ÖMER SEYFETTİN’İN “ŞEFKATE İMAN” ADLI ÖYKÜSÜNE GÖSTERGEBİLİMSEL BİR YAKLAŞIM

ÖMER SEYFETTİN’İN “ŞEFKATE İMAN” ADLI ÖYKÜSÜNE GÖSTERGEBİLİMSEL BİR YAKLAŞIM                                                                                                                              Öz Edebî metinlerin incelenmesinde modern bir yöntem olan Göstergebilim, anlamlama veya anlamlandırma kuramı olarak da bilinir ve bir anlatıyı çözümlemek için metni yeterli görür. Metnin kurucusu olan yazarı ve metnin yazıldığı dönemi dikkate almaz. Bunun yerine metinden hareketle anlatıcının bakış açısını, metnin zaman ve uzamını, kahramanların işlevlerini ve dönüşümlerini, metnin temel iletisini vb. belirler. Metni kesitlere ayırarak incelemeye tabi tutar ve kesitlerin birbirlerine eklemlenişinden hareketle metnin görünen yüzeyinden derin düzeyine doğru yol almaya çalışır. Bu çalışmada Türk öykücülük tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Ömer Seyfettin’in “Şefkate İman” adlı öyküsü, göstergebilimsel yöntemle yeni bir okumaya tabi tutulmuştur. Metin, yöntem gereği olarak kesitlere ayrılarak tekrar kurulmuş ve bu şekilde metnin anlamsal derinliklerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Yine metin, göstergebilimsel yöntemin düzeyleri olan betisel, anlatısal ve izleksel düzeylere göre irdelenmiş ve çözümlenmiştir. Göstergebilim, bir anlatı izlencesini eyletim, edinç, edim ve yaptırım aşamalarıyla sınırlar. Öyküye bu bağlamda da bakılmış ve anlatı izlencelerindeki bu düzeyler ortaya çıkarılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ömer Seyfettin, Şefkate İman, Göstergebilim, Çözümleme.   A SEMIOTIC APPROACH TO THE STORY BY ÖMER SEYFETTIN: "ŞEFKATE İMAN" Abstract Semiotics, a modern method of studying literary texts, is also known as the theory of meaning or meaning, and this method considers the text sufficient solely to analyze a narrative. It does not take into account the period of writing the text and the writer of the text as its author. Instead, it defines the narrator's point of view, time and space of the text, functions and transformations of its heroes, the basic message of the text, etc. It evaluates the text by dividing it into sections and tries to move from the visible surface of the text to the deeper levels by moving between the sections. In this study, a story called “Şefkate İman” (Faith for Compassion) by Ömer Seyfettin, one of the most important names in the history of Turkish narrative, was subjected to a new reading by using semiotic method. The text was reconstructed by dividing it into sections according to the method and trying to reach the semantic depths of the text in this manner. Again, the text has been examined analyzed, and analyzed according to descriptive, narrative and observational levels as the levels of semiotics. Semiotics limits the narrative trait program to the phases of manipulation, acquisition, performance, and sanction. The story is considered in this context and these levels are revealed in narrative programs. Key Words: Ömer Seyfettin, Şefkate İman, Semiotic, Analysis.

___

  • Barthes, Ronald (2012). Göstergebilimsel Serüven (Çev. Mehmet Rifat & Sema Rifat), İstanbul: YKY. Bayrav, Süheylâ (1999). Dilbilimsel Edebiyat Eleştirisi, İstanbul: Multilingual Yayınları. Eagleton, Terry (2014). Edebiyat Kuramı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Günay, Doğan (2002). Göstergebilim Yazıları, İstanbul: Multilingual Yayınları. Karataş, Turan (2011). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Sütun Yayınları. Moran, Berna (2007). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları. Rifat, Mehmet (2009). Göstergebilim’in ABC’si, İstanbul: Say Yayınları. Rifat, Mehmet (2011). Homo Semioticus ve Genel Göstergebilim Sorunları, İstanbul: YKY. Rifat, Mehmet (2012). Roman Kurgusu ve Yapısal Çözümleme, İstanbul: YKY. Seyfettin, Ömer (2003). Bahar ve Kelebekler, İstanbul: İnkılap Kitabevi. TDK (2011). Türkçe Sözlük, İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları. Uçan, Hilmi (2016a). Dilbilim, Göstergebilim ve Edebiyat Eğitimi, İstanbul: İz Yayıncılık. Uçan, Hilmi (2016b). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim, İstanbul: İz Yayıncılık. Yaylagül, Özen (2015). Göstergebilim ve Dilbilim, Ankara: Hece Yayınları. Yivli, Oktay (2015). Öyküyü Göstergebilimle Okumak: Sonsuza Kalmak. Yeni Türk Edebiyatı Dergisi, Sayı: 12: 177-186. Yücel Tahsin (2015). Yapısalcılık, İstanbul: Can Yayınları. Yücel, Tahsin (2012). Eleştiri Kuramları, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.