Cüneyd ÇELİK, Güliz KAYMAKCI, Şendil CAN

Özel Yetenekli Öğrencilerin Kariyer Gelişimine Yönelik Araştırmaların Bibliyometrik Analizi / Bibliometric Analysis of Research on Career Development of Gifted Students

Mevcut araştırmanın amacı, SCOPUS veri tabanında taranan uluslararası çalışmaların bibliyometrik analizinin yapılması ve yorumlanmasıdır. Bu bakımdan mevcut araştırma gelecekte özel yetenekli öğrencilerin kariyer planlaması üzerine yapılacak çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir. Mevcut araştırma betimsel araştırma yaklaşımına dayalı bibliyometrik haritalama yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın amacı doğrultusunda ilgili alan yazın taraması, farklı disiplinlerin yer aldığı dergileri endeksleyen SCOPUS veri tabanından yararlanılarak 24.08.2022 tarihinde 09:00-19:00 (GMT +3) saatleri arasında “Gifted*” or “Talented” and “Career” anahtar kavramlarıyla gerçekleştirilmiştir. Elde edilen 1679 adet makaleden dâhil edilme ve hariç tutulma kriterleri kapsamında 47 makale üzerinde bibliyometrik analiz yapılmıştır. Buna göre makalelerin; yıl, alan yazına en fazla katkı sağlayan yazarlar, yayınlandığı ülkeler ve anahtar kavramlar açısından bibliyometrik analizi yapılmıştır. Bibliyometrik analiz sonucuna göre özel yetenekli ortaokul öğrencilerin kariyer planlamasında; ebeveynlerin, okul rehber öğretmenlerinin, çeşitli öğretim tekniklerinin ve demografik özelliklerin etkisi üzerinde durulduğu görülmektedir. Bu bakımdan gerek nitel gerekse nicel değerlendirme araçlarından faydalanarak özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin kendi kimliklerini fark edeceği çalışmaların yaygınlaştırılması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca çeşitli sektörlerden alan uzamanlarının veya geçmişte özel yetenekli statüsünde olan yetişkinlerin kariyer hayatlarının öğretim sürecine dahil edilmesi ve çeşitli kurum ve kuruluşlara gezilerin düzenlenmesi ile öğrenciler üzerindeki etkisine yönelik çalışmaların tasarlanması, öğrencilerin kariyer planlama sürecine farklı bir bakış açısı kazandırabilir.

Anahtar Kelimeler:

Özel eğitim, Özel yetenekli öğrenci, bibliyometrik analiz, kariyer planlama

Bibliometric Analysis of Research on Career Development of Gifted Students / Özel Yetenekli Öğrencilerin Kariyer Gelişimine Yönelik Araştırmaların Bibliyometrik Analizi

The purpose of the current study is to perform bibliometric analysis and interpretation of international studies indexed in the SCOPUS database. In this respect, it is thought that the study will shed light for future studies on the career planning of gifted students. The study was conducted by using the bibliometric mapping method based on the descriptive research approach. In line with the purpose of the study, the literature review was conducted using the SCOPUS database, which indexes journals from different disciplines, by using the key concepts of “Gifted*” or “Talented” and “Career” between 09:00 and 19:00 (GMT +3) on 24.08.2022. The bibliometric analysis was performed on 47 articles selected on the basis of the inclusion and exclusion criteria from a total of 1679 articles. The bibliometric analysis of the articles was made in terms of year, authors who contributed the most to the field, the countries in which they were published and key concepts. According to the results of the bibliometric analysis, the effects of parents, school counsellors, various teaching techniques and demographic characteristics on the career planning of gifted middle school students are emphasized in the articles. In this respect, it is thought that studies in which gifted middle school students will be helped to realize their own identities should be expanded by making use of both qualitative and quantitative measurement tools. In addition, the inclusion of the career life of field experts from various sectors or of gifted adults in the teaching process and the organization of trips to various institutions and organizations and investigating the effects of these trips on gifted students can bring a different perspective to the career planning process of gifted students.

Keywords:

Special education, Gifted student, Bibliometric analysis, Career planning,

PDF

___

Abu Yazid, A. B., & Aliza, A. (2009). Sokongan psikologikal dan sosio-emosi pelajar pintar cerdas. In M. I. Noriah, A. M. Rosadah, & M. Y. Siti Fatimah (Eds.), PERMATApintar: Pengalaman UKM. Bangi: UKM.
Adler, A. (2004). Yaşamın anlam ve amacı. In F. T. Verlag (Ed.). K. Şipal (Çev.). Ankara: Say Yayınları.
Akdoğan, E. M., Koçak, G., & Subaşı, M. (2017). Özel yetenekli çocukların belirlenmesinde okul öncesi öğretmenlerinin görüşleri. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 8(16), 2-22.
Akkaya, G., & Ertekin, P. (2021). İki kere farklı bireylere yönelik literatürün görsel olarak incelenmesi: bibliyometrik bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 492-517.
Avşaroğlu, S., Deniz, M. E., & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
Borland, J. H., Schnur, R., & Wright, L. (2000). Economically disadvantaged students in a school for the academically gifted: A postpositivist inquiry into individual and family adjustment. Gifted Child Quarterly, 44(1), 13-32.
Chen, C. P., & Wong, J. (2013). Career counseling for gifted students. Australian Journal of Career Development, 22, 121-129.
Chiesa, R., Massei, F., & Guglielmi, D. (2016). Career decision-making self-efficacy change in Italian high school students. Journal of Counseling and Development, 94, 210-224.
Cho-Hee, Y. (2009). Self-regulated learning and instructional factors in the scientific inquiry of scientifically gifted Korean middle school students. Gifted Child Quarterly, 53(3), 203–216.
Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün zekâlı çocukların eğitimi. In R. Şirin, A. Kulaksızoğlu & AE Bilgili (Ed.), Üstün Yetenekli Çocuklar: Seçilmiş Makaleler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Falagas, M. E., Pitsouni, E. I., Malietzis, G. A., & Pappas, G. (2008). Comparison of PubMed, Scopus, Web of Science and Google Scholar: strengths and weakness. FASEB Journal, 22, 338-342.
Fiebig, J. N., & Beauregard, E. (2011). Longitudinal change and maternal influence on occupational aspirations of gifted female American and German adolescents. Journal for the Education of the Gifted, 34(1), 45-67.
Genç, M.A. (2016). Üstün yetenekli bireylere yönelik eğitim uygulamaları, Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 49-66 Aralık 2016 http://jgedc.org
Greene Burton, M. (2016). Career and life planning for gifted adolescents. In M. Neihart, S. I. Pfeiffer & T. L. Cross (Eds.), The social and emotional development of gifted children: What do we know? (2nd ed., pp. 259– 268). Waco, TX: Prufrock Press.
Güleç, S., Karaburçak, S., Tatar, V., & Akalan, C. (2020). Özel yetenekli lise öğrencilerinin pozitif kariyer planlama tutumlarının incelenmesi ve normal gelişim gösteren populasyon ile karşılaştırılması. The Journal of Social Sciences, 4(7),318-327.
Hany, E. A., & Grosch, C. (2007). Long-term effects of enrichment summer courses on the academic performance of gifted adolescents. Educational Research and Evaluation, 13(6), 521-537.
Ishak, N. M., & Abu bakar, A. Y. (2014). Counseling Services for Malaysian Gifted Students: An Initial Study. International Journal for the Advancement of Counselling, 36, 372–383.
Jae Yup, J., & Marie, Y. (2019). The occupational/career decision-making processes of intellectually gifted adolescents from economically disadvantaged backgrounds: A mixed methods perspective. Gifted Child Quarterly, 63(1), 36-57.
Jung, J. Y., & Young, M. (2019). The occupational/career decision-making processes of intellectually gifted adolescents from economically disadvantaged backgrounds: A mixed methods perspective. Gifted Child Quarterly, 63(1), 36-57.
Kara, N. (2019). Impact of digital media on gifted students’ career choices. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 7(2), 99-112.
Lee, K. H., & Sriraman, B. (2012). Gifted girls and nonmathematical aspirations: A longitudinal case study of two gifted Korean girls. Gifted Child Quarterly, 56(1), 3-14.
MEB (2020). Bilim ve Sanat Merkezleri Güçleniyor. 24/09/2022 tarihinde https://www.meb.gov.tr/bilim-ve-sanat-merkezleri-gucleniyor/haber/21827/tr#:~:text=MEB%20%C3%96zel%20E%C4%9Fitim%20ve%20Rehberlik,d%C4%B1%C5%9F%C4%B1nda%20yetenek%20geli%C5%9Ftirme%20deste%C4%9Fi%20sunmaya adresinden erişilmiştir.
MEB (2021a). Bilim ve Sanat Merkezleri Gelecek Hazırlığı Psikoeğitim Programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB (2021b). Özel yetenekli bireylerin eğitimi strateji ve uygulama kılavuzu. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Melber, L. M. (2003). Partnerships in science learning: Museum outreach and elementary gifted education. Gifted Child Quarterly, 47(4), 251-258.
Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
Ng, S. F., & Sandiyao, S. (2005). Masalah sosio-emosi kanak-kanak pintar cerdas. Masalah Pendidikan Universiti Malaya, 28(1), 5–12.
Noriah, M. I., & Abu Yazid, A. B. (2010). Psychological issues and the need for counseling services among Malaysian gifted students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 665–673.
Perrone, K. M., Civiletto, C. L., & Webb, L. K. (2004). Perceived barriers to and supports of the attainment of career and family goals among academically talented individuals. International Journal of Stress Management 11(2), 114–131.
Rački, Ž., Škugor, A., & Sablić, M., (2018). A longitudinal study of the social nature of the construct of giftedness in adulthood. Drustvena Istrazivanja, 27(2), 261-280.
Renzulli, J. S. (1981). The Revolving-door model: A new way of identifying the gifted. Phi Delta Kappan, 62(9), 648-49.
Roemer, R. C., & Borchardt, R. (2015). Meaningful metrics: A 21st century librarian's guide to bibliometrics, altmetrics, and research impact. Association of College and Research Libraries.
Sawitri, D. R., Creed, P. A., & Zimmer-Gembeck, M. J. (2014). Parental influences and adolescent career behaviours in a collectivist cultural setting. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 14, 161-180.
Smith, C. K., & Wood, S. M. (2020). Supporting the career development of gifted students: New role and function for school psychologists. Psychology in the Schools, 57(10), 1558-1568.
Sovet, L., & Metz, A. J. (2014). Parenting styles and career decision-making among French and Korean adolescents. Journal of Vocational Behavior, 84, 345-355.
Speirs Neumeister, K. L., Williams, K. K., & Cross, T. L. (2009). Gifted high school students perspectives on the development of perfectionism. Roeper Review, 31(4), 198–206.
Stewart, P. M. (1999). Adrenal cortex. Current Opinion in Endocrinology, Diabetes and Obesity, 6(3), 177.
Sürücü, M., Kontaş, H., & Bacanlı, F. (2015). Üstün yetenekli ilköğretim öğrencilerinin kariyer gelişimleri. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 801-820.
Tomlinson, S. (2008). Gifted, talented and high ability: Selection for education in a one dimensional world. Oxford Review of Education, 34(1), 59–74.
Toprakçı, E. (2016). Eğitimbilim Pedandragoji. içinde Eğitimbilim Pedandragoji, 130-173. (Ed.: Erdal Toprakçı) Ankara: Ütopya Yayınevi
Toprakçı, E. (2021) ‘Değerlerli’ uzaktan öğretim, Hürriyet Gazetesi, Ocak 04, 2021 09:34, Erişim: https://www.hurriyet.com.tr/egitim/degerlerli-uzaktan-ogretim-41705164
Touron, J., Touron, M., & Silvero, M. (2005). The center for talented youth Spain: An initiative to serve highly able students. High Ability, 15, 121–135.
Vialle, W., Heaven, P. C. L., & Ciarrochi, J. (2007). On being gifted, but sad and misunderstood social, emotional, and academic outcomes of gifted students in the Wollongong youth study. Educational Research & Evaluation, 13(6), 569–586.
Watters, J. J. (2010). Career decision making among gifted students: The mediation of teachers. Gifted Child Quarterly, 54, 222– 238.
Yoo, J. E., & Moon, S. M. (2006). Counseling needs of gifted students: An analysis of intake forms at a university-based counseling center. Gifted Child Quarterly, 50(1), 52-61.
Yu, H. P., & Jen, E. (2021). The gender role and career self-efficacy of gifted girls in STEM areas, High Ability Studies, 32(1), 71-87.