GREK MİSTİSİZMİNDE RUHUN ÖZGÜRLEŞME SÜRECİ

Grek düşünce dünyasında Milet sonrası felsefeyi etkileyen din Orfizmdir. Bu dinin Grek dünyasına getirdiği yenilikler, yeni bir ruh anlayışı, mistik tapınma şekilleri ve tanrıların özellikleri konusundadır. Orfizmin mistik ve gizemli bir tarikat dini haline gelmesinin temel nedeni, ruh anlayışıdır. Bu anlayışta ruh, tanrısal bir doğaya sahiptir. Ruh, günün birinde tanrısal doğasından uzaklaşarak bedenin içine düşer ve beden artık ruhun hapishanesidir. Ruhun bu hapishaneden gerçek kurtuluşu ölümle mümkündür. Ancak ruhun kurtuluşu konusunda bu dinin mistik ve gizemli tapınma ritüelleri vardır. Bunlardan birisi de çileciliktir. Bu çileciliğin amacı, ruhu yaşarken bedenin tutsaklığından kurtarmaktır. Orfizmin mistik tapınma ritüelleri ve ruh inancı Phytagoras felsefesi üzerinde etkilidir. Aynı zamanda Orfizmin, bedenin ruhun hapishanesi olduğu inancı, Platon felsefesinde ruh-beden karşıtlığı olarak formüle edilir. Daha sonra bu etkiler İskenderiye mistisizmine, Plotinos’a kadar uzanır. Plotinos ise Platon’un görüşleri ile Doğu’nun mistik düşüncesinin adeta kesişme noktasıdır.

Anahtar Kelimeler:

Mistisizm, Orfizm, Tanrı, Ruh, Sezgi

PDF

___

Akarsu, Bedia, (1984). Felsefe Terimleri Sözlüğü, 3. Basım, Ankara: Savaş Yayınları. Arslan, Ahmet (2011). İlkçağ Felsefe Tarihi, 5. cilt, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.Atış, Naciye (2009). Grek Düşünce Dünyasında Felsefe Din ve Mitoloji İlişkisi, Bursa: Kaygı Dergisi. Bertrand, Russell (1983). Batı Felsefe Tarihi, (Çev), Muammer Sencer, İstanbul: Say Yayınları.Blamires, David (1971). A Comparison of Their Sermons on Homo Guidam Fecit Cenam Magnam, Modern Humannities Research, Association, the Modern Langues Review, Vol: 66, No:3. Blondel, Maurice (2008). Mistisizm, (Çev), Özkan Gözel, İstanbul: Dergâh Yayınları.Capella, Wilhelm (1995). Sokrates’ten Önce Felsefe II, (Çev) Oğuz Özügül, 1. Basım, İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Cevizci, Ahmet (1998). İlkçağ Felsefe Tarihi, 1. Basım, Bursa: Asa Kitabevi Cevizci, Ahmet (2012). Felsefenin Kısa Tarihi, İstanbul: Say Yayınları.Copleston, Frederick (2013). Felsefe Tarihi, (Çev), Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları. Kılıç, Cevdet (2014). Platon’un Metafizik Terminolojisi ve Mağara Alegorisinin Mistik Temelleri, Cilt: 7, Sayı: 33, Samsun: Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Erhat, Azra (1993). Mitoloji Sözlüğü, 5. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi. Ernst Von Aster (1999). İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi, (Çev), Vural Okur, İstanbul: İm Yayın Tasarım.Güngör, Erol (1982). İslam Tasavvufunun Meseleleri, İstanbul: Ötüken Yayınları.Kahveci, Kutsi (2014). Bir Mistik Düşünür Meister Eckhart, Erzurum: Eser Matbaacılık.