinin
İncelenmesi: Hastane Çalışanları Örneği” Siyaset, Ekonomi
ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 61-83.
- İnandı,Y., Tunç, B., & Gündüz, B. (2013).“Okul Yöneticilerinin
Özyeterlilik Algıları İle Çatışmayı Çözme Stratejileri Arasındaki
İlişki”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9 (2), 275-294.
- Karacaoğlu, K., & Cingöz, A. (2009) “İşgören Sessizliğinin
Kaynağı Olarak Liderlik Davranışı ve Örgütsel Adalet Algısı”,
17.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi 21-23 Mayıs 2009
EskiĢehir: EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi.
- Karahan, A., & Yılmaz, H. (2014). “Nepotizm ve Örgütsel
Bağlılık Arasındaki ilişkinin İncelenmesi ve Bir Uygulama”,
Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve
Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 123-148
- Karakaş, M., Çak, M. (2007).“Yolsuzlukla Mücadelede
Uluslararası Kuruluşların Rolü”, Maliye Dergisi, (Temmuz-
Aralık), 74-101.
- Kiechel, W. (1984). ”How To Relate To Nepotism” [Nepotizme
İlgi Nasıl], Fortune, February, 143-144.
- Korkmaz, Ö. (2011). “Öğretmen Adaylarının Öğretim
Materyallerinden Yararlanmaya Dönük Öz yeterlilik Algıları”,
Eğitim Teknolojileri Araştırma Dergisi, 2(4), 1-17.
- Korkut, K. (5 Ocak 2013). İşe Girişlerde Mülakat Yapılması
Birilerini Torpille İşe Almak İçindir, http://blog.milliyet.com.tr/
ise-girislerde-mulakat-yapilmasi-birilerini-torpille-ise-almakicindir/
Blog/?BlogNo=395955 .
- Kutlay, Y. (2012). Araştırma Görevlilerimin Örgütsel Adanmışlık
ve Öz-Yeterliliklerinin Örgütsel Sessizlikleri Üzerine Etkisi.
(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta: Süleyman
Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Monappa, A. & Saiya dain, M.S. (2001). Personnel Management,
New Delhi: Tata McGraw-Hill Publishing Company.
- Özgen, I. & Sürgevil, O. (2009). “Örgütsel Sessizlik Olgusu
ve Turizm İşletmeleri Açısından Değerlendirilmesi” Z.
- Sabuncuoğlu (Ed.), Turizm Örgütlerinde Örgütsel Davranış.
Bursa: MKM Yayıncılık.
- Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B. Paine, J. B. & Bachrach, D. G.
(2010). “Organizational Citizenship Behaviors; A Critical Review
Of The Theoritical And Emprical Literature, Suggestions For
Future Research”, [Örgütsel Vatandaşlık Davranışı; Teorik ve
Ampirik Literatür İle Gelecek Araştırmalar İçin İnceleme ve
Öneriler]. Journal of Management, 26(3),512-563
- Rafferty, A.E. & Restubog, S. L. D. (2011), “The Influence of
Abusive Supervisors on Followers” [Kötü Niyetli Amirlerin
Takipçileri Üzerine Etkileri], British Jourmal of Managemet,
22 (2), 270-285.
- Ryan, K, D. & Oestreich, D. K. (1991). Driving Fear Out Of The
Workplace, San Fransisco: Jossey-Bass.
- Scoppa, V. & Ponzo, M. (2010). A Simple Model Of Nepotism
(Working Paper n.17-2010), http://www.ecostat.unical.it/
RePEc/WorkingPapers/WP17_2010.pdf .
- Sünneli Erden, P. (2014). The Relationship Between Paternalistic
Leadership, Percieved Employement Discrimination and
Nepotism. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul:
Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Şehitoğlu, Y. & Zehir, C. (2010). “Türk Kamu Kuruluşlarında
Çalışan Performansının Çalışan Sessizliği ve Örgütsel
Vatandaşlık Davranışı Bağlamında İncelenmesi”, Amme İdaresi
Dergisi, 43(4), 87-110.
- Vakola, M.& Bouradas, D. (2005). “Antecedents and
Consequences of Organizational Silence: An Emprical
Investigation”[Geçmişi ve Sonuçları Açısından Örgütsel
Sessizlik: Ampirik Bir İnceleme], Employee Relations, 27 (4-
5), 441-458.