1960'LARDAN 2000'LERE TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN PATRON TEMSİLLERİ: TÜKETİM VE YÖNETİM GÖSTERGELERİ ÜZERİNDEN BİR ANALİZ

Bu çalışma, patron karakterinin Türk Sineması’na yansıtılış şeklindeki değişimi, ülkede yaşanan sosyoekonomik dönüşümler üzerinden incelemektedir. Çalışmada 1960’lı yıllardan 2000’li yıllara kadar olan dönemde patron karakterinin sinemadaki inşasının, bu dönemlere denk düşen yapı ile ilişkisi incelenmiş, liderlik tarzlarının ve tüketim kalıplarının dönemin iş yaşamının ve patron simgesinin inşasında nasıl kullanıldıkları ortaya koyulmuştur. Sinemanın toplum dinamiklerinden etkilenme ve onu etkileme gücünden hareketle çalışmada patron karakteri ve iş yaşamının, değişen yönetim anlayışları bağlamında Türk Sineması’na nasıl aktarıldığına bakılmış, 1980 öncesi ve sonrası olmak üzere iki dönem çerçevesinde ele alınan filmler içerik analizine tabi tutulmuştur

Anahtar Kelimeler:

Tüketim kültürü, yönetim paradigmaları, liderlik tarzları, sinema

Changing Representations Of Bosses In Turkish Cinema From 1960’s To 2000’s: An Analysis Through Consumption And Management Indicators

This study investigates the changing representations of “bosses” in Turkish Cinema through socioeconomic changes in Turkey. Within the study, the relation between the construction of the boss as a character in cinema from 1960’s to 2000’s and socioeconomic structure has been examined. As a result of this examination, it is shown how leadership styles and consumption patterns are affecting that era’s work life and image of bosses. With reference to cinema’s response to social dynamics and influence over social dynamics, in this research how boss as a character and work life has been transferred over Turkish Cinema in the context of changing management perceptions has been examined. The movies which have been analyzed were divided into two periods as before 1980 and later and a content analysis is conducted to these to distinct theories

Keywords:

Consumption culture, management paradigms, leadership styles, cinema,

PDF

___

Abisel, Nilgün (1999) Popüler Sinema ve Türler. Alan Yayıncılık-151 İkinci Baskı: Ekim 1999. Isbn: 975-7414- 32-8 İstanbul, s.13.
Adanır, Oğuz, (2012) İlkel Toplumdan Melodramlar Evrenine. Hayalperest Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul. Atılgan, Gökhan (2012) “Türkiye’de Toplumsal Sınıflar: 1923-2010”, Faruk Alpkaya ve Bülent Duru (der.) 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim”, 2.Baskı, Phoenix Yayınları, Ankara.
Ayça, Engin (1993) “Türk Sineması Seyirci İlişkileri” Görüntü, Sayı:1, (44-79), s.53.
Bahçe, Serdal ve Benan Eres (2012), “İktisadi Yapılar, Türkiye ve Değişim”, Faruk Alpkaya ve Bülent Duru (der.) 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim”, 2.Baskı, Phoenix Yayınları, Ankara.
Bali, Rıfat (2001) “Ertuğrul Özkök; Yeni Türk İnsanının Heykeltraşı”, Birikim, Sayı:144, Nisan 2001.
Bali, Rıfat N., (2011) Tarz-ı Hayattan Life Style’a Yeni Seçkinler, Yeni Mekanlar, Yeni Yaşamlar. İletişim Yayınları, 9. Baskı, İstanbul.
Baykal, Adnan Nur (2002) Mektuplarla Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma/Babalar, Oğullar ve Kızlar. Sistem Yayıncılık, 2. Baskı.
Boratav, Korkut (2005) Türkiye İktisat Tarihi 1908- 2002. 9. Baskı, İmge Yayınevi, Ankara.
Bostan, Erman (2013). Yeni Türk Sineması (2000’li Yıllar) Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bostan, Mesut (2015) “Patron Babamız ve Tatlı Sert Halleri: Hulusi Kentmen”, Türk Sineması Araştırmaları, http://www.tsa.org.tr/yazi/yazidetay/181/patronbabamiz-ve-tatli-sert-halleri--hulusi-kentmen, Erişim: Mart 2016.
Bourdieu, Pierrre (1984) Distinction. Routledge.
Bozdoğan, Sibel (2010) “From ‘Cubic Houses’ to Suburban Villas: Residential Architecture and the Elites in Turkey” , Celia Kerslake, Kerem Öktem ve Philip Robins (der.) Turkey’s Engagement with Modernity Conflict and Change in the Twentieth Century”, Palgrave Macmillan.
Buğra, Ayşe (1994) State and Business in Modern Turkey. Albany, NY: State University of New York Press.
Clemens, John K. ve Melora Wolff (2001) Büyük Filmlerden Liderlik Dersleri. Çev:Fulya Yavuz, Medicat Yayınları.
Coşkun, Esin (2009) Türk Sinemasında Akım Araştırması. Phoenix Yayınevi, Ankara.
Craib, Ian ve Benton, Ted (2011) Sosyal Bilim Felsefesi(Toplumsal Düşüncenin Felsefi Temelleri. Sentez Yayıncılık, İstanbul.
Çelik, Filiz (2010), “Modernleşme Serüvenimiz ve Yeşilçam”, Sanat, Sayı:2010( 17) , ss.160-148.
Daldal, Aslı (2005) 1960 Darbesi ve Türk Sinemasında Toplumsal Gerçekçilik. İstanbul: Homer Kitabevi.
Dorsay, Atilla (1989) Sinemamızın Umut Yılları 1970- 80 arası Türk Sineması’na Bakışlar. Birinci Basım, İnkılap Yayınevi.
Fisher, Elizabeth A. (2009) “Motivation and Leadership in Social Work Management: A Review of Theories and Related Studies”, Administration in Social Work, 33:4,347-367, DOI: 10.1080/03643100902769160.
Gans, Herbert J. (2007) Popüler Kültür ve Yüksek Kültür. 2. Baskı, çev: Emine O. İncirlioğlu, İstanbul: YKY.
Giddens, Anthony (2010) Modernite ve Bireysel Kimlik- Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum. Say Yayınları, İstanbul.
Güçhan, Gülseren (1992) Toplumsal Değişim ve Türk Sineması. İmge Kitabevi, Ankara.
Capital Dergisi(2003) http://www.capital.com.tr/isdunyasi/sirketler-ve-yoneticiler/meshur-tuccardanholding-sahibine-haberdetay-1411, Erişim: Mart 2016.
Kalağan, Gökhan (2009) “Türkiye’de 1980 Sonrası Bürokratik Dönüşüm: Sosyal Yardımlaşma ve 1960’Lardan 2000’Lere Türk Sinemasında Değişen Patron Temsilleri: Tüketim ve Yönetim Göstergeleri Üzerinden Bir Analiz 145 Dayanışma Genel Müdürlüğü (Sydgm) Örneği” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Kayalı, Kurtuluş (1994) Yönetmenler Çerçevesinde Türk Sineması. Ayyıldız Yayınları, Ankara.
Koçel, Tamer (2010) İşletme Yöneticiliği. Genişletilmiş 12. Baskı, Yayın No: 2323, Beta Yayınevi, İstanbul.
Kuyucak Esen, Şükran (2000) Seksenler Türkiyesi’nde Sinema. 2. Basım, Beta Yayınları, İstanbul.
Kuyucak Esen, Şükran, (2010) Türk Sineması’nın Kilometre Taşları. Agora Kitaplığı, İstanbul.
Lewis, Bernard (1993) Modern Türkiye’nin Doğuşu. 5. Baskı, çev: Metin Kıratlı, Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Basımevi, Ankara.
Likert, R. (1967).The Human Organization: Its Management and Value. New York:McGraw-Hill.
Makal, Oğuz (1994) Sinemada Yedinci Adam. Ege Yayıncılık, İzmir,
Maktav, Hilmi (2001) Türk Sinemasında Yoksulluk ve Yoksul Kahramanlar. Birikim, Yaz 2001, Sayı:89.
Maktav, Hilmi (2013) Türk Sineması’nda Tarih ve Siyaset. Agora Kitaplığı, 425, İstanbul.
McQualiy, Denis (2010) McQuail's Mass Communication Theory. Sage.
Metz, Christian (1986) Sinemada Anlam Üstüne Denemeler.çev.Oğuz Adanır, İzmir, Tümer Reklamevi.
Michel Foucault (2007 İktidarın Gözü Seçme Yazılar 4. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Oldenburg, Ray (1989) The Great Good Place. New York: Marlowe & Company.
Onaran, Alim Şerif (1990) Lütfi Ö. Akad. Alfa Yayınları, İstanbul.
Onaran, Alim Şerif (1997) Lütfi Ömer Akad’ın Sineması. Ege Üniversitesi GSF Yayınları, İzmir.
Özgüç, Agah (1988) Bütün Filmleriyle Yılmaz Güney. Alfa Yayınları, İstanbul.
Özön, Nijat,(1968) 1895-1966 Türk Sineması Kronolojisi. 1.Basım, Bilgi Yayınevi.
Pösteki, Nigar (2012) 1990 Sonrası Türk Sineması (1990-2011). Umutdere Yayınları, 3. Baskı, Kocaeli, 2012.
Raven, Bertram H., John R. P. French and Jr. (2016) “Legitimate Power, Coercive Power, and Observability in Social Influence” Sociometry, Vol. 21, No. 2 (Jun., 1958), Schreirer, Lise, “Portrait de l’artiste en Robe de Chambre, 1830–1870”, Romance Studies, Vol.28 No. 4, November, 2010, 279–95.
Scognamillo, Giovanni (1973) Türk Sinemasında 6 Yönetmen. Türk Film Arşivi Yayınları, İstanbul.
Scognamillo, Giovanni (1987) Türk Sinema Tarihi(1896-1959), I. Cilt, Metis Yayınları, İstanbul.
Scognamillo, Giovanni (1988) Türk Sinema Tarihi (1960-1986), II. Cilt, Metis Yayınları, İstanbul.
Scognamillo, Giovanni (2014) Türk Sinema Tarihi. Kabalcı Yayıncılık, İstanbul.
Sevinç, Zeynep (2014) “2000 Sonrası Yeni Türk Sineması Üzerine Yapısal Bir İnceleme” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 40.
Sözen, Mustafa, (2014), “100 Yaşındaki Sinemamızın Rengi ve Tınısı” Modern Zamanlar, Yaz 2014, sayı:33, ss.2-9.ISSN: 1307-8763.
Turan, Hilal (2016), “Namuslu Anne'den 'Cinsel Özgürlükçü Birey'e: Türk Sinemasında Değişen Kadın İmgesi – 1” Türk Sineması Araştırmaları, http://www.tsa.org.tr/yazi/yazidetay/210/. Erişim: Mart 2016 Warde, Alan; Wright, David and Gayo-Cal, Modesto Gayo-Cal (2007) “Understanding Cultural Omnivorousness:Or, the Myth of the Cultural Omnivore” Cultural Sociology, Volume 1(2): 143–164, [DOI: 10.1177/ 1749975507078185], SAGE Publications.
Wollen, Peter (1989) Sinemada Göstergeler ve Anlam. Metis yayınları, 1. Basım, Şubat 1989. çev: Zafer Aracagök, ss. 95-96.
Yaylagül, Levent (2014) “Türkiye’de Sinema, Toplum ve Siyaset” Modern Zamanlar, Yaz 2014, Sayı:33, ss.32- 41.ISSN: 1307-8763.
Zürcher, Eric Jan (2000) Modernleşene Türkiye’nin Tarihi. 7. Baskı, çev. Yasemin Saner Gönen, İletişim Yayınları, İstanbul