Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuk İhmal ve İstismarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi / Examination of Preschool Teachers' Opinions on Child Neglect and Abuse
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre savunmasız olmaları nedeniyle çocukların korunmaya en çok ihtiyaç duyan yaş grubu olduğunu vurgulamaktadır. Ancak araştırmalar, dünyada her yıl milyonlarca çocuğun ihmal ve istismara maruz kaldığını ve bunun ömür boyu sürecek izler bırakabileceğini göstermektedir. Çocuk ihmal ve istismarı tüm dünyada evrensel bir sorun olarak kabul edilmektedir. İstismarın bazı tanımları yetişkinlerin davranış veya eylemlerine odaklanırken, diğerleri istismarın çocuğa zarar veya tehdit olduğunda gerçekleştiğini vurgulamaktadır. Çocuk istismarı, tekrarlanması, genellikle çocukların yakınları tarafından işlenmesi ve çocukların yaşamları üzerinde uzun süreli etkileri olması nedeniyle tanımlanması ve tedavisi en zor travma türlerinden biridir. Bu araştırma, okul öncesi öğretmenlerinin çocuk ihmal ve istismarına ilişkin görüşlerini almak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada fenomenoloji kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma örneklemi 40 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğretmen görüşme formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin büyük çoğunluğunun çocuk ihmali kavramını 'duygusal ihmal'e dayandırarak açıkladıkları tespit edilmiştir. Araştırmanın bir diğer bulgusuna göre, öğretmenler çocuk istismarını daha çok 'fiziksel istismar' açısından değerlendirmiştir. Buna göre öğretmenler, çocuk ihmal ve istismarına yol açan en önemli faktörün “aile faktörleri” olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca öğretmenler, çocuk ihmal ve istismarını önlemek için eğitimler düzenlenmesi, toplumsal farkındalığın artırılması, yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi ve aile-çocuk iletişiminin sağlanması gerektiğini belirtmişlerdir. Buna göre öğretmenlerin çoğunluğu okul paydaşlarının çocukları ihmal ve istismardan korumadaki en önemli rolünün “eğitimler düzenlemek” olduğunu belirtmiştir. Araştırmanın bir diğer bulgusuna göre öğretmenlerin büyük çoğunluğu çocukların ihmal ve istismardan korunmasına yönelik yasal düzenlemeler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıklarını belirtmişlerdir.
Examination of Preschool Teachers' Opinions on Child Neglect and Abuse / Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuk İhmal ve İstismarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi
According to the World Health Organization emphasizes that children are the age group most in need of protection because of their vulnerability. However, studies show that millions of children are exposed to neglect and abuse every year in the world, which can leave lifelong scars neglect and abuse are accepted as a universal problem all over the world. This research was conducted to get the opinions of preschool teachers about child neglect and abuse. Phenomenology was used in this study. Convenience sampling method was used to collect the data. The research sample consists of 40 teachers. Teacher interview form was used as a data collection tool in the research. The data were analyzed by content analysis technique. As a result of the research, it was determined that the majority of the teachers explained the concept of child neglect based on 'emotional neglect'. According to another finding of the study, teachers evaluated child abuse mostly in terms of 'physical abuse'. Accordingly, teachers stated that the most important factor leading to child neglect and abuse is “family factors”. In addition, teachers stated that trainings should be organized, social awareness should be increased, legal regulations should be reviewed and family-child communication should be ensured in order to prevent child neglect and abuse. Accordingly, the majority of teachers stated that the most important role of school stakeholders in protecting children from neglect and abuse is "to organize trainings". According to another finding of the study, the vast majority of teachers stated that they do not have enough information about the legal regulations for the protection of children from neglect and abuse.
___
- Akdaş, A. (2005). Çocuk istismarı tarama anketi: geliştirme, geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
- Aksoy, N. & Çoban-Sural, Ü. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının çocuğun korunma hakkına yönelik bilgileri ve eğitim ihtiyaçları. JRES, 5(2), 66-89.
- Aktaş Altunsu, B. (2004). Çocuklara bakım veren hemşirelerin çocuk istismar ve ihmalini tanıyabilmeleri. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Aktay, M. (2020). İstismar ve ihmalin çocuk üzerindeki etkileri ve tedavisi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 1(2),169-184.
- Alim Doğan, A. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk ıhmal ve ıstismarı belirti ve riskleri konusunda bilgi düzeylerinin ıncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Aral, N., ve Gürsoy, F. (2001). Çocuk hakları çerçevesinde çocuk ihmal ve istismarı. Milli Eğitim Dergisi, 151(5), 27-54.
- Avdibegoviü, E., ve Brkiü, M. (2020). Child neglect - causes and consequences. Psychiatria Danubina, 32(3), 337-342
- Bahçecik, N. ve Kavaklı, A. (1993). Çocuk istismarı ve ihmalini hazırlayıcı nedenler. Hemşirelik Bülteni, 7(28), 33-37.
- Barlık, H. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk ihmal ve istismarı hakkında görüş ve farkındalık düzeylerinin araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- Belsky, J. (1993). Etiology of child maltreatment: A developmental-ecological analysis. Psychological Bulletin, 114(3), 413- 434.
- Briggs, F., & Potter, G. K. (2004). Singaporean early childhood teachers’ responses to myths about child abuse. Early Childhood Development and Care, 174, 339-355.
- Buckley, H. & McGarry, K. (2011). Child protection in primary schools: A contradiction in terms or a potential opportunity? Irish Educational Studies, 30(1), 113-128.
- Can Yaşar, M., Şenol, B. ve Akyol, T. (2015). Öğretmen adaylarının çocuğa yönelik cinsel istismar tutumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 228-241.
- Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. London: Routledge.
- Demircioğlu, H. ve Işık E. (2021). Çocuk ihmali ve istismarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (52), 313-351
- Demirtürk Selçuk, E., ve Karadeniz, H. (2020). Çocuk istismarına yol açan ailesel nedenler ve çocuğun korunmasına yönelik önlemler. Sağlık ve Toplum 20(1), 30-35.
- DePanfilis, D. (2006). Child Neglect: A guide for prevention, assessment, and intervention. Child Abuse and Neglect User Manual Series. 1-104.
- Dinçer Yavuz, İ. (2019). Okul öncesi dönemde montessori yöntemi ile veya geleneksel yöntem ile eğitim alan çocukların okul olgunluğu düzeyleri, öz düzenleme becerileri ve annelerinin çocuklarının yeteneklerine ilişkin algıları. (Yüksek Lisans Tezi). Ufuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Dubowitz, H., Pitt, SC. & Black, M. (2004). Measurement of three major subtypes of child neglect. Child Maltreatment, 9 (4), 344-356.
- Duman, N., Adıgüzel, B., Hüseyinoğlu, E. & Kaplan, C. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinde çocuk ihmal ve istismarını tanıma. Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(20), 205-215.
- Erdoğan, Y. & Aslan, D. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 104-132.
- Erermiş, S. (2001). Çocuk ihmali nedir? İzmir Atatürk Hastanesi Tıp Dergisi, 39(2), 7-10.
- Erickson, M.F. & Egeland, B. (2002). The apsac handbook on child maltreatment. İçine: Myers L, Berliner J, Briere CT, Hendrix C. (Eds.). Child Neglect, Thousand Oaks CA: 3-20.
- Erol, D. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin, çocuklardaki fiziksel istismar belirtilerine ılişkin farkındalıkları (Eskişehir İl Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Fantuzzo, J. W., Perlman, S. M., & Dobbins, E. K. (2011). Types and timing of child maltreatment and early school success: A population-based investigation. Children and Youth Services Review, 33(8), 1404–1411.
- Feng, J., Huang, T., & Wang, C. (2010). Kindergarten, teachers’ experience with reporting child abuse in Taiwan. Child Abuse & Neglect, 34, 124-128.
- Fernald,L.C.H., Prado,E., Kariger,P., & Raikes, A. (2017). A toolkit for measuring early childhood development in low- and middle-ıncome countries. World Bank Group.
- Fergusson, D.M., Boden, J. M., & Horwood, L. J. (2008). Exposure to childhood sexual and physical abuse and adjustment in early adulthood. Child Abuse & Neglect, 32(6), 607-619.
- Gönültaş, M. B., & Öztürk, M. (2020). Sosyal hizmet öğrencilerinin suçlulara yönelik algılarının değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(2), 477- 499.
- Johnson, C. F. (2007). Abuse and neglect of children. In: Behrman R. E., Kliegman R. M., Arvin A. M., (Eds). Nelson textbook of pediatrics. (18. Ed). Philadephia: WB Saunders, 171-172.
- Kanak, M. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal ihmal ve istismara yönelik bilgi ve farkındalıklarına destek eğitim programının etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kara Doruk, S. (2012). 0-14 yaş çocuğu olan annelerin çocuklarına yönelik fiziksel ve duygusal istismar/ihmal durumu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
- Karaman, Y. (1993). İlkokul öğretmenlerinin gözlemlerine göre çocukların aileleri tarafından istismarı ve ihmali. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kaya, M. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi düzeylerinin ve çocuk istismarı ve ihmalinin önlenmesi konusundaki görüşlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Doğu Akdeniz Üniversitesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.
- Kaytaz, M., & Öztürk, N. (2019). İnsanı sermayeye kritik yatırım erken çocukluk eğitimi. Seta Yayınları: İstanbul. 7-26.
- Kefeli, H. ve Haktanır, G. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk istismari ve ihmali davranişlarina ilişkin anne baba görüşleri. Millî Eğitim, 218,113-134.
- Kenny, C. M. (2004). Teachers’ attitudes toward and knowledge of child maltreatment. Child Abuse and Neglect, 28(12), 1311-1319.
- Koç, F., Aksit, S., Tomba, A., Aydın, C., Koturoğlu, G., Çetin, S., Aslan, A., Halıcıoğlu, O., Erşahin, Y., Turhan, T., Çelik, A., Şenol, E., Kara, S. ve Solak, U. (2012). Çocuk istismarı ve ihmali olgularımızın demografik ve klinik özellikleri: Ege Üniversitesi Çocuk Koruma Birimi’nin bir yıllık deneyimi. Türkiye Pediatri Arşivi Dergisi, 47, 119- 124.
- Koçtürk, N. (2018). Çocuk ihmalini ve istismarını önlemede okul çalışanlarının sorumlulukları. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 38-47.
- Kürklü, A. (2011). Öğretmenlerin çocuk istismar ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
- Leeb, R. T., Paulozzi, L., Melanson, C., Simon, T., & Arias I. (2007). Child maltreatment surveillance: Uniform definitions for public health and recommended data elements, version 1.0. Atlanta (GA): Centers for disease control and prevention, national center for injury prevention and control.
- Mennen, F. E., Kim, K., Sang, J., & Trickett, P. K. (2010). Child neglect: Definition and identification of youth's experiences in official reports of maltreatment. Child abuse & Neglect, 34(9), 647-658.
- Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Pala, B. (2011). Geleceğin öğretmenlerinin çocuk ıstismarı ve ıhmali konusunda bilgi ve farkındalık düzeyleri. (Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi). Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Eskişehir.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel arastırma ve degerlendirme yontemleri [Qualitative research and evaluation methods]. M. Butun ve S. B: Demir (Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
- Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
- Powers, A., Etkin, A., Gyurak, A., Bradley, B., & Jovanovic, T. S. (2015). Associations between childhood abuse, posttraumatic stress disorder, and implicit emotion regulation deficits: Evidence from a low-income inner city population. Psychiatry, 78(3), 251–264.
- Sağır, M. & Gözler, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmaline yönelik görüşleri ve farkındalık düzeyleri. OPUS-Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 3(5), 67-102.
- Sainz, V., González-Sánchez, M. & Ruiz-Alberdi , C. (2020). Knowledge of child abuse among trainee teachers and teachers in service in Spain. Sustainability, 12, 1-15.
- Sanderson, C. (2004). The seduction of children: Empowering parents and teachers to protect children from child sexual abuse. UK: Jessica Kingsley Publishers.
- Sarıbaş, A. K. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk ıstismarına yönelik farkındalıklarının belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
- Sedlak, A. J., Mettenburg, J., Basena, M., Peta, I., McPherson, K., Greene, A., & Li, S. (2010). Fourth national ıncidence study of child abuse and neglect (NIS-4), US Department of Health and Human Services, Washington, DC.
- Straus, M. A., & Gelles, R. J., (1990). Physical violence in American families: Risk factors and adaptations to violence in families. New Brunswick, NJ, Transaction Publishers.
- Şahin, S., & Aral, N. (2012). Aile içi iletişim. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 55-66.
- Taner, Y., & Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35(2), 82-86.
- Taşkın, P., Erdemli, Ö. & Güner Demir, T. (2019). Çocuğun ihmal ve istismardan korunmasında okulun rolüne ilişkin öğretmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52,65-95.
- Toprakçı, E. (2010) Okulöncesi eğitimin yaygınlaştırılması çalıştay sunu ve raporu. Tokat Milli Eğitim Müdürlüğü. 15-19 Şubat 2010 Erişim rapor: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2021/04/tokat.pdf Erişim Sunu: https://www.erdaltoprakci.com.tr/wp-content/uploads/2021/04/rapor.pdf
- Toprakçı, E. (2017) Class management [Sınıf yönetimi] Pegem Publication (3.Ed.)
- Toros, K., & Tiirik, R. (2016). Preschool teachers’ perceptions about and experience with child abuse and neglect. Early Childhood Education Journal, 44(1), 21-30.
- Trickett, P.K., Noll, J.G., & Putnam, F.W. (2011). The impact of sexual abuse on female development: Lessons from a multigenerational, longitudinal research study. Development and Psychopathology, 23(2), 453-476.
- Tugay, D. (2008). Öğretmenlerin çocuk ıstismarı ve ihmaline yönelik farkındalık düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Turkey Child Abuse and Domestic Violence Research (2010). Retrieved from; https://www.unicef.org/turkiye/media/5221/file/%20T%C3%9CRK%C4%B0YE'DE%20%C3%87OCUK%20%C4%B0ST%C4%B0SMARI%20VE%20A%C4%B0LE%20%C4%B0%C3%87%C4%B0%20%C5%9E%C4%B0DDET%20ARA%C5%9ETIRMASI%20-%20%C3%96zet%20Raporu%202010.pdf
- Vitalaki, E. (2013). The child abuse matter and the major role played by the teacher: issues raised by a pilot focus group sample of primary teachers. Journal of Education and Learning, 2(1), 84-91.
Wekerle, C., Miller A. L., Wolfe, D. A. ve Spindel, B. C. (2006). Childhood maltreatment. Boston: Hogrefe and Huber Publishers.
- WHO (1999). Report of the consultation on child abuse prevention who Geneva. 29-31 March. Geneva: World Health Organization.
- WHO (2006). Çocuklara kötü muamelenin önlenmesi: Bu konuda harekete geçilmesine ve kanıt toplanmasına yönelik bir kılavuz.
- Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.