Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılmadaki Yeri ve Uluslararası İstihdam Çabaları

Küreselleşen dünyada önemli bir yeri olan kalkınma seviyesinin göstergelerinden biri, mevcut işgücünün istihdamının sağlanıyor olmasıdır. Türkiye’de ve pek çok ülkede kadın ile erkeğin yasalar önünde eşitliği kabul görmüştür. Fakat işgücü içerisinde kadının istihdam edilmesi ve edilse dahi cinsiyetçi ayrımcılık gibi engellerle karşılaması söz konusudur. Türkiye’de bu engellerin ortaya çıkmasındaki temel etken, ataerkil toplum düzeni ve gelenekselleşmiş toplumsal cinsiyet rolleridir. Bu engelleri ekonomik, toplumsal, demografik ve politik faktörler şeklinde sınıflandırmak mümkündür. Özellikle son yıllarda, kadınların işgücüne katılımının önündeki engellerin ortadan kaldırılarak cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve toplumdaki konumlarının iyileştirilmesine yönelik politikalar hız kazanmıştır. Bu politikalar ve çalışmalar genellikle uluslararası örgütlerin etkisiyle gerçekleşmektedir ve Türkiye üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye çabalamaktadır. Buna rağmen verilere bakıldığında, sorunun çözülemediği, kadının işgücüne katılmada ve istihdam edilmesinde hala cinsiyetçi ayrımla mücadele edildiği, çalışmaların veriminin yetersiz olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, İstihdam, İşgücü, Kalkınma, Cinsiyet ayrımcılığı, Uluslararası Örgütler

The Place of Women's Labor Force Participation in Turkey and International Employment Efforts

One of the indicators of the level of development, which has an important place in globalizing world, is the employment of existing labour force. In Turkey and many other countries women and men are recognized as equal in law. Even women are employed in the labor force and in their business life, they are faced with obstacles such as sexist discrimination. In Turkey, the main factor in the emergence of such obstacles, the patriarchal social order and traditional gender roles. These obstacles can be classified as economic, social, demographic and political factors. Especially in recent years, policies have been accelerated to lift gender equality and improve their position in the society by removing the obstacles to women's participation in the workforce. These policies and studies are usually effected by international structures. It is striving to fulfill its responsibility on Turkey. However, it seems that the problem is still not solved, that women are still struggling with sexist discrimination in joining and employing the workforce, and the efficiency of their work is inadequate.

Keywords:

Female, Employment, Labour force, Development, Gender discrimination, International Organizations,

PDF

___

BAL, M. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Genel Bakış. KASHED, 1(1), 15-28.
BERBER, M. & ESER, B. (2008). Türkiye’de Kadın İstihdamı: Ülke ve Bölge Düzeyinde Sektörel Analiz. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(2), 1-16.
CAN, N. & ÖZER M. (2012). Türkiye’de İşgücü Piyasası, http://seal.atilim.edu.tr/turkiyede-isgucu-piyasasi (Erişim: 27.04.2017).
CEUPA, İstihdam ve Sosyal Yenilik Programı, http://www.ceupa.gov.tr/index.php?goto=haber_detay&idx=292 (Erişim: 14.05.2017).
DEDEOĞLU, S. (2009). Eşitlik mi Ayrımcılık mı? Türkiye’de Sosyal Devlet, Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı. Çalışma ve Toplum Dergisi, 21, 41-54.
DEMİR, F. (2008). Tarihsel Süreç İçinde Kadın Hakları ve Kadının Çalışma Hayatı İçindeki Yeri. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 21(4), 8-24.
ECEVİT, Y. (2008). ‘İşgücüne Katılım ve İstihdam”, Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri Raporu’, http://www.tusiad.org.tr/FileArchive/KADINRAPOR.pdf (Erişim: 27.04.2017).
ERDAĞ, N. (2012). Dünya Bankası Nedir? Ne Tür Hibeler Verir?, http://www.nevzaterdag.com/dunya-bankasi-nedir-ne-tur-hibeler-verir/ (Erişim: 13.05.2017).
G20, Women 20, http://g20.org.tr/engagement-groups/women-20-w20/ (Erişim 09.05.2017)
Global Compact Türkiye, Kadının Güçlenmesi Çalışma Grubu Ön Raporu, www.globalcompactturkiye.org/wp-content/uploads/2013/.../OnRapor_20.11.14.pdf (Erişim: 04.05.2017).
Global Compact Türkiye, Kadının Güçlenmesi Prensipleri Bilgi Mektubu, http://www.globalcompactturkiye.org/wp-content/uploads/2013/09/WEPs_Bilgi-Mektubu_Ag%CC%86ustos_2016.pdf (Erişim: 09.05.2017).
Global Fund for Women, https://www.globalfundforwomen.org/grantmaking/where-we-fund/#.WRiTzojyi01 (Erişim: 13.05.2017).
GÖKÇİMEN, S. (2008). Ülkemizde Kadınların Siyasal Hayata Katılım Mücadelesi. Yasama Dergisi, (10), 5-59.
ILO, Türkiye’nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri, http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/lang--tr/index.htm (Erişim: 08.05.2017).
ILO, Kadın İstihdamı Eylem Planı, www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro.../wcms_484715.pdf (Erişim: 08.05.2017).
İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Program Otoristesi (İKG-PRO), Kadın İstihdamının Desteklenmesi Operasyonu, http://www.ikg.gov.tr/kadin-istihdaminin-desteklenmesi-operasyonu-i/ (Erişim: 13.05.2017).
İşte Eşitlik Platformu, http://www.isteesitlikplatformu.gov.tr/ (Erişim: 27.04.2017).
KARABULUT, A. (2007). ‘Türkiye’de İşsizliği Önlemede Aktif İstihdam Politikalarının Rolü ve Etkinliği.’ Uzmanlık Tezi. Ankara: İŞKUR.
KARAKULAK, A. (2011). Aktif İşgücü Politikalarının Kadın İstihdamı Üzerindeki Etkisi. TEPAV Kadın Emeği Konferansı Kadın İstihdamı ve Sorun Alanları, 72-74.
KILIÇ, D. & ÖZTÜRK, S. (2014). Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama. Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
KILINÇ, N. (2015). Küresel Eğilimler Çerçevesinde Kadın İstihdamı. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(9), 120-135.
KIZILGÖL, Ö. (2012). Kadınların İşgücüne Katılımının Belirleyicileri: Ekonometrik Bir Analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 88-101.
KİH-YÇ, CEDAW, http://www.kadinininsanhaklari.org/programlar/savunuculuk/ulusal-duzeyde-savunuculuk/kadina-karsi-her-turlu-ayrimciligin-onlenmesi-sozlesmesi-cedaw/ (Erişim: 09.05.2017).
KORAY, M. (2011). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Cinsiyet Eşitliği Politikaları: Sol-Feminist Bir Eleştiri. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2, 13-54.
KORKMAZ, A. & KORKUT, G. (2012). Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 17(2), 41-65.
KORKMAZ, M. & ALACAHAN, N. & CESİM, D. & YÜCEL, A. & ARAS, G. (2013). Türkiye’de Kadın İstihdamının Amerika Birleşik Devletleri’ndeki İstihdam İle Karşılaştırılması. Turkish Studies, 8/9, 1845-1863.
KOSGEB, http://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/1231/girisimcilik-destek-programi (Erişim: 13.05.2017).
KOSGEB, Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı, http://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/5603/ipa-katilim-oncesi-mali-yardim-araci-instrument-for-preaccession-assistance-2014-2020-2-donem (Erişim: 14.05.2017).
KUZGUN, Y. & SEVİM, S. (2004). Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 14-27.
KÜÇÜK, M. (2015). Çalışma Hayatında Kadınlar ve Karşılaştıkları Sorunlar: Bir İşverene Bağlı Olarak Çalışan Emekçi Kadınlara İlişkin Bir Çalışma. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-17.
MAKAL, A. (2010). Türkiye’de Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Emeği. Çalışma ve Toplum Dergisi, (25), 13-39.
MİZRAHİ, R. & ARACI, H. (2010). Kadın Yöneticiler ve Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 149-156.
Milliyet Blog (2012). ‘Türkiye’nin 100. Yılında 2023 Hedefleri’, http://blog.milliyet.com.tr/turkiye-nin-100-yilinda-2023-hedefleri/Blog/?BlogNo=380942 (Erişim: 27.04.2017).
Nar Taneleri, http://www.nartaneleri.com/tr/index.asp (Erişim: 08.05.2017).
ÖKSÜZ, N.(2007). ‘Mesleki Eğitim Kurslarının Kadınların İstihdam Edilebilirliğine Katkısı ve İŞKUR’un Üstlenebileceği Roller”. Uzmanlık Tezi. Ankara: İŞKUR.
ÖZER, M. & BİÇERLİ, K. (2003). Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 55-86.
SOYSAL, A. (2010). Türkiye’de Kadın Girişimciler: Engeller ve Fırsatlar Bağlamında Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(1), 83-114.
TAŞ, H. & AKYOL, Y. (2015). Türkiye Çalışma Hayatında, Hukuksal Olarak Kadınlara Sağlanan Avantajlar ve Yansımaları. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(9), 136-155.
TBMM, Aktif İşgücü Programları Projesi Genel Sonuçları, https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/.../tbmm230110440265.pdf (Erişim: 02.05.2017)
TBMM, Avrupa Sosyal Şartı (Değiştirilmiş Şekli), tbmm.gov.tr›komisyon/kefe/docs/sosyalsart.pdf (Erişim: 04.05.2017).
TC Anayasa Mahkemesi, 1990/523 sayılı karar, http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/6604a41a-c3e9-4b6f-bcb7-65def934b994?excludeGerekce=False&wordsOnly=False (Erişim 22.04.2017).
TC Avrupa Birliği Bakanlığı, TR-AB Mali İşbirliği, http://www.ab.gov.tr/5.html(Erişim: 14.05.2017).
TC Başbakanlık KSGM (2014). ‘Birleşmiş Milletler CEDAW Komitesine Sunulmak Üzere Hazırlanan Türkiye Yedinci Dönemsel Raporu’, Ankara: KSGM, http://kadininstatusu.aile.gov.tr/data/56791509369dc581687853ed/cedaw%2015.pdf (Erişim: 08.05.2017).
TC Başbakanlık KSGM (2008). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı: 2008-2013. Ankara: KSGM.
TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İKG-PRO Projeleri, http://wwwremote.ikg.gov.tr/openform/Projeler.aspx?ProgramKOD=ISKURPWE (Erişim: 13.05.2017).
TSANİ, S.& PAROUSSOS, L. & FRAGIADAKIS, C. & CHARALAMBIDIS, I. & CAPROS, P. (2013). Female Labour Force Participation and Economic Growth in the South Mediterranean Countries. Elsevier, 120(2), 323-328.
TÜİK, İşgücü İstatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=72&locale=tr (Erişim: 22.04.2017).
ULUSAN, İ. (2002). Türk Medeni Kanunu’nun Dünü ve Bugünü. İKÜ Hukuk Dergisi, 1(1), 153-172.
UNICEF, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi, https://www.unicef.org/turkey/cedaw/_gi18.html (Erişim: 18.03.2017).World Economic Forum, Closing the Gender Gap: The Gender Parity Taskforces, https://www.weforum.org/projects/closing-the-gender-gap-gender-parity-task-forces (Erişim:06.05.2017).
‘Women at Works: Trends 2016’ (2016). ILO. Ceneviz: ILO.
World Bank, Female Labour Force, http://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.TOTL.FE.ZS?view=map&year_high_desc=true (Erişim: 22.04.2017).
World Economic Forum, The Global Gender Gap Report 2016, http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2016/ (Erişim: 18.03.2017).
‘World Employment Social Outlook: Trends 2016’ (2016). ILO. Ceneviz: ILO.ZİHNİOĞLU, Ö. (2013). Kadınların Güçlendirilmesi ve İstihdam. GPOT Center. Küresel Eğilimler Serisi Çalışma Kağıdı No.8.