METNİN TEKÂMÜLÜ AÇISINDAN FUZÛLÎ’NİN BİR GAZELİNE BAKIŞ
Öz: Klâsik Türk edebiyatı şairlerinin söyledikleri şiirler genellikle dîvân adı verilen nüshalarda bir araya getirilmiştir. Farklı zaman ve mekânlarda Arap alfabesiyle çoğaltılan/basılan bu dîvânlar, harf inkılâbından sonra ise Latin alfabesine aktarılmaya başlanmış ve ilmî usûller çerçevesinde incelenmiştir. Ancak kimi şairlerin dîvânlarında yer almayan bazı şiirlerine çeşitli el yazması eserlerde ve mecmûalarda rastlanabilmektedir. Bu tür şiirlerin de bilimsel inceleme metotlarıyla dîvânlara eklendiği veya müstakil şiir kitabı olarak yayımlandığı görülmektedir. Bu çalışmada, Fuzûlî’ye ait dîvân nüshalarında bulunmayan ama bir yazma eserin der-kenâr bölümünde Fuzûlî ismiyle kayıtlı bir gazelin araştırmacılar tarafından yeni dîvân baskılarına alınması değerlendirilecek; ardından şiirin tarafımızdan tespit edilen yeni bir nüshası tanıtılıp metin tekâmülü çerçevesinde mevcut örneğiyle mukayese edilecektir.
Anahtar Kelimeler:
Fuzûlî, Gazel, Dîvân, Mecmûa, Metin Tekâmülü
A GLANCE TO A GAZELLE OF FUZULI IN TERMS OF TEXT MATURATION
Abstract: Poems written by Classical Turkish literature poets have been banded together in copies called divan usually. These divans printed in Arabian alphabet in different times and places have been translated to Latin alphabet after alphabet reform and analyzed as part of scientific methods. But it is possible to see some poems of the poets those are not located in divans in various manuscripts and mecmuas. And it is seen that these poems have been added divans by the scientific analyzing methods or published as a separated poem book. In this article it will be evaluated a gazelle of Fuzuli that is not located in divans but registered as the name of Fuzuli in apostil of a manuscript included in divan printing by researchers and then a new copy of the poem determined by us will be introduced and compared with existing copy as part of text maturation.
Keywords:
Fuzuli, Gazelle, Divan, Majmua, Text Maturation,
___
- Açıl, Berat, “Hâverî ve Dîvânçesi”, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 8 (2016), S 16, s. 172-216.
- Akyüz, Kenan vd., Fuzûlî-Türkçe Dîvân, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1958.
- Akyüz, Kenan vd., Fuzûlî Dîvânı, Akçağ Yayınları, Ankara 2000.
- Ateş, Ahmed, “Metin Tenkidi Hakkında”, Türkiyat Mecmuası, C 7, 1942, s. 253-267.
- Büküm, Mehmet, Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi’ndeki 577 Nolu Mecmûanın Tanıtımı, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır 2013.
- Gölpınarlı, Abdülbaki, Fuzûlî Dîvânı, İnkılâp Kitabevi, İstanbul 2005.
- Fuzûlî Muhammed, Külliyât-ı Fuzûlî, Hurşid Matbaası, Dersaâdet 1315.
- Fuzûlî Muhammed, Dîvân-ı Fuzûlî, Saâdet-i Ebediye Matbaası, Mısır 1254.
- Fuzûlî-i Bağdâdî, Dîvân-ı Fuzûlî, (Neşr: Abdullâh Hulûsî), 1268.
- Hasan Amîd, Ferheng-i Fârsî-i Amîd, İntişârât-ı Emîr Kebîr, Tahran 1381.
- Hüseyn Muhammedzâde Sadîk, Hakîm Molla Muhammed Fuzûlî-i Bayatî, Dîvân-ı Eş’âr-ı Türkî, Neşr-i Ahter, Tebriz 1390.
- Kanar, Mehmet, Fuzûlî-Dîvân, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2015.
- Kesik, Beyhan, “Fuzûlî’nin Yayımlanmamış Şiirleri (İki Gazel)”, Littera Turca, Yıl 3 (2017), S 4, s. 101-108.
- Köksal, M. Fatih, “Metin Tamiri (Usul ve Esaslar, Uygulamalar ve Bazı Teklifler)”, Eski Türk Edebiyatında Tenkit ve Teori, Kesit Yayınları, İstanbul 2012, s. 43-61.
- Parlatır, İsmail, Fuzûlî-Türkçe Dîvân, Akçağ Yayınları, Ankara 2012.
- Tarlan, Ali Nihad, Edebiyat Meseleleri, Ötüken Yayınları, İstanbul 1981.
- Tarlan, Ali Nihad, Fuzûlî Dîvânı Şerhi, Akçağ Yayınları, Ankara 2001.
- Zülfe, Ömer, On Altıncı Yüzyıl Şairi Selîkî ve Şiirleri, Edebiyat Yayınları, Ankara 2006.
- Zülfe, Ömer, “Türkçe Dîvân’daki LXVI. Gazel Fuzûlî’nin mi?”, Turkish Studies-Türkoloji Araştırmaları, Yıl 1 (2006), S 2, s. 227-236.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Dr. Abdulhakim TUĞLUK
Sayıdaki Diğer Makaleler
Metin mi Nüsha mı? Metin-Nüsha Ontolojisi Bağlamında Terminoloji Sorununa Eleştirel Bakışlar
AKADEMİK ELEŞTİRİ HAKKINDA BAZI DİKKATLER
“EDEBİYAT KURAMI”NIN TEZİ NEDİR?
METNİN TEKÂMÜLÜ AÇISINDAN FUZÛLÎ’NİN BİR GAZELİNE BAKIŞ
Okumak ve Anlamak, Michel Schneider/ KİTAP TANITIMI
ÖMER SEYFETTİN’İN “ŞEFKATE İMAN” ADLI ÖYKÜSÜNE GÖSTERGEBİLİMSEL BİR YAKLAŞIM